NFT'ler Nice Sınıflandırması'nda Yer Alacak

Son yıllarda dijital pazarda yerini alan ve sahibinin üzerinde mülkiyet hakkı ileri sürmesi sebebiyle sıklıkla uyuşmazlıklara konu olmaya başlayan NFT’ler, diğer kripto varlıklardan farklı olarak biriciklik unsuru taşıdıkları için Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) kapsamında sanat eseri olarak değerlendirilebiliyor.

Türkçeye misli olmayan kripto varlıklar olarak çevirebileceğimiz NFT’ler birbirlerine benzemeyen, eşsiz nitelikte varlıklar olup; bölünemez, silinemez ve değiştirilemez olduklarından dijital ortamda üretilen bir içeriğin teklik ve orijinalliğine dair belge niteliği taşımaktadırlar. Bu kapsamda; tablo, heykel, kitap gibi fiziki tüm sanat eserleri, video görüntüleri, ses kayıtları, dijital platformlarda paylaşılan fotoğraflar, birçok ünlü markanın tasarladığı sanal ürünler ve hatta bir Tweet görüntüsü dahi NFT’ye dönüştürülerek artık yeni bir pazar olan Kripto/Dijital Sanat kapsamına girebilir. Dolayısıyla sanat eseri olarak değerlendirilebilecek olması sebebiyle telif hakları bağlamında sıklıkla adını duyduğumuz NFT kavramı FSEK kapsamında tartışmalara konu olmakla beraber; Nice Sınıflandırması uyarınca tescil edilebilir bir mal ve hizmet sınıfında yer almadıklarından ayrıca Sinai Mülkiyet Hukuku kapsamında değerlendirilmemekteydi.

Ancak Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi (EUIPO) nezdinde, sanal mallar ve nitelikli fikri tapu/non-fungible token (NFT) ile ilgili marka başvurularının sayısı her geçen gün giderek arttığından; bu kapsamda EUIPO, bu tür malların marka olarak sınıflandırılması noktasına bir açıklık getirme yoluna gitmiştir. EUIPO, yayınladığı Sanal Mallar, NFT’ler ve Metaverse isimli kılavuz ile; NFT’lerin Nice Sınıflandırma Sistemi kapsamında 9.sınıf altında değerlendirilebileceğini ifade etmiş, bu aşamada ise aşağıdaki gibi bir yaklaşım benimsediğini belirtmiştir:

Sanal ürünler, dijital içerik veya görüntü olarak ele alındıkları için -Nice Sınıflandırması'na göre- 9. sınıfa uygundur.

Bununla birlikte, sanal mallar terimi kendi başına netlik ve kesinlikten yoksundur, dolayısıyla da sanal malların ilgili olduğu içerik ayrıca belirtilmelidir. (örneğin; "indirilebilir sanal mallar, yani sanal giysiler") Nice Sınıflandırması'nın 12. baskısı, 9. sınıfta "non-fungible token" (değiştirilemez/ nitelikli fikri tapular) tarafından kimliği doğrulanmış indirilebilir dijital dosyalar terimini içerecektir. NFT'ler, dijital öğeleri doğrulayan ancak bu dijital öğelerden farklı olan bir blok zincirinde kayıtlı benzersiz dijital sertifikalar olarak ele alınmaktadır. EUIPO için, tek başına "non-fungible token" (değiştirilemez/ nitelikli fikri tapular) terimi kabul edilebilir değildir. NFT tarafından kimliği doğrulanan dijital öğenin türü belirtilmelidir. Sanal mallar ve NFT'ler ile ilgili hizmetler, hizmetler için belirlenmiş sınıflandırma ilkeleri doğrultusunda sınıflandırılacaktır.

Diğer yandan Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) tarafından yayınlanan ve 01/01/2023 tarihinde yürürlüğe gireceği duyurulan 12. Markaların Tescili Amacıyla Mal ve Hizmetlerin Uluslararası Sınıflandırmasına İlişkin Nice Sınıflandırması'nın 9. sınıfında aşağıdaki düzenlemelerin yapıldığı görülmüştür;

In Class 9:

New goods: “downloadable digital files authenticated by non-fungible tokens [NFTs]”, “computer network routers”, “portable document scanners”, “cases for smartphones incorporating a keyboard”.

Amendment of the goods: “downloadable computer software for managing cyptocurrency transactions using blockchain technology” to “downloadable computer software for managing crypto asset transactions using blockchain technology”.

Bu kapsamda; yapılan yeni sınıflandırmayla birlikte 01/01/2023 tarihinden itibaren artık NFT ve Blokzincir ürünleri de marka korumasına konu edilebilecektir.

NFT’ler için gerçekleştirilen marka tescil başvurularının sayısındaki artış gözetildiğinde yapılan düzenlemelerin faydalı olduğu söylenebilecek olmakla beraber; 9. sınıfta yer alacak olan ve fiziki malları temsil eden NFT’lere ilişkin benzerlik ve karıştırılma ihtimali değerlendirilmesinin nasıl yapılacağına ilişkin hususlar ise halen belirsizlik taşımakta olup; meydana gelecek uyuşmazlıklar neticesinde geliştirilecek içtihatlar bu kapsamda yol gösterici nitelikte olmaya devam edecektir.

Kaynak: euipo.europa.eu / www.wipo.int