Romantizm Akımı, Doğa ve Andreas Achenbach’ın “Sicilya Sahilinde Fırtına Sonrası Günbatımı” Eseri
Andreas Achenbach'ın eşsiz tablosunda Romantizm akımının etkileri ve doğanın betimlenmesi üzerine.
18.yüzyıl sonlarında ortaya çıkan ve 19.yüzyılda tüm Avrupa’ya yayılan Romantizm sanat akımı edebiyattan resme kadar her türlü sanat alanında etkisini göstermiştir. Özellikle sanayileşmenin yoğun yaşandığı ve git gide geliştiği ülkelerde etkisini gösteren bu akımın temel özelliği akıldan çok duyguyu ve sezgiyi ön plana çıkarmasıdır. Ayrıca bu akımın sanatçıları doğanın makine karşısında göz ardı edilmeye başlandığı ve insanın doğayla savaşının had safhaya çıktığı bu yüzyılda doğa sevgisini ve doğaya duyulan hayranlığı eserlerine yansıtmışlardır. Daha önce fonda kalan doğa tasvirleri artık resimde büyük bir yer kaplamaktaydı.
Romantik resim sanatı “ifadesini biçimden çok düşüncede bulduğundan belirli bir üslup benimsemedi”. Ancak yansıtılan fikirler bu akımı kendinden önceki akımlardan ayırmaya yetti. Klasik sanat anlayışına bir tepki niteliği taşıyan Romantizme ait eserleri Klasik eserlerden ayıran en önemli nokta doğanın tasviridir. “Klasik ressamlar doğayı kendi düzenli kompozisyonlarına uyacak tarzda tasarlarken, romantik ressamlar doğayı vahşi ve dizginlenemez bir biçimde yansıtmışlardır” (Sabuncuoğlu, Kovulmaz, Gür, Savcı. 2010, 297’den aktaran Göktepe, 2020, 48). Romantik sanat anlayışına göre doğa güzel ve hayranlık uyandırıcı olmakla birlikte süblime yani yücedir. Doğanın ne olursa olsun insan karşısında üstünlüğünü ve gücünü kabul eden bu anlayışa göre birçok eser verilmiştir.
Romantik edebiyat anlayışında da var olan süblime (yücelik) resimlerde de yer almıştır. Resimlerde figürler uçsuz bucaksız doğa tasvirlerinin içerisinde tekil, yalın ve fark edilmesi zor şekillerde yerleştirilerek insanın doğadaki yalnızlığı, acizliği ve doğanın haşmetli havası verilmiştir. Bu akımın ressamlarından ve yaptığı manzara resimleriyle “resimde Alman gerçekçiliğinin öncüsü ve kurucusu” olan Andreas Achenbach’ın “Sicilya Sahilinde Fırtına Sonrası Günbatımı” isimli resminde de bunu görmek mümkün. Bir fırtınanın sebep olduğu güçlü dalgaların resmedildiği eserde bütüne bakıldığında göz kamaştırıcı gökyüzü ve dağların ardında batmakta olan Güneş’in ışıkları ilk dikkat çeken nokta oluyor. Çoğu insana huzur veren günbatımının güzelliği resimde de kendisini gösteriyor. Ardından resimdeki ışıkla kontrast oluşturan ve çoğunlukla gölgede kalan kayalıklar ve ışığın doğrudan üzerine yansıdığı dalgalı deniz göze çarpıyor. Dalgalar güçlü ve yıkıcı gösterilmesine rağmen kullanılan renkler ve ışığın yardımıyla oldukça göz kamaştırıcı bir biçime bürünüyor. Resimde en son göze çarpan kısım ise kayıklarıyla karaya çıkmaya çalışan insanlar. Muhtemelen fırtınadan kurtulan denizciler olan bu kişiler resimde tasvir edilen doğanın büyüleyici atmosferinin gölgesinde kalıyor. İnsanların denizdeki fırtınadan zarar görmüş oldukları anlaşılsa da bu denizin, gökyüzünün, batmakta olan Güneş’in etkisiyle bir siluet olarak görünen ağaçların ve ayrıntılarla verilmiş olan kıyıdaki kayalıkların güzelliğinin önüne geçmiyor. Aynı anda hem fırtınadan etkilenmiş olan ve kıyıya çıkmak için dahi denizdeki dalgalarla boğuşan insanlarla bir korku ve endişe hissi hem de eşsiz ve güzelliklerle tasvir edilen doğayla hayranlık hissi oluşturan bu resim doğanın yüceliğine inanan Romantiklerin eserlerinde yansıtmak istedikleri şeyi yansıtmayı başarıyor. Kısacası belirli bir üsluba sahip olmayan ancak yansıttığı fikirlerle ve hislerle ön plana çıkan bu akımın önemli sanatçılarından Andreas Achenbach’ın bu eserinde Romantiklerin savunduğu süblime fikri, bunun bir insana yaşatabileceği hisler ve insanın doğa karşısındaki çaresizliği Achenbach’ın gerçekçi tarzı, ışık, gölge ve renk kullanımıyla verilmiştir.
Kaynaklar
https://www.istanbulsanatevi.com/sanatcilar/soyadi-a/achenbach-andreas/andreas-achenbach-biyografi/
https://sanatta-romantizm.nedir.org/