NFT'ler Telif Haklarına Konu Edilebilir Mi?: Miramax v. Tarantino Davası

NFT'lerin, haklarında mevcut durumda herhangi bir hukuki düzenleme bulunmaması sebebiyle; kişilerin kolay yoldan kar elde etmesine ve bu şekilde kişilere alternatif bir gelir akışı sağlamasına olanak sağlayan bir teknoloji olarak lisans sözleşmeleri yerine kullanılmaya başlamasının akabinde; ünlü yönetmen Quentin Tarantino, 2 Kasım 2021'de, 1994 yapımı Oscar ödüllü Pulp Fiction filminin daha önce görülmemiş 7 sahnesini OpenSea isimli metaverse platformunda “Tarantino’nun zihninden sırlara sahip olacaksınız.” mottosu ile Gizli NFT formatında açık artırmaya çıkaracağını duyurmuştu. Yapılan açıklamaya göre ilgili NFT'ler film sahnelerin yanı sıra filmin el yazısıyla kaleme alınmış orijinal senaryosundan bölümlerini ve Tarantino'nun sesli özel yorumlarını da içeriyordu.

Söz konusu NFT koleksiyonu, veri gizliliğine sahip blockchain ağı olan Secret Network (SCRT) üzerinde oluşturulmuştu. Bu sayede NFT'leri sadece satın alan kişiler görebilecek ve kimliği gizli tutulan bu kişiler arasından yalnızca isteyenler NFT'leri herkesin erişimine açabilecekti. İlgili koleksiyonu paylaşacak olmaktan mutlu olduğunu belirten Tarantino, Secret Network adlı akıllı sözleşmelerin ve Gizli NFT’lerin fanlar ile sanatçıları bir araya getiren yeni bir dijital ortam yarattıklarını ve bu dünyanın parçası olmanın heyecanını taşıdığını ifade etmişti.

İlgili açıklamaların akabinde; filmin yapım şirketi Miramax, Tarantino’nun bu planı için kendilerine herhangi bir bildirimde bulunmadığını ve bu nedenle de telif hakkı ve sözleşme ihlali yaptığını iddia ederek; aralarında düzenlenen sözleşme gereğince Tarantino’ya ait olan spesifik haklar dışında filmin tüm haklarının sahibi olduğu, kendilerinin de yakın zamanda filme ait NFT'leri satışa çıkarma planları olduğu ve Tarantino'nun bu hamlesinin ilgili projelerini olumsuz etkilediği gerekçeleri ile Tarantino’ya 4 Kasım’da ihtarname göndermiş ve bahse konu NFT’lerin satışının durdurulmasını talep etmişti.

Miramax avukatı Bart Williams, konuya ilişkin açıklamasında "Yapılan hamle, Miramax'in stratejik ve kapsamlı bir yaklaşımla 'Pulp Fiction'ın en üst düzeye çıkarmak istediği NFT haklarını değersizleştiriyor." ifadelerini kullanmıştı. İlgili talebe istinaden Tarantino tarafından verilen cevap yazısında ise, senaryoyu yayınlama hakkının yönetmende olduğu ve buna bağlı olarak da somut durumda NFT’leri satış amaçlı piyasaya sürme hakkının bulunduğu belirtilmişti. Yine, Secret Network ise müzayede için hazırlanan basın bülteninde, Tarantino’nun "Pulp Fiction"ın senaryosunu yayınlama hakkına sahip olduğu iddia edilmiş ve filmin senaryosunun orijinal el yazısı kopyasının Tarantino’nun onlarca yıldır gizli tuttuğu kişisel hazinesi olduğu dile getirilmişti. Söz konusu açıklamaların artından Tarantino, hazırlamış olduğu NFT koleksiyonundan bir parçayı 2022 Ocak ayı içerisinde yapılan açık arttırmada 1 milyon doların üzerinde bir değerle satmıştı.

Bunun üzerine ihtarına karşılık bir sonuç alamayan yapım şirketi Miramax, Tarantino aleyhine ABD Merkez Kaliforniya Bölge Mahkemesi’nde (Case No. 2:21-cv-08979) dava açmış; Tarantino'nun yönetmen olarak filmin senaryosundan kesitler yayınlama hakkının bulunduğunu kabul etmekle beraber; koleksiyonda bulunan NFT’lerin Tarantino'nun sözleşme kapsamında düzenlenen saklı hakları kapsamına girmediğini, yönetmenin sözleşmeyi ve şirketin telif haklarını ihlal ettiğini ve ayrıca karıştırılma ihtimali gündeme geleceğinden marka hakkına tecavüz şartlarının da oluştuğunu ileri sürmüş; yapılan satışların durdurulması talep edilmişti. Ayrıca; söz konusu NFT’lerin Secret Network isimli blockchain ağında satışa sunulması da davanın konusunu oluşturmuş; zira ilgili ağ veri gizliliğine sahip olduğundan Miramax'ın hangi NFT’lerin satışa sunulduğunu bilmesinin de olanaksız olduğu ileri sürülmüştü. Tarantino ise kendisine sözleşme kapsamında tanınan hakkı kullandığını, aksi düşünülse dahi yeni bir alan olan dijital pazarın hali hazırda sözleşmede düzenlenmediğini iddia etmişti. Bu kapsamda davada, “Birkaç orijinal senaryo sayfasının veya sahnenin NFT olarak satılması, tek seferlik bir işlemdir ve yayın teşkil etmez” ifadesine yer verilmişti. 

Dava pek çok kişi tarafından web3 ortamına uyarlanacak olan mevcut web2 telif hakkı hükümlerine yönelik NFT'lerin hukuki statüleri ve bundan sonra nasıl pazarlanacakları konusunda emsal teşkil edecek olması sebebiyle merakla takip edilmekteyken; gelinen son durumda Quentin Tarantino, Eylül 2022'de yapım şirketi Miramax ile uzlaştığını açıkladı. Tarafların uzlaşmaya yönelik şartları gizli tutulmakla birlikte; Miramax’ın davayı 2 hafta içerisinde geri çekeceği ve Tarantino’yla gelecekteki NFT projelerinde işbirliği yapmayı planladığı kaydedildi.

Kaynak: iprgezgini.org / forbes.com