Süryaniler

Süryaniler, pavlus'un şekillendirdiği doğrultuda ilerleyen ve Antakya Patrikhanesi'ne mensup olan, günümüzde de Antakya Patrikhanesi'ni temsil eden Hristiyanlığın cemaatlerinden birisidir.

Hristiyanlığın içine düştüğü din çatışmalardan kaynaklı gün yüzüne çıkmıştır. Süryanilik günümüzde farklı ırklara mensup insanın bağlı bulunduğu bir mezhep konumundadır. Süryani kelimesinin ne zaman ortaya çıktığı konusunda bilgi sahibi değiliz. Süryani kaynaklarına göre ise bir kral ismi olan Suros'a dayanmaktadır. Süryani ismi Avrupa'da ise monofizit kelimesinin karşılığı olarak kullanılmıştır.

Antakya, Hristiyanılığın Kudüs dışına çıkmasından sonra bugünkü haline gelmesinde rol oynayan üç büyük merkezden birisidir. Kudüs'teki kilise sadece yahudi asıllı insanları barındıran Antakya cemaati ise her türlü insanı toplayan bir kilise görünümündeydi. Antakya cemaati Pavlus tarafından getirilen yorumu kabullenmek istememişler. Bu yorumlama şekli cemaat içerisinde fikir ayrılıklarına sürüklemiştir. Yahudi asıllı cemaat ise Kudüs'ün havarilerin çizgisini takip ederken pagan kültürden gelenler Pavlus çizgisini tercih etmişlerdir.

Cemaat içerisinde bu fikir ayrılıkları devam etmiştir aynı zamanda yahudiler siyasal bağımsızlık elde etmek istemişlerdir bunun karşısında ise Romalılar Kudüs'ü yıkmaları cemaati derinden etkilemiştir. 325'te ise Büyük Konstantinos'un toplaığı İznik Konsili'nde Hristiyanlığın devletin siyasal sistemiyle birleşince Arami bölgesinde Hristiyanlık hakim duruma gelmiştir. Antakya'da Süryanice hem eğitim dili hem de ibadet dili olarak kendini devam ettirmiştir. 451 yılında ise, Kadıköy Konsili ie Doğu Hristiyanılığı parçalanma sürecine girmiştir. Bu süreç içerisinde kanlı mücadeleler, mezhep katliamları yaşanmış ve Anadolu, Suriye, Filistin, Mısır hristiyanları korkunç katliamlarla karşı karşıya kalmışlardır. Devletin yapmış olduğu bu politika Süryanileri'in milliyetçilik duygularını geliştirmiştir. Antakya olmak üzere kiliselerde ve okullarda devletin resmi dili Süryanice olmuştur.

Günümüzde Süryaniler 1923'te kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devleti laik hukuk sistemini benimsediğinden Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları etnik köken ve dini inanç farklılığı gözetilmeksizin eşit kabul edilmektedir. Süryaniler zamanla büyük şehirlere göç etmeye başlamışlardır. Suriye bölgesine, Ortadoğu'nun çeşitli bölgelerine ve 1900'lü yıllarda ise Amerika Birleşik Devletleri ve Atlantik taraflarına göç etmişlerdir. 1963 yılında ise Süryaniler Avrupa'nın çeşitli ülkelerine işçi olarak gitmişlerdir.

Süryaniler'in ibadet inançları şekilleri ise melek-şeytan, cin, kıyamet, cannet-cehennem gibi konularda Ortodoks mezheplerle birkça farklılık olması dışında aynı inanca sahiptirler. Süryani kilisesinde ibadetlerin başında namaz ve oruç gelmektedir. Önceleri günde üç vakit namaz kılınırdı. Namazda dualar ve ilahiler söylenirdi. Kadınlar hem günlük yaşamlarında hem de ibadet esnasında tesettüre önem verirlerdi. Yapılan arkeolojik kazılarda Süryaniler'in yazılı kaynaklarında Helen-Grek, Hint-İran düşüncelerinin olduğu görülmektedir. Hristiyanlık kültürüylede birleşerek kültürel açıdan çeşitlenişmtir. Süryaniler bugün doğu bölgesinde yaşamaktadır. Özellikle Urfa ve Mardin bölgesinde sayıları fazladır. Süryaniler önemli bir külürel birikim oluşturmaktadırlar.