Tifolu Mary ve Süper Taşıyıcıların Önemi

Tifo; salmonella typhi bakterisinin sebep olduğu, ana bulaş kaynağı tifo bakterisi taşıyan bireylerin vücut sıvılarıyla temas olan bir hastalıktır. Tifo sindirim sistemi hastalıklarıyla birlikte yüksek ateş ve kas yorgunluğu ile seyreder. Tifo ilk ortaya çıktığında yarattığı salgınlarda birçok ölüme sebep olsa da günümüzde gelişmiş antibiyotiklerle tedavi edilebilmektedir. Süper taşıyıcı kavramı ise hastalık etkeni olan bakteriyle kontamine fakat hastalık belirtilerini göstermeyen (subklinik enfeksiyon) bireyler olarak tanımlanır. Bu bireyler hastalık belirtisi göstermediği ancak enfeksiyon etkeni taşıdığı için hastalığın epidemiyolojisi ve yayılmasında önemli bir yere sahiptir.

Mary Mallon namıdiğer Tifolu Mary; 1869 yılında İrlanda’da dünyaya gelmiş, 1884 yılında İrlanda’dan Amerika’ya göç etmiştir. 1901-1907 yılları arasında sekiz farklı evde aşçılık yapmış ve çalıştığı sekiz evden yedisinde tifo vakaları görülmüştür. Aynı yıllarda New York’ta görülen tifo salgınından yaklaşık üç bin kişi etkilenmiş olup Mary’nin salgının ana kaynağı olduğu düşünülmektedir.

Görülen tifo salgınları üzerine Mary Mallon takip edilmiş ve kendisinden defalarca idrar ya da dışkı örneği talep edilmesine rağmen numune alınamamıştır. En sonunda vakaların artmasıyla polis devreye girmiş ve Mary’nin tutuklanmasıyla alınan numune, salmonella typhi pozitif çıkmıştır. Böylece Mary Mallon tifo taşıyıcısı olarak tanımlanmış  ve tarihteki en ünlü süper taşıyıcılardan biri olarak literatürde yerini almıştır.

İlk karantinasının ardından salıverilen Mallon’a aşçılık yapma yasağı verilse de kendisi bu yasağa uymamış ve tifo yaymaya devam etmiştir. Bunun üzerine son kez tutuklanmış ve 1910 yılında North Brother Ada’sında bulunan Riverside Hastanesi’nde ömür boyu karantinaya mahkum edilmiştir. Yaşamının geri kalanını bu hastanede geçiren Mary; 1932 yılında felç geçirmiş, 1938 yılında ise akciğer iltihabı sebebiyle hayatını kaybetmiştir.