Rothko and Black Maroon

Soyut dışavurumcu hareketin önde gelen ressamlarından olan Mark Rothko, duyguları, renkler ile ifade eden sanat eserleriyle ünlüdür. Rothko'nun en önemli eserleri arasında yer alan Black Maroon, eseri derin sadeliği ve duygusal derinliği ile bir başyapıt olarak öne çıkmaktadır.

1958'de yapılmış olan eser , Rothko'nun beğenilen Seagram duvar resimlerine aittir. Rothko, New York'taki Four Seasons restoranı için tasarlamıştır, fakat resimin yemek alanında sergilenmesini istemediğinden 1970 yılında Tate'e bağışladı.. Kurumun en önemli eserlerinden olan black maroon Tate Modern'deki Rothko Odası'nda sergilenmektedir.

Eserde Rothko'nun renk, biçim ve ölçek kullanma konusundaki ustalığının bir kanıtı olduğunu göstermektedir. Bu büyük ölçekli tuval kullanımı yanı sıra, renk ve duygu arasındaki etkileşimini iki dikdörtgen form kullanmış bu formları bordo rengi ile ele almış çevresini de siyah renk ile çevrelemiştir.Rothko'nun bu renkleri kullanımının sebebi estetik ile ilgili olmadığını, aynı zamanda duyguları ifade etmek için kullanmış olduğu önemli bir uygulamadır. Kadifemsi siyahın, yoğun ve zengin bordoya karşı iç içe olması , görsel bir gerilim yaratarak bizi derinsel bir yolculuğa çıkarmaktadır.Bununla birlikte tabloda uygulanan iki renk arasındaki belirgin olmayan sınırlar, birleşme ve ayrılma temalarına dair bir izlenim bırakmaktır.

Eser, Ekim 2012'de Vladimir Umanets tarafından ''This is yellowism.'' yazısını yazdığı bir saldırıya uğradı. Umanets yaptığı eylemi yellowism hareketinin bir parçası olduğunu bu hareketin amacı sanat dünyasını değiştirmek istediğini belirtti. Fakat olay yargıda bir vandalizm olduğu ele alındı ve Umanets 1 buçuk yıl hapis yattı. Hapisten çıktığında şu açıklamalarda bulundu:

"Neredeyse bir buçuk yılımı hapiste geçirdim ve İngiliz halkı çok büyük restorasyon masrafları ödedi, bu yüzden bunu yapmaya kesinlikle değmezdi. Muhtemelen tek iyi şey, sanat dünyasının bir şeylerin yapılması gerektiğine dair çok güçlü bir mesaj almış olması."

Bu olayın yaşanması ve toplumun tepki verdiği bir olaya dönüştü. Umanets savunduğu düşüncenin yada ona benzer yaşanılacak düşüncelere karşı bir emsal teşkil etmesi sanat dünyasının bu gibi olaylara karşı duruşunun şekillenmesini etkilemiştir. Bu nedenledir ki yakın zamanlarda yaşanan; dünyaca ünlü tabloların iklim aktivistleri tarafından uğramış olduğu eylemlere karşı , Uluslararası Müzeler Konseyinin (ICOM) göstermiş olduğu tepki ve çeşitli sanat çevrelerinin ve izleyicilerinden gelen tepkiler sayesinde bu durumun artmadığını hatta giderek azaldığını gösterir.

Umanets'in eserde oluşturduğu tahribatı düzeltmek yaklaşık 18 ay sürdü. Bu süreçte Rothko ailesi tarafından bağışlanan bordo boyayla astarlanmış başka bir tuval üzerinde çok sayıda testten sonra, konservatörlerden oluşan ekip mürekkebi çıkarmak için en uygun çözücünün hangisi olduğunu belirledi. Bununla birlikte tuval yüzeyinin eski haline getirmek için geri dönüşümlü, koruma özellikli malzemeler restorasyonunda kullanıldı.

Black Maroon yapılan restorasyon çalışması sonucunda 13 mayıs 2014 yılında tekrar ait olduğu Rothko sergi odasına geri döndü. Eserin yaşamış olduğu bu süreç sonuçunda sanat severlerle tekrar buluşması büyük heyecanla karşılandı. Black Maroon'da uygulanan ince değişimler Rothko'nun renkler üzerinde yaratmış olduğu rezonansı değiştirmediğini aksine bizlere sınırları olmayan bir yolculuğa davet ettiğini göstermektedir.

Kaynakça; Barker, R., B. Ormsby, and P. Smithen. (2014). The construction of a representative sample for Mark Rothko’s Untitled (Black on Maroon) (1958).