Sosyal Medya Göründüğü Gibi Tarafsız Mı?
Sosyal medyanın görünmeyen yüzü
Son yıllarda, sosyal medya platformları hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline geldi. Bu platformlar, bilgiye hızlı erişim sağlamaları ve farklı görüşlerin paylaşılmasına olanak tanımaları nedeniyle büyük bir popülerlik kazandı. Peki, sosyal medya gerçekten tarafsız mı?
Tarafsızlık Nedir?
Peki bahsettiğimiz tarafsızlık nedir? Tarafsızlık, bir konuya veya olaya herhangi bir önyargı veya eğilim göstermeden, objektif bir şekilde yaklaşmayı ifade eder. Kimseyi dil, din ve ırk gibi etnik sınıflara ayırmadan, ya da kimsenin menfaati için başkasının düşünce özgürlüğüne engel olmamaktır.
Algoritma Nedir?
Sosyal medya platformları, kullanıcılarına en uygun içeriği sunabilmek için karmaşık algoritmalar kullanır. Bu algoritmalar, kullanıcının geçmişte etkileşimde bulunduğu içeriklere göre yeni içerikler önerir. Yani hangi tip ve düşüncede videolar izlerseniz karşınıza hep o tip videolar çıkmaya başlayacaktır. Ancak, bu algoritmalar tarafsız mıdır?
Platformların Rolü ve Sorumluluğu
Sosyal medya platformları, kullanıcılarının paylaştığı içerikler üzerinde belirli bir kontrol mekanizması kurar. Bu mekanizma, zararlı içeriklerin yayılmasını engellemeyi amaçlar. Ancak, hangi içeriklerin zararlı olarak kabul edileceği ve hangi politikaların uygulandığı konusu her zaman net değildir. Özellikle siyasi konular söz konusu olduğunda, platformların aldığı kararlar tarafsızlık ilkesini zedeleyebilir.
Bazı kullanıcılar, sosyal medya platformlarının belirli görüşleri sansürlediğini veya desteklediğini iddia ederken, platformlar ise bu iddialara karşı tarafsızlıklarını koruduklarını savunarak çoğu zaman iddiadan da öte olduğu görülmektedir. Bu noktada, platformların şeffaflık politikalarını gözden geçirmeleri ve kullanıcılarına algoritmalarının nasıl çalıştığını açık bir şekilde anlatmaları önemlidir. Dünyadaki tüm insanları ayırt etmeden kapsayan bir yönetim maddesi olmalı ve bunun dışına para, siyaset ve savaş gibi sebeplerle çıkılmamalıdır.
Sansür ve İfade Özgürlüğü Kısıtlamaları
Bazı toplumsal olayların gizlenmesi, dini, siyasi veya ekonomik düşüncelerin; din adamları, politikacılar ve kapitalizmciler uğruna kısıtlanması günümüz sosyal medyanın durumunu göstermektedir. Sansür ise, hükümet baskıları veya platform politikaları tarafından uygulanabilir. Örneğin sosyal medya platformları, bazen topluluk kurallarına uymadığı gerekçesiyle bazen de hiçbir açıklama yapmadan bazı içerikleri kaldırabilir. Aynı şekilde sansür de bazı muhalif görüşlerin yayılmasını engellemek için hükümetlerin baskısı ile koyulabilir. Burada ise şu soruyu düşünmeliyiz. Devletler sosyal medya kanunları mı koymalı yoksa platformlar kendi kurallarına mı uymalı?
Algoritmaların Taraflılığı
Sosyal medya algoritmaları, kullanıcılara gösterilen içerikleri belirlerken kullandıkları bir sistemdir. Genelde kullanıcıların beğeni ve etkileşimlerine göre içerik önerileri sunar. Bu durumda bazı sorunları ortaya çıkarabilir. Örneğin, belli bir düşünceye sahip bir kullanıcının karşısına sürekli kendi düşüncesini destekleyen içerikler çıkar ve farklı bakış açılarını görmesini engeller. Algoritmaların taraflılığı, sosyal medya platformlarını kullanan insanların bilgiye erişimini şeffaf olarak ulaşmasını engeller.
Hedefli Reklamcılık ve Gizlilik İhlalleri
Sosyal medya platformları, kullanıcıların kişisel verilerini toplayarak hedefli reklamcılık yapar. Bu durum da kanuna uygun yaptıklarını gösterirler. Size okumak istemediğiniz şekilde uzun aydınlatma metinleri sunulur ve bu metinleri onaylamadan sistemin bazı durumlarından yararlanamazsınız. Siz de bu sebepten bu metinleri onaylarsınız. Ancak, bu durum sizlerin gizliliğini tehdit edebilir ve adaletsiz veri kullanımına yol açabilir.
Sonuç
Sosyal medyanın tamamen tarafsız olmadığını söylemek mümkün değildir. Bu durumda sosyal medyanın tarafsız olup olmaması, platformların yapısı ve kullanıcı etkileşimlerine bağlıdır. Sansür, algoritmaların taraflılığı ve gizlilik ihlalleri gibi durumlar kullanıcıların sosyal medya kullanımını olumsuz etkiler. Bu durumlara çözüm getirmek için sosyal medya platformlarının daha fazla şeffaf olması ve kullanıcıların ise daha bilinçli olması gerekmektedir. Ancak bu şekilde, sosyal medya tarafsız bir hale gelir.