Rönesans Dönemi'nde İhtişam: Moda ve Toplumsal Yansımalar
Statü ve güç sembolleri bağlamında, Rönesans Dönemi modasını inceliyoruz.
Avrupa tarihinde derin izler bırakan Rönesans Dönemi, "yeniden doğuş" anlamına gelen, kültürel devrimi ile öne çıkmış bir dönemidir. On dördüncü yüzyılın sonundan on yedinci yüzyılın başına kadar süren bu dönem, sanat ve bilim alanında önemli gelişmeler sunarken beraberinde moda alanında da önemli dönüşümlere sahne oldu. Özellikle İtalya’da, Floransa ve Venedik, döneme ait moda merkezleri olmuştur ve tüm Avrupa'yı etkileyen moda algısının başlangıç noktasına haline gelmiştir.
Rönesans döneminde moda, yalnız bir örtünme eylemi olmaktan çıkarak, her dönemde olduğu gibi sosyal statünün, gücün ve zarafetin bir göstergesi haline gelmiştir. Zengin tüccar sınıfının yükselişi, lüks kumaşlara olan ilgiyi arttırırken, tekstil teknolojilerinin gelişmesine de öncülük etmiştir. İpek, kadife ve brokar gibi değerli kumaşlar, önemli ticaret malları arasında yer alarak kumaşların kullanımı, kişilerin toplumsal hiyerarşideki yerini belirleyen önemli unsur biri olmuştur.
Kadın modasında, vücut hatlarını ortaya çıkartan korseler ve gösterişli etekler ön plandadır. Korseler, kadın vücuduna idealize edilen oranlar doğrultusunda tasarlanmıştır. Etekler ise dönemin ilerleyen yıllarında farthingale adı verilen çemberlerle desteklenerek, gösterişli bir hal almıştır. Bu değişim ile kadın siluetinin yeniden şekillenmesinin hedeflendiği düşünülebilir. Zengin kesimlerden olan kadınların kıyafetleri, altın ve gümüşler ile işlemenmiş, değerli taşlarla süslenmiştir. Dolayısıyla ortaya hem estetik hem de maddi değer taşıyan sanat eserleri çıkartılmıştır.
Erkek modasında ise maskülenliğin vurgulandığı keskin ve sert hatlar hakimdie. Doublet adı verilen üst giysiler, omuzları olduğundan geniş gösteriyor, beli daraltıyor ve kadın modasında olduğu gibi idealize edilmiş erkek figürleri yaratılmıştır. Erkek giyiminde de en az kadın giyiminde görüldüğü kadar kıymetli kumaşlar ve işlemeler kullanılmıştır. Özellikle jerkin tarzı ceketler, dirseklerde kesikler ve yarıklarla süslenmiştir.
Rönesans döneminin karakteristik aksesuarı olan ruff adı verilen yakalıklar, hem kadın hem de erkek giyiminde çok sık görülen bir unsur haline gelmiştir. Nişasta kullanımıyla sertleştirilen bu kıvrımlı yakalar, zarafetin simgesi olarak görülmüştür. Kişinin sosyal statüsü yakalıkların işçiliği ve yüksekliği ile belirlenmiştir. Mücevher kullanımı da bu dönemde artmıştır. Altın kolyeler, değerli taşlarla süslü kemerler ve aile armalarıyla bezeli takılar, kıyafetleri tamamlayan önemli parçalar haline gelmiştir.
Kraliçe I. Elizabeth'in 1558-1603 yılları arasındaki otoritesi yalnız hükümdarlıkta değil, Rönesans modasında da geçerli olmuştur. Elizabeth, modayı yöneten tarzıyla yeni trendlere öncülük etmiştir. Bu dönemde yakalar daha da abartılı hale getirilerek etekler genişlemiştir. Kıyafetler genel olarak olabildiğince gösterişli bir hal almıştır.
Rönesans'ın ilginç yanlarından biri de güzellik anlayışıdır. Beyaz ve pürüzsüz bir cilt, o dönemde kadınlar için tehlikeyi göz ardı edecek kadar değerliydi. "Venüs'ün Sütü" isimli kurşun bazlı krem, pudra ve boyalar yaygın olarak kullanılmıştır. Bu kozmetik ürünler zamanla ciddi sağlık sorunlarına yol açsa da, güzellik algısı sebebiyle kullanımına devam edilmiştir.
Rönesans modasının izleri bugüne kadar ulaşmış durumdadır. Modern tasarımcılar, bu dönemden ilham almaya devam ediyorlar. Alexander McQueen'in tasarımları, Dolce & Gabbana'nın süslemeleri ve Dior'un siluet yorumları, Rönesans döneminin izlerini taşıyor. Özellikle kesim teknikleri, drapajlar ve işleme teknikleri ile Rönesans dönemi, modern moda tasarımcılarına ilham olmuştur.
Valentino gibi moda evleri, Rönesans döneminin moda mirasını ve zengin tasarımlarını modern koleksiyonlarına uyarlayarak, geçmişle günümüz arasında bir köprü kurmuştur. Modanın, sadece işlevsel değil, aynı zamanda sanatsal bir ifade biçimi olabileceğini kanıtlamıştır diyebiliriz. Modern koleksiyoncular, Rönesans'ın mirasını günümüz malzemeleriyle birleştirerek, geleneksel işçiliği çağdaş tasarımlarla bizlere sunmuşlardır.
KAYNAK
https://fashionhistory.fitnyc.edu/1560-1569/
GÖRSEL
https://fashionhistory.fitnyc.edu/spanish-farthingale/
https://histfenc.eu/en/smartblog/57_SPES-Renaissance-jackets.html
https://ccrenfaire.com/a-short-history-of-the-ruff/