Ninni Nedir?

Ninni, anneler tarafından çocuklarını uyutmak, eğlendirmek ve eğitmek amacıyla ezgili bir şekilde söylenen mensur ve manzum eserlerdir. Konuları anne baba sözü dinlemek, iyi bir hayat yaşamak, vatanına hayırlı bir evlat olmak gibi iyi temennilerden almaktadır. Konuları sadece böyle iyi temennilerle sınırlı değildir sadece çocuğu eğlendirmek için kafiyeli sözlerden oluşan ninnilerde bulunmaktadır.

Ninniler Anonim Türk Halk Edebiyatının bir parçasıdır. İlk söyleyeni belli değildir ve dilden dile aktarıldığı için net bir biçimi yoktur. Her aktarıldığı zaman aktarandan yeni şeyler almaktadır. Bu yüzden bir ninnin birçok varyasyonu bulunmaktadır.

Ninniler ne kadar çocuklara yönelik olarak görülsede sadece çocuklara yönelik değildir. İçlerinde büyüklerin anlayabileceği öğerli de bulundurmaktadır. Aynı zamanda içlerinde yaşam biçimi, örf ve adet, giyim kuşam, dil ve din gibi oluştukları kültürleri yansıtan öğeleri de içermektedirler. Yani bir ninniyi incelediğimiz zaman yaratıldığı kültürden bir şeyler öğrenmekteyiz.

Birlikte birkaç ninniye bakalım;

Sadece çocukları uyutmak için kafiyeli sözlerin bir araya getirildiği ninniler;

Dandini dandini danalı bebek

Elleri kolları kınalı benek

Benim oğlum nazlı bebek

Uyusun yavrum ninni

(Manisa)

Dağa gittim dağ uyur ninni

Dağda tavşanlar uyur ninni

Göle gittim göl uyur ninni

Gölde balıklar uyur ninni

Eve geldim ev uyur ninni

Evde yavrum uyur ninni

(Trabzon)

Kültüründen öğeler barındıran ninniler;

Yoldan geçen yolcu kardeş

Bağrına bağlamış bir taş

Kırşehir'de Hacı Bektaş

Himmet et oğlum uyusun ninni

(Kırşehir)

Erenlerin kılıcı

Arşa çıkar bir ucu

Her dertlerin ilâcı

La İlâhe İllâllah ninni

Nini derim beşiğe

Hızır gelsin işine

Ulu devlet başına

Uyusun yavrum ninni

(Kastamonu)