Ölümü Kandıran: Sisifos

Sisyphos (Sisifos), Korint’in kurucusu ve ilk kralıdır. Sisifos ismi geleneksel olarak sophos (bilge) sözcüğüyle ilişkilendirilmektedir. O, kentine bolluk ve refah getiren zeki bir kraldır. Ancak ben merkezli, hile seven kurnaz bir kişiliğe sahiptir. Sisifos denizcilik ve ticaretin gelişimine katkıda bulunmuş fakat konukseverlik kurallarını ihlâl edip yolcuları öldürecek kadar açgözlü ve hilekâr bir kraldır. O, ölümü bile aldatmıştır. Sisifos, Zeus’u kızdırmasıyla ve ölümü iki kez yenmesiyle bilinen bir kraldır.

Sisifos, Yunan Mitolojisinde sonsuza kadar büyük bir kayayı bir tepenin en yüksek noktasına kadar yuvarlamaya mahkûm edilmiş bir kraldır. Her seferinde tam tepenin doruğuna ulaştığında kaya elinden kayar ve Sisifos her şeye yeniden başlamak zorunda kalır. Bu ceza sonsuza kadar sürecektir.

Sisifos, Zeus’a ihanet etmiştir. Zeus, Sisifos’un ihanetinden dolayı onu cezalandırması için ölüm meleği Thanatos’u gönderir. Thanatos, Sisifos’u zincirleyeceği sırada kendini zincirlenmiş halde bulur. Sisifos, kurnazlığı sayesinde kurtulur. Ölüm tanrısı zincire vuruluyken kimse ölemezve her şey kaosa dönüşmeye başlar. Zeus, Thanatos’u kurtarması için Hades’i yollar. Fakat Sisifos bu kez de Hades’i kandırır. Sisifos yine kurtulur ve yeryüzüne çıkar. Ares sayesinde Thanatos zincirlerinden kurtulur. Thanatos, Sisifos’u tekrardan yakalar ve yeraltı dünyasına hapseder. Bu kez Sisifos kimseyi aldatamaz ve cezasını çekmeye mahkûm olur. Sisifos’un cezası devasa boyuttaki bir kayayı tepenin doruk noktasına ittirmektir. Kayanın her seferinde düşeceğini bilmesine rağmen Sisifos, denemekten asla vazgeçmez. Umudunu kaybetmeden her geçen an tekrar tekrar dener. Albert Camus, Sisifos’un mutlu olduğunu söyler. Ona göre Sisifos’unki bir boyun eğiş değil, başkaldırıdır. Bu artık bir ceza değil, başlı başına bir yaşam ve anlam mücadelesidir.

Homeros bu durumu şöyle anlatmaktadır:

"Sisyphus’u gördüm, korkunç işkenceler çekerken; yakalamış iki avucuyla kocaman bir kayayı ve de kollarıyla bacaklarıyla dayanmıştı kayaya, habire itiyordu onu bir tepeye doğru, işte kaya tepeye vardı varacak, işte tamam, ama tepeye varmasına bir parmak kala, bir güç itiyordu onu tepeden gerisin geri, aşağıya kadar yuvarlanıyordu yeniden baş belası kaya, o da yeniden itiyordu kayayı, kan ter içinde..."

Sisifos’un aldığı bu cezanın anlamsız, bitmek tükenmek bilmeyen işler veya bilginin peşinde boşa çaba harcayan bir insanı sembolize ettiği kabul edilmektedir. Bu durum İngilizce Sisyphean olarak tanımlanır. Sisifos (Sisyphus) sendromu ise sürekli ve sonu gelmez bir şekilde aynı ağır ve angarya sorunlarla uğraşmayı anlatır.