Ruminasyon: Sürekli Aynı Düşünceye Takılmak
Düşünmek doğal bir süreçtir, ancak her düşünce yararlı değildir. Ruminasyon, bizi çözümden uzaklaştıran ve zihinsel enerjimizi tüketir.
Ruminasyon, bir düşünceyi defalarca zihinden geçirme, özellikle olumsuz durumlara odaklanma halidir. Kişi genellikle geçmişte yaşanan bir olayla ilgili neyin yanlış gittiğini, neden böyle hissettiğini ya da neyi farklı yapabileceğini tekrar tekrar düşünür. Ancak bu düşünme süreci çözüm üretmekten çok, kişinin içinde bulunduğu duygusal sıkıntıyı daha da derinleştirir. Bu zihinsel döngü bir süre sonra otomatikleşir. Kişi düşünmekten yorulsa bile kendini aynı düşüncelere dönmekten alıkoyamaz. Bir nevi zihinsel takılma hali diyebiliriz.
Ruminasyonun Belirtileri Nelerdir?
Ruminasyon yaşayan kişilerde genellikle şu durumlar görülür:
- Aynı konuyu tekrar tekrar düşünmekten kendini alıkoyamama
- Geçmiş olaylara dair pişmanlık ya da suçluluk hissi
- Sorunu çözmeye çalışmadan sadece düşünceler içinde boğulmak
- Günlük yaşantıya odaklanmakta zorluk çekmek
- Uykusuzluk ya da huzursuzluk hali
Ruminasyonun pek çok sebebi olabilir. Mükemmeliyetçilik, yüksek kaygı düzeyi, çocukluk döneminde yaşanan eleştirel tutumlara maruz kalmak veya travmatik deneyimler bu süreci besleyebilir. Bazı insanlar olumsuz duygularla baş etmeyi öğrenemedikleri için düşünceyi bastırmak yerine üzerine gitmeyi tercih eder. Fakat bu, bir tür içsel tartışmaya dönüşerek zihni daha da meşgul eder. Bazı durumlarda ise kişi, düşünmenin bir şeyleri çözebileceğine inanır. Oysa sürekli aynı şeyleri düşünmek çözüm değil, sadece duygusal yükü artıran bir kısır döngüdür.
Bu döngüyü kırmak mümkündür ama çaba gerektirir. Öncelikle kişinin bu düşünsel süreçte olduğunu fark etmesi önemlidir. Ne zaman ve hangi durumlarda bu döngünün başladığını bilmek, onu kontrol etmenin ilk adımıdır. Ardından zihinsel dikkat başka bir yöne yönlendirilebilir. Yürüyüşe çıkmak, kitap okumak, bir arkadaşla konuşmak ya da dikkat gerektiren bir işle meşgul olmak bu anlamda işe yarayabilir. Düşünceleri yazıya dökmek de onları dışsallaştırmak ve netleştirmek açısından faydalıdır. Ayrıca farkındalık ve meditasyon uygulamaları, zihni anda tutmaya yardımcı olur.