Sağlıklı beslenme tabağı nedir?

Günün karmaşası içinde sağlıklı beslenme ve sağlıklı seçimler yapmak çoğumuz için oldukça zorlayıcı olabiliyor. Zaman kısıtlılığı, sağlıklı besinlere ulaşmaktaki zorluklar gibi birçok zorluktan dolayı paketli gıdaları hızlı bir şekilde tüketilecek karbonhidart içeriği ve enerji içeriği yüksek besinler tercih edebiliyoruz. Avustralya'da 200.000'e yakın yetişkinin katıldığı geniş çaplı bir beslenme çalışması, düşük kaliteli diyetlere sahip (sağlıklı bitkisel gıdalar bakımından düşük ve sağlıksız, enerji yoğun, besin değeri düşük gıdalar bakımından yüksek) kişilerin, yüksek kaliteli diyetlere sahip olanlara göre obez olma olasılığının üç kat daha fazla olduğunu gösterdi. [1] Peki ya sağlıklı beslenme demek enerji içeriği ve karbonhidrat içeriği yüksek besinlerle açlık duygumuzu gidermekten mi ibaret? Bu besinlerin besin değerini hiç düşündünüz mü?

Hadi gelin bugün sağlıklı beslenme tabağı nedir, öğrenelim.

Sağlıklı beslenme tabağı nedir?

Sağlıklı beslenme tabağı modeli ilk olarak İsveç Diyabet Derneği tarafından, resimler, grafikler, çizelgeler ve yiyecek replikaları kullanılarak sağlıklı beslenmenin görsel bir temsilini sağlayan basit bir diyet eğitim yöntemi olarak önerilmiştir. Tabak, farklı besin gruplarından yiyeceklerle kaplanması gereken tabağın uygun oranlarını gösteren bir pasta grafiği olarak gösterilir. Tabak modelinin en önemli faydalarından biri, diyet teorisi ile uygulama arasındaki bağlantının güçlendirilmesidir. [1]

Hadi gelin bu tabak modelinin tam olarak neler anlattığına bakalım.

Tabakta saatin işleyiş yönünde sırasıyla; süt ve ürünleri (yoğurt, ayran, peynir vb.) grubu, et ve ürünleri [tavuk, balık, yumurta ve kuru bakliyat (mercimek, kuru fasulye, nohut vb.)] ile yağlı tohumlar (ceviz, fındık, badem) grubu, taze sebzeler grubu, taze meyveler grubu, ekmek ve tahıllar (bulgur, pirinç vb.) grubu görülmektedir. Bu gruplarda yer alan yiyeceklerden sağlıklı seçim yapılabilmesi için onların renk çeşitliliğine, yapısal özelliklerine, bireyin sağlık ve hastalık durumuna, yaşına ve cinsiyetine, fiziksel aktivite ve fizyolojik (gebe ve emziklilik) durumunun özelliklerine dayalı olarak, bunlara ilaveten posa, yağ, tuz ve eklenmiş şeker içeriklerinin dikkate alınması gerekir. Hedef her öğünde tabakta yer alan her gruptan bir yiyeceğin seçilerek tüketilmesidir. Tabağın yanında yer alan suyun da, günlük beslenmede önerilen miktarda sağlanması ve yine günlük beslenmede zeytinyağının yer alması, aktif yaşamın desteklenmesi sağlıklı yaşam biçiminin tamamlayıcısı olarak önem taşımaktadır. [2]

Bu yazımda 'sağlıklı beslenme tabağını nedir?' bunu inceledik. Sağlıklı ve sürdürülebilir bir beslenme modelini hayatımıza katmak için sağlıklı beslenme tabağı oluşturup gün içerisinde yapacağımız fiziksel aktivitelerle ve bolca su tüketerek daha sağlıklı bir hayata geçiş yapabiliriz.

KAYNAKÇA:

1. Jia, S. S., Liu, Q., Allman-Farinelli, M., Partridge, S. R., Pratten, A., Yates, L., ... & McGill, B. (2022). The use of portion control plates to promote healthy eating and diet-related outcomes: a scoping review. Nutrients, 14(4), 892. [Pubmed]
2. TÜBER (Türkiye Beslenme Rehberi) 2022