Lanetlenen Tanrı Brahmā

Brahmā, Hinduizm’in üç büyük tanrısı olan Trimurti’nin bir parçasıdır. Sanskritçe’de “üç biçim” anlamına gelen Trimurti, Brahmā, Vishnu ve Shiva’dan meydana gelir. Brahmā yaratıcı, Vishnu koruyucu, Shiva ise yok edici görevdedir. Brahma kelimesi nötr anlamda kullanıldığında “evrenin yüce gücü ya da sihir” anlamındadır. Kelime, eril halde (Brahmā) kullanıldığında ise Trimurti’nin bir parçası olan tanrı Brahmā’yı temsil eder. O, dört farklı yöne bakan dört kafası olan kırmızı tenli bir tanrı olarak tasvir edilir. Diğer tanrılardan farklı olarak silahı yoktur. Dört eli vardır. Her biriyle kutsal vedaları, bir tespih, bir su kabı ve bir lotus çiçeği tutar. Pembe bir lotus üzerinde oturur.

Brahman ve dişi enerji olan Maya’dan doğmuş olduğu bilinir. (Brahman ve Brahmā birbiriyle karıştırılmamalıdır. Çünkü, Brahman en yüce güç ve yaratıcıdır. Ne uzundur ne kısadır ne azdır ne çoktur. O, tarifi mümkün olmayan her şeyin kaynağı, mutlak olandır. “Om” hecesi ile yaratım sürecini başlatmıştır. Brahmā ve diğer tanrılar yalnızca onun tezahürüdür.) Bilginin ve yaratımın simgesidir. Eşi sanatın tanrıçası olan Saraswati’dir.

Hindistan’da diğer tanrılara ait birçok sayıda tapınak bulunurken, Brahmā’ya adanmış yalnız bir büyük tapınak bulunur. Bunun nedeni ise Brahmā, Vajranabh adlı bir şeytan ile kavga eder. Bu kavga/savaş sonucunda şeytanı öldüren Brahmā, savaş sırasında lotus yapraklarının bazılarını döker. Bu yapraklar dünyanın üç yerine düşerek üç tane gölü oluşturur. Bunlar Jyestha, Madhya ve Kanishth gölleri olarak bilinir. Öldürdüğü kötü bir şeytanda olsa, bir varlığı öldürmek günahtır. Bu günahından arınmak için yajna adlı bir ibadeti yerine getirmesi gereklidir. Bu “ibadet” için bir kadınla birlikte olmalıdır. O sırada yanında olmayan eşini beklemek yerine başka bir kadınla birlikte olan Brahmā, olayları öğrenen Saraswati tarafından lanetlenir. Bu lanete göre ona adanmış yalnızca bir tapınak olacaktır. Bu tapınakta Rajastan eyaletinin Pushkar kentinde bulunur. Hindu insanların evlerindeki mabetlerde de Brahmā heykeline rastlama ihtimali yok denecek kadar azdır.

Bu mitin farklı bir anlatımı Saraswati'nin bilerek meşgul edildiği ve Brahmā'nın çaresizliğinden dolayı başka bir kadınla birlikte olduğu şeklindedir. Ancak bir süre daha beklemenin bir tanrı için imkansız olmayacağı kanaatindeyim. Tabii farklı anlatılar olmasa da bu tarz mitlerin tadı çıkmazdı.

Kaynak: Bu yazı hazırlanırken, daha önce birçok kaynak kullanılarak hazırlanmış olan bir dönem ödevi kullanılmıştır. Ödev şahsıma aittir. Tüm hakları saklıdır.