Theodor W. Adorno ve Kültür-Sanat

Kültür Endüstrisi ve Sanat

Frankfrut Okulu’nun önemli düşünürlerinden biri olan Adorno etkili düşünceler ortaya koymuştur. Adorno, sanat ve kültür kavramları üzerinde durmuştur. Kültür Endüstrisi yaklaşımıyla sosyolojik çalışmalara önemli katkıda bulunmuştur. Kültür Endüstrisi adlı kitabında işlediği Endüstri Devrimi’nin sanatı nasıl maddi üretim süreçlerine soktuğu konusunda incelemelerde bulunmuştur. Maddi üretim sürecine giren sanatın yönetildiğini savunan Adorno, sanat ve kültürün yükselişi tüketilmesine bağlıdır düşüncesinde ilerler. Bu tüketim sonucunda sanatın kültür endüstrisine dönüştüğünü söyler. Adorno’ya göre kültür endüstrisi, sanatı tüketim malzemesine dönüştürmüş ve bu tüketim sonucunda sanat içi boşalmış ve direnç odakları kırılan bir hale gelmiştir.

Kültür ve Müzik

Adorno’nun müzik hakkındaki görüşleri kültür sosyolojisi açıdan önem taşır. Adorno’ya göre müzik, tarihsel ve toplumsal bir karaktere sahiptir. Müziği bir süreç olarak ele alan Adorno bu süreci üretim/yaratım süreci, yeniden-üretim süreci ve algılama süreci şeklinde sıralamıştır. Adorno bu süreçte, öncü müzik ile popüler müziği karşılaştırmaktadır. Adorno öncü/klasik müziği ele almıştır. Ona göre Beethoven devrimci burjuvazinin müzisyen örneğidir. Popüler müzikte Caz müziğini ele alan Adorno’ya göre Caz müziği özgürlükle ilişkisin reddeder ve onu popüler müziğe dâhil eder. Popüler müzik kültürü onun için müziğin kalıcı değerlerini azaltır.

Bir çok konuyu ele alan Adorno, sanat ve edebiyatla da ilgilenmiştir. Genel edebiyat, edebiyat biçimleri, deneme, roman, şiir, romancılar, sanatçılar gibi konular Adorno’nun kültür çalışmalarının içinde yer alır. Edebiyatta toplumsal hayat ile sanat ve edebiyat arasındaki ilişkileri üzerinde durur. Edebiyat çalışmaları da kültürel kuramın sanat, edebiyat ve kültür endüstrisi hakkında yeni tartışmalara yol açar.