Kütahya’nın Dansı, Zeybek’in Hikâyesi

Kütahya'nın kültürel dansı olarak bilinen Zeybek, Batı Anadolu'nun geleneksel halk oyunlarından birisidir. Zeybek dansı özellikle Ege ve İç Ege bölgelerinde yaygındır. Kütahya'da ise Zeybek hem dairesel hem de çizgisel formda oynanır ve kaşıkla eşlik edilir.

Zeybekler 16.yy'da Ege kıyılarında ortaya çıkan bir grup olarak bilinir. Bu gruplar adaletsizliklere karşı mücadele eden ve halkı koruyan direniş birlikleriydi. Öyle ki Milli Mücadele döneminde Zeybekler halk tarafından kahraman olarak görüldüler.

Zeybek dansı, mert ve savaşçı erkek figürünü temsil eder. Dans, büyük adımlarla ağır şekilde hareket etmeyi ve ara sıra yere eğilerek yapılan diz vuruşlarını içerir. Zeybek dansı genellikle 9/8 'lik ritimdedir ve çok yavaş, yavaş, hızlı ve çok hızlı tempoların çeşitlemeleriyle icra edilir. Kütahya kültüründe önemli bir yere sahip olan bu dans toplumsal etkinliklerde sıkça oynanır. 

1910'lu yıllarda beden eğitimi öğretmeni Selim Sırrı Tarcan, Zeybek dansını yeniden düzenleyerek kadınları da dahil etmiştir ve bu haliyle dans herkesin oynayabildiği bir biçime kavuşmuştur. Tarcan'ın çabalarıyla Zeybek dansı Mustafa Kemal Atatürk'ün desteğiyle millileştirilmiş ve tüm Türkiye'ye yayılmıştır. 1925 yılında ise Atatürk'ün karşısında kadın ve erkek ilk kez birlikte Zeybek oynamışlardır. 

Zeybek dansının çeşitli türleri bulunur: Teke Zeybeği, Kırık ve Kıvrak Zeybek, Avşar zeybeği gibi. Günümüzde kutlamalarda kendine yer bulan Zeybek, Ege bölgesinin kimliğini yansıtan önemli bir unsur olarak karşımıza çıkar. 

Kaynak:

Dans Akademi. Zeybek dansı. Dans Akademi. https://dansakademi.com.tr/Zeybek/Zeybek-dansi

Sosyal Anne Baba. Zeybek nedir?. Sosyal Anne Baba. https://sosyalannebaba.com/Zeybek-nedir/

Dans Keyfi Altunizade. Zeybek dansı nedir? Tarihi. Dans Keyfi Altunizade. https://danskeyfialtunizade.com/Zeybek-dansi-nedir-tarihi/