Kapıdan Çıkabilecek Misin Truman?

Truman Show Ve 1984 Üzerine Düşünceler

13 Mar, 20253 min read

Gelelim modern zamanların en büyük ikilemlerine: Birey mi toplumu var eder, yoksa toplum mu bireyi şekillendirir? Özgürlüğümüz sandığımız kadar gerçek mi, yoksa başkalarının belirlediği bir senaryoyu mu yaşıyoruz? Bu sorular belki de hiçbir karakterin hayatında, Truman’ınkinde olduğu kadar somut hale gelmemiştir. Öyleyse, bu meseleyi biraz Truman’ın dünyasından kurcalayalım.

Truman’ın dünyası, onun için gerçeğin ta kendisi. Sabahları işe gidiyor, komşularıyla selamlaşıyor, hayatının sıradan akışı içinde yaşıyor gibi görünüyor. Ama aslında her şey bir kurgu. Arkadaşları, ailesi, yaşadığı şehir… Hepsi onun haberi olmadan inşa edilmiş dev bir sahne. Peki ya biz? Gerçekten kendi seçimlerimizle mi yaşıyoruz, yoksa toplumun bize sunduğu rolleri mi oynuyoruz?

Truman, hayatındaki tuhaflıkları fark etmeye başladıkça, içinde bulunduğu düzenin ona dayattığı “gerçekliğin” dışına çıkmayı istiyor. Ama bu o kadar kolay değil.

Bu noktada başka bir eserle karşılaştırma en baştaki sorularımıza güzel cevaplar verebilir.

Tıpkı George Orwell’in 1984 romanında olduğu gibi, sistem, bireyin gerçeği sorgulamasını tehlikeli buluyor. 1984’te Winston, Parti’nin sunduğu tek gerçeklikten şüphe duyduğunda, ona kendi iradesiyle karar verebileceği bir alan tanınmıyor. Parti, yalnızca düşüncelerini değil, hislerini ve hatta geçmişini bile kontrol ediyor. Ama The Truman Show farklı bir yol çiziyor. Truman, dünyasının sınırlarını keşfettikçe, kendi gerçekliğini yaratma cesaretini buluyor.

İşte burada iki eser arasında keskin bir ayrım ortaya çıkıyor: 1984 umutsuz bir tablo çizerken, The Truman Show modern birey için bir çıkış yolu gösteriyor. Winston, sistem karşısında yenik düşerken, Truman, önceden yazılmış hayatını reddedip kendi kaderini çizmeyi seçiyor. Belki de bu yüzden, eğer modern dünyada bir kahramana ihtiyacımız varsa, Truman çok daha tanıdık ve ilham verici bir figür.

Sonuç olarak, hepimiz bir noktada Truman gibi hissetmiş olabiliriz. İçinde yaşadığımız dünyanın kurallarını sorguladığımızda, onun ne kadarını gerçekten biz seçiyoruz, ne kadarı bizim için tasarlanmış? Truman, ona sunulan hayatın ötesinde bir ihtimal olduğunu keşfetti. Peki ya biz? Kendi sınırlarımızı aşacak cesareti bulabilir miyiz?

Bu soruya cevap niteliğinde bir sahne ile devam etmek istiyorum. O sahnede ağlamıştım. Truman’ın hayatında, ne yaparsa yapsın, hep bir engelle karşılaşıyor olması bana çok tanıdık geldi. O kadar çabalıyor, o kadar deniyor, ama her zaman bir şeyler ona engel oluyor. O tekneyi duvara çarptığı an, sadece Truman’ın değil, bir şekilde bizim de bir parçamızın kırıldığı an. Çünkü hayatta da bazen ne kadar çabalasak da, nereye gitmeye çalışsak da, bir şekilde her şeyin önünde bir duvar var gibi hissediyoruz. O duvar, bize özgürlüğümüzü, hayallerimizi, isteklerimizi engelleyen bir şey.

Ama o sahnede ağlamamın sebebi, Truman’ın sonunda o duvara çarpıp geri dönmek yerine, bir adım daha atma kararı almasıydı. O anda gözlerimden akan yaşlar, aslında bir umutla karışmıştı. Hepimiz kendi hayatımızda bu duvarlarla karşılaşıyoruz. Bir anda her şeyin bozulduğunu, yolun tıkandığını hissediyoruz. Ama Truman, o duvara çarptıktan sonra, bir an olsun durmuyor, tam tersine oradan çıkmak için cesaret buluyor. İşte o an, onun özgürlüğünü bulduğu an, benim için çok derin bir anlam taşıyor.

Belki de o duvar, aslında bizim en büyük engelimiz değil. O duvarı fark ettiğimizde, onu aşmak için bir adım daha atma kararı almak, en büyük özgürlüğü ve gücü bulmak demek. Truman, sadece hayal ettiği hayatı değil, kendini de özgürleştiriyor. Ve ben o sahnede ağlarken, aslında buna nasıl bir gün biz de sahip olabiliriz, diye düşünüyordum.

Bu iki sanat eseri için düşüncelerimi Truman’ın sözü ile bitiriyorum…