Tiktok'un diğer yüzü gerçekten karanlık mı?

Şu an dünyada çok kullanılan sosyal medya uygulamalarından biri olan Tiktok, gerçekten herkesin eğlendiği bi yer mi yoksa gerçekten karanlık bir yüzü var mı? Bu yazımda TikTok'la ilgili neler konuşuluyor onlara bakacağız.

Çin'de Douyin olarak bilinen, 2016 yılının Eylül ayında ByteDance tarafından piyasaya sürülen TikTok, video oluşturup paylaştırma ve aynı zamanda canlı yayın yapılabilen bir sosyal medya uygulaması.

Wearesocial ve Hootsuite tarafından yayınlanan 'Dijital 2022: Temmuz Küresel İstatistik Raporu'na' göre TikTok'un dünya çapında 18 yaşüstü 1.02 Milyar aktif kullanıcısı bulunuyor. Bu dünya çapındaki sosyal medya kullanıcılarının yüzde 20,3'ü demek. Yine aynı rapora göre, küresel çaptaki kullanıcıların sosyal medya kullanım zamanlarına bakıldığında günde 95 dakika ve ayda 23,6 saat ile TikTok ilk sırada yer alıyor. Türkiye'de ise 18 yaşüstü güncel TikTok kullanıcıs sayısı 26,56 Milyon. Bu rapor TikTok'un her geçen gün nasıl büyüdüğünü de gözler önüne seriyor. Covid-19 salgının da TikTok ve diğer sosyal platformların büyümesinde etkisinin büyük olduğunu söyleyebiliriz.

TikTok küresel çapta bu kadar fazla kullanıcısı olmasına rağmen birçok tartışmayı da beraberinde getiriyor. Özellikle pedofili, aile içi ilişkilerinin değişmesi gibi birçok konu tartışılıyor. Gelin şimdi hep beraber hem dünyada hem de Türkiye'de Tiktokla ilgili neler konuşuluyor göz atalım.

Britanya merkezli yayın kuruluşu BBC, TikTok fenomenleri, çocuk hakları savunucusu ve bir gazeteciyle birlikte bir belgesel hazırladı. Belgesel, TikTok'un Amerikan Başkanlık seçimlerini nasıl şekillendirdiği üzerine olmasına rağmen sosyolojik olarak birçok öğeyi de içinde barındırıyordu. Belgesele göre, tiktok videolarında çok fazla nefret söylemi ve ayrımcılık var. Belgeselde Facebook ve Youtube'un aksine uygulamada siyasi reklamların yasaklandığı belirtiliyor fakat insanlar ürettikleri içerik veya canlı yayınlarla bunları var edebiliyor.

BBC News Türkçe'nin 2019 yılında hazırladığı belgeselde ise, TikTok kullanıcıları; her kesimden insanın birbirleriyle aralarında hiç bir siyasi, ideolojik, dini, ekonomik, kültürel bir ayrımcılık olmadan bir arada bulunup eğlenebildiklerini dile getiriyor. TikTok'un Türkiye'deki kullanıcılarına göre, uygulama her kesimden insanın arasında bir köprü görevi üstleniyor. Bunun yanı sıra aile ve toplum tarafından bastırılmış duygularının dışarı çıkması için özgür bir ortam sağlıyor.

Ancak Tiktok uygulaması, yaş sınırı konusunda titiz davranmadığı için, uygulama 13+ yaş grubuna yönelik olduğu halde, kullanıcı yaşlarının 10'a kadar düştüğü söyleniyor. Bu yaş sınırı problemi ve çocukların videolarının ya da canlı yayınlarının herkese açık olması çocuk istismarı konusunu gündeme getirmektedir. Aynı zamanda uygulamada pornografik içeriklerin yer alması ve uygulamanın canlı yayınlara müdahele edememesi çocuk kitlesi için uygunsuz olmaktadır. Uygulamayı en çok kullanan iki ülke olan Amerika ve Hindistan'da bu konulardan ötürü kısa süreli yasaklar olmuşsa da uygulama kullanılmaya devam edilmektedir.

FİSA Çocuk Hakları Merkezi'nden Ezgi Koman, TikTok'un isterse, uygulamaya çocukların erişimini engelleyebileceğini söylüyor. Ayrıca Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin çocuk tanımının 18 yaşına kadar ki tüm bireyleri kapsadığını söyleyen Koman, 13 yaşın üzerindeki TikTok kullanıcılarının da çocuk olduğunun altını çiziyor.

Kendilerini İngiltere'deki en büyük ulusak çocuk hayır kurumu olarak tanımlayan Barnardo's, pedofililerin çocuk görüntülerini almak için TikTok'u oldukça yoğun kullandıkları uyarısında bulunuyor.

TikTok'un 30 Haziran 2022'de yayınladığı ve 1 Ocak- 31 Mart 2022 tarihlerini kapsayan Şeffaflık Raporu'na göre; topluluk kuralları ya da hizmet kullanım şartlarıı ihlal ettiği gerekçesiyle uygulamaya yüklenen tüm videoların yüzde 1'inden azına karşılık gelen 102,305,516 video küresel çapta kaldırıldı. 13 yaş altı olduğu şüphesiyle kaldırıla video sayısı ise 202,194,76. TikTok, Ocak-Mart 2022 tarihleri arasında küçük yaş güvenliği ile ilgili yüzde 41,7, yasadışı faaliyetler ve ayarlı ürünler ile ilgili yüzde 21,8, yetişkinlerde çıplaklık ve cinsel aktivite ile ilgili yüzde 11,3, şiddet içeren grafik içeriği ile ilgili olarak yüzde 9,6 videonun kaldırıldığını aktarıyor.

Siz TikTok uygulaması ile ilgili neler düşünüyorsunuz?

TikTok Şeffaflık Raporu'na ulaşmak için tıklayınız.

Dijital 2022: Temmuz Küresel İstatistik Raporu'na ulaşmak için tıklayınız.