Kast’ı Meşrulaştıran Öğreti: Reenkarnasyon 

Tarihi bilgilerden önce biraz düşünelim. Hayatı en mükemmel görünen insanların bile çeşit çeşit sorunla mücadele ettiği bir dünyada, sınırlarınızı kati bir biçimde çizen sistemle yol almayı kabul etmek size cazip gelir miydi? Tabii ki hayır. Bu da demek oluyor ki bu sosyal merdiven sistemini kabul edilebilir bir duruma getirmek ve sözde meşru sayabilmek için bir yol bulunmak gerekiyor. Bu çözüm yolu ise onlarca toplum, din ve filozofun tekrar tekrar yorumladığı reenkarnasyondan geçiyor. Gelin 250 milyon insanın yaşamını etkileyen kast sistemini açıklamaya çalışan Brahmanların inançlarına ve öğretilerine göz atalım.

Aryan halkı Hint-İranlıları olarak bilinirler ve Hint-Avrupa dil ailesinden olan dilleri konuşanlara da Aryan denir. Brahmanlar ise Aryan din adamlarının oluşturduğu kast sisteminin en üst seviyesini ifade eder. Brahmanlar eski Aryan inançları ile egemen oldukları toplumun inançlarını birleştirmiş ve kast sistemini açıklamak amacıyla Varna Öğretisi’ni öne sürmüşlerdir. 

Varna’nın Sankritçe anlamı “renk”tir, dolayısıyla yöneten ve yönetilen halkların renkleriyle, dolayısıyla ırkla ilişkili bir anlatım olduğu düşünülebilir. Varna, kast sisteminin entelektüel ve ideolojik düzeyi olarak tanımlanabilir; çünkü bu sistem toplumsal hiyerarşiyi sağlamaktadır. 

Brahmanlar, Varna öğretisini Brahma adı verilen tanrılarına dayatarak açıklamışlardır. Bu öğreti kast sistemini ayakta tutan en önemli etmendir. Buna göre evren tanrının ta kendisidir. Yani; 

1. Brahmanlar: Tanrının kafasını oluşturan rahipler, katipler ve din adamları  2. Ksatriyalar: Tanrının kollarını oluşturan savaşan askerler ve prensler  3. Vaisyalar: Çalışan işçiler ve esnaflar  4. Sudralar: Pis işlerle uğraşan köle ve işçiler 

Brahmanlar kast düzeninin nedenini tanrıya dayandırarak açıkladıktan sonra, sıra, pek adaletli görünmeyen bu düzenin yalnız tanrısal değil aynı zamanda (sözde) adaletli olduğunu göstermeye ve herkesin içinde bulunduğu kasta razı olmasını sağlamaya geliyordu. Bunun için de Varna öğretisini tamamlayan “Reenkarnasyon Öğretisi”ni geliştirdiler. 

Reenkarnasyon, ruhun ölümden sonra yeni bedenlere girerek birçok kez yeryüzüne gelmesi demektir. Buna göre insanların bulunduğu kast önceki yaşamlarında sergiledikleri davranış ve aldıkları kararların sonuçlarıdır. Birey içinde bulunduğu kasta uygun bir hayat yaşarsa, işini ve eşini buna göre seçerse bir sonraki hayatında üst kasta geçme şansının olduğuna aksi takdirde onu zorlukların ve çilenin beklediğine inandırılmıştır.  

Genel olarak ele aldığımızda; Brahmanlar kastı açıklarken kimine göre ödül kimine göre de ceza olan reenkarnasyon öğretisini biz insanların en büyük zaafı ile yani umut üzerine biçimlendirilmişlerdir. Varlığından emin olmadığı sonraki hayat ütopyası için baş kaldıramayacağı sisteme yönelik insanın kendini kandırması tam da bu olsa gerek.

Keyifli okumalar dilerim.