Maslow'un İhtiyaçlar Hiyerarşisi Nedir? Siz Hangi Basamaktasınız?

Her insanın doğuştan itibaren ihtiyaçları vardır. En başta yaşamak için nefes almak, yemek-içmek ve boşaltım gibi örnekler verilebilecek temel ihtiyaçlardan, kendini gerçekleştirmeye kadar onlarca ihtiyacı bir piramit şeklinde anlatan Maslow, bu İhtiyaçlar Hiyerarşisini 5’e ayırmıştır. İnsanların yaşam motivasyonlarını bu 5 ihtiyaç ile anlatan Maslow’a göre, insanlar her ihtiyacı karşıladığında bir üstteki ihtiyaçları için çabalarlar. Bu da demektir ki bir basamak atlanamaz ve en alttakiler tamamlanmadan yukarıdaki basamaklar insanlar için bir şey ifade etmez.

Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi ve Basamakları

1-Fizyolojik Gereksinimler:

Özellikle yaşam için gerekli en temel ihtiyaçları kapsar. Nefes almak, yeme-içme, boşaltım, uyku, cinsellik ve barınma gibi örnekler verilebilir. Maslow’a göre en önemli basamak burasıdır. Çünkü her şeyin başlangıcıdır ve bu basamakta ihtiyaçlar giderilemezse diğer basamaklara geçmek, ne kadar istense de mümkün değildir. Öyle ki aç ve susuz kalan insanın, birazdan anlatacağım basamaklardaki sevgi, benlik kazanma veya kendini gerçekleştirme gibi sorunları umursaması imkansızdır.

2- Güvenlik İhtiyacı:

Kişi fiziksel ihtiyaçlarını tamamladıktan sonra kendisi ve çevresi için güvenli konumda olmak ister. Bu basamak, bir çatı altında dışarıdaki tehlikelerden korunmak anlamında olduğu gibi finansal anlamda da kendini güvende hissetmekten bahseder. Çünkü finansal güvenlik de tıpkı bir çatı altında korunmak gibi hayatta kalmak için zorunludur.

3-Sevgi/Ait olma İhtiyaçları:

Birey fiziksel ihtiyaçlarını giderip, güvenliğini sağladıktan sonra sosyalleşmek isteyecektir. Bir aile kurmak, sevmek-sevilmek, arkadaş çevresine sahip olmak ve bir grubun parçası olmak sosyalleşmektir. Bir yere veya gruba aidiyet duymak ve duygularını hem karşıya hissettirme hem de kendi içinde hissetme isteği Maslow’un hiyerarşisinde üçüncü basamakta yer alır.

Ait olma isteği ve sevgi denince akla gelen sadece aile ve sevgili değildir. Bu, arkadaş grubu, sosyal kulüpler, dini gruplar, sosyal medya grupları vb. olabilir. Bunlardan mahrum kalan insanlar, bir süre sonra yalnızlık duygusu ile hareket etmeye başlayacak ve hayattan beklentilerini yitirecektir. Bu durum da onu psikolojik bir çıkmaza sürükleyecek ve saydığımız birinci ve ikinci basamaklardan da yavaş yavaş düşmesine neden olacaktır.

Aristo’nun ‘zoon politikon’ düşüncesi ile ‘insan toplumsal bir hayvandır’ veya ‘insan siyasal bir varlıktır’. Aristoteles’e göre insan tek başına mutluluğa erişemez. Temel ihtiyaçları gereği zaten diğer insanlara muhtaç olan insan, sosyal ve aklını kullanan tek varlık olması sebebi ile de mutlu olmak için bir yerlere ait olmalı, insanlarla sosyal olmalıdır.

4-Saygın/Değer İhtiyacı:

Diğer üç basamakta ihtiyaçlarını gideren insan, dördüncüde başarılı olmak ister. Benlik kazanmak ve başarısı ile iki taraflı bir saygıyı arzular. Başardığı işlerle kendi statüsünü yükseltip kendisine saygısının artması insana yetmemektedir. Aynı zamanda dışarıdaki insanlar tarafından da saygı duyulmak, onlar tarafından da değerli hissettirilmek istemektedir. Kendi kendisine gösterdiği saygı ile dışarıdan gelen saygı ve değer hissi arasında bir dengesizlik olursa, bu insan kendine güveni azalarak aşağılık kompleksine girebilir.

5-Kendini Gerçekleştirme İhtiyacı:

Dört basamaktan hepsini en azından yeterli seviyede karşılayan insan, kendine ait özelliklerini keşfedecek ve potansiyelini ortaya çıkarmak isteyecektir. Bu özelliklerini geliştirip olabileceği en üst seviyeye getirmek isteyecektir. Bu sadece iş anlamında değildir. Özellikle kişisel gelişimde, kendilerinde neleri görmek istedikleridir. Bunlara ahlaklı olmak, yaratıcı olmak, önyargılı olmamak, erdemli ve içten olmak gibi örnekler verilebilir. Maslow, hiyerarşisinde son basamağa herkesin gelemeyeceğini söylemiştir. Çünkü ilk dört basamağı tamamlamak aslında çok da basit değildir.