Merdivenler: Yükselişin Simgesi

Okula, eve, işe giderken aktif olarak kullandığımız merdivenleri hiç düşündünüz mü? Günlük hayatımızın bir parçası haline gelmiş olan bu yapılar, işimizi kolaylaştırmaktan öte bir anlam taşıyor olabilir mi? Aslında merdivenler, yalnızca bir yerden başka bir yere ulaşmak için kullandığımız bir yapı olmanın ötesinde, insanlık tarihinde ve kültürlerinde derin sembolik anlamlar barındıran bir unsurdur.

Merdiven, insanlık tarihinin çok eski dönemlerinden bu yana hayatımızda yer edinmiştir. İnsanlar yerleşik hayata geçtikten sonra, evlerini inşa ederken kullandıkları merdivenler, zamanla yalnızca bir işlevsel araç olmaktan çıkarak, kültürel ve dini anlatıların da bir parçası haline gelmiştir. Merdivenler, hem çıkışlar hem de inişler için somut bir fayda sağlar, ancak soyut anlamda da önemli bir yer tutar. Günlük hayatımızda farkında olmadan sıkça kullanıyor olsak da, merdivenlerin taşıdığı sembolik anlamlar tarih boyunca birçok kültürde önemli roller üstlenmiştir.

Özellikle mitolojilerde ve dini inançlarda, merdiven motifi sıklıkla bir yükseliş aracı olarak kullanılmıştır. Tanrı ile dünya arasındaki ilişkiyi simgeleyen bir köprü olarak görülmüş, bu sayede yer ile gök arasında bir bağlantı kurulmuştur. Babil mitolojisinde, yer ile gök arasındaki iletişimi sağlayan merdivenler önemli bir sembol haline gelmiştir. İlkel kabilelerin inançlarında da merdiven, ölümden sonra ruhun diğer dünyaya geçişini sağlayan bir araç olarak kabul edilmiştir.

Eski Türk kültüründe yer alan Şaman ayinlerinde de merdivenler, göğe yükselme aracı olarak tasvir edilmiştir. Bu ayinlerde, Şamanlar merdiven ile göklere çıkarak ruhani bir yolculuğa çıkmış, bu da merdivenin dini bir ritüelde ne kadar önemli bir sembol olduğunu ortaya koymuştur.

Yahudi inancında da merdiven, Tanrı ile insan arasındaki iletişimi temsil eder. Yakup Peygamber'in rüyasında gördüğü, yeryüzünden göklere uzanan ve meleklerin üzerinde dolaştığı merdiven, bu inanç sistemindeki en bilinen örneklerden biridir. Benzer şekilde, İslam dininde de Hz. Muhammed’in miraca yükselişi sırasında merdiven motifi kullanılmıştır. Bu olayda da merdiven, Tanrı’ya yükselişin ve manevi bir yolculuğun aracı olarak tasvir edilmiştir. Ayrıca camilerdeki minbere çıkışın da bir merdiven aracılığıyla olması, merdivenin dini yapılarda da yükselişi sembolize ettiğini gösterir.

Sonuç olarak, merdivenler yalnızca fiziksel dünyada bir noktadan diğerine ulaşmamızı sağlayan araçlar olmanın yanı sıra tarih boyunca insanlar için derin sembolik anlamlar taşımıştır. Merdivenler, bizi fiziksel olarak bir noktadan diğerine taşırken, aynı zamanda ruhsal ve sembolik yolculuklarımızda da yeni farkındalıklara, inançlara ve derinliklere taşıyan güçlü bir simge olmuştur.

Kaynakça:

Sümer, N.(2018). Mitolojik ve Dinsel Bir Yükseliş Simgesi Olarak Merdiven Motifi. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD), 18(1), 257-269.