Sanayi Devrimi’nin Kilit İsmi: James Watt

İskoç mucit ve mühendis James Watt, genellikle buhar makinesinin mucidi olarak bilinir. Aslında Watt, buhar makinesini yapan ilk bilim insanı değildi. Benzer makineler, birinci yüzyılda İskenderiyeli Hero tarafından da anlatılmıştır. 1698 yılında Thomas Savary, su pompalamakta kullanılan bir buhar makinesinin, 1712’de ise Thomas Newcomen bu makinelerin biraz daha gelişmiş hallerinin patentini almıştır. Ancak Newcomen’in makinesinin verimi çok düşüktü, sadece kömür madenlerinden su boşaltmaya yarıyordu. 

Watt’ın buhar makinesine olan ilgisi Newcomen’ın buhar makinesini onarırken ortaya çıktı. Makine yapımı konusunda yalnızca 1 yıl eğitim almış olmasına rağmen, oldukça yetenekliydi. Newcomen’in icadı üzerine yaptığı iyileştirmeler sayesinde onu buhar makinesinin mucidi saymak haksızlık olmaz. 

Watt’ın buhar makinesinde yaptığı ve 1769 yılında patentini aldığı ilk büyük iyileştirme, makineye bir yoğuşma odası (kondansör) eklemesiydi. Aynı zamanda buhar makinesinin gövdesine ısı yalıtımı uyguladı ve 1782'de çift etkili makineyi icat etti. Daha küçük bazı iyileştirmelerle birlikte bu yenilikler buhar makinesinin verimini dört kat, hatta daha fazla arttırdı. Bu artış gerçekte, akıllı ama pek yararlı olmayan bir aletle, endüstride muazzam bir uygulama alanı bulan bir makine arasındaki fark anlamına geliyordu.

Watt, 1781 yılında motorun ileri-geri hareketini dönüş hareketine çevirecek bir dişli takımı da icat etti. Bu icat buhar makinesinin uygulama alanlarını arttırdı. Watt ayrıca; motor hızını otomatik kontrolde tutmak üzere bir merkezkaç regülatör, bir basınç göstergesi, bir sayaç, bir ibre ve bir basınç düşürücü vanayı da yaptığı diğer iyileştirmelere ekledi.

Watt iyi bir ticaret kafasına sahip değildi, 1775'te bir mühendis ve çok becerikli bir iş insanı olan Matthew Boulton’la ortaklık kurdu. Ardından sonraki yirmi beş yılda Watt ve Boulton şirketi çok sayıda buhar makinesi ürettiler ve her ikisi de varlık sahibi oldular. 

Buhar makinesinin önemi hakkında ne söylense az kalır, sanayi devriminin öncüsü sayılır. Bu devrimde rol oynayan daha birçok başka önemli icat bulunmaktadır. Ancak hiçbiri tek başına yeterli değildir. Olmazsa devriminin gerçekleşmeyeceği ve bu alanda hayati önem arz eden icat buhar makinesidir. Sanayi Devrimi öncesinde kullanılan kol gücü, üretim kapasitesini kısıtlıyordu. Ancak buhar makinesiyle bu kısıtlama ortadan kalkmış oldu. Artık enerji artışına bağlı olarak artmış olan üretimde kullanılabilecek yüksek miktarda enerji vardı.

Seri üretimin yanı sıra buhar makinesinin başka önemli kullanım alanları da vardı. 1783 yılında Marki de Jouffroy d’Abbans, buhar makinesini bir gemide başarılı şekilde kullandı. 1804 yılında ise Richard Trevithick, ilk buharlı lokomotifi yaptı. Bu ilkler ticari anlamda ilk zamanlarda çok başarılı değildi ancak daha sonra buharlı gemi ve tren lojistik alanında devrim yarattı. 

Buhar makinesinin yanında James Watt’ın başka önemli icatları da bulunmaktadır:

•Fotokopi Makinesi

•Beygir Gücü

•Devir Sayacı

•Mikrometre

•Döner Motor

Bütün bu teknolojik devrimlerin, seri üretim ve taşımacılığın arkasındaki isim James Watt’ın, bugünkü teknolojiye ve üretime olan katkısı çok büyüktür.