Türkiye'de Popüler Müziğin Tarihteki Gelişimi

Popüler müzik deyince aklınıza ne geliyor? Popüler müziğin pop müzikle karıştırılmaması gerekir. İkisi birbirine çok yakın kavramlar olsa da aynı olduklarını söyleyemeyiz, pop müzik popüler müzik içerisindeki spesifik bir müzik türünü ifade eder. Popüler müzik kavramı pop müziği kapsar diyebiliriz.

Meseleye genel bir giriş yapmak gerekirse, Türkiye’de popüler müzik kavramı bilgisayar destekli müziğin kullanılmaya başlamasının da etkisiyle 90’lı yıllarda yaşanan “pop müzik patlamasıyla” oldukça önem kazanmıştır. Türk kültürünün hem doğudan hem de batıdan etkilenmesi durumu, popüler müziğin bugünkü doğu-batı sentezli karma yapısının oluşmasında da etkili olmuştur. Uzun bir süre de popüler olarak dinlenen müzik türü Türkçe Pop olmuştur ve hala eskisi kadar olmasa da oldukça popülerdir, bunun sebepleri arasında yapılan şarkıların akılda kalıcılığı, kolay ezberlenir hali, eğlenceli müzikleri gibi bir çok neden vardır. 
İşte 90’lı yıllarda da çok satması ve kolay üretilir olası sebebiyle bu tarzda çok fazla eser üretilmiştir fakat bir yandan da arabesk etkisinin izleri uzun süreler pop müziğin üzerinde görülmüştür. Bu durum buna çok da alışık olmayan tabiri caizse eski kuşak sanatçılar tarafından zamanında çokça eleştirilmiştir. Hatta belki bilenleriniz vardır, o dönemin sanatçıları (özellikle Demet Akalın ve Hande Yener) arasında bakkal polemiği diye adlandırılan gerginlikler yaşanmıştır. Bakkal polemiğini, birbirine çok benzeyen ve popüler olan seri üretim gibi şarkılar yapan sanatçılara, diğer sanatçıların bakkal benzetmesi yapması şeklinde tanımlayabiliriz.

Gazinolar, 80’li yıllardan sonra eğlenceye daha ucuz ulaşma imkanı tanıyan televizyonun yaygınlaşmasına kadar Türk popüler müziğin ilk örneklerinin oluşmasında dinleyicinin gerçek eğilimlerini yansıtan kurumlar olmuştur. Hatta gazinolara bugünki popüler müzik sektörümüzün indirgenmiş bir modeli olarak bakmak yanlış olmaz. 80’li yıllara kadar topluma ucuz eğlence sunan gazinoların bu işlevini 80’lerden sonra televizyon devralır. 1989’da Türkiye’nin ilk özel televizyon kanalı olan Magic Box’ın yayına başlamasıyla birlikte, yayın hayatına 1974’te başlamış olan TRT’nin müzik yayını üzerinde uyguladığı tekelleşme son bulur. 90’lı yıllarda aralarında Number One TV, Kral TV gibi yalnızca müzik yayını yapan kanalların da bulunduğu birçok özel kanal daha yayın hayatına girer. Böylece, 90’lı yıllar popüler müzikte çeşitlenmenin ve üretim patlamasının yaşandığı dönem olur. Müzik piyasasına giren yeni sanatçılar ve albümlerinin tanıtımı, pazarlama stratejisinin bir parçası olarak müziğin kendisinden daha önemli hale gelir. Müzik ve medyanın tüm kolları, birbirlerine malzeme sağlayan bir mekanizmanın çarkları gibi çalışmaya başlar. Bu dönemde dinleyici tarafından en fazla talep gören albümler pop ve arabesk müzik türündeki albümler olmuştur.

1991’de Kayahan’ın “Yemin Ettim” albümü ile yeni bir dönemin kapılarını açar. Bu albümle birlikte arabesk ve popun birbiri içine girdiği ve her iki akımın dinleyicilerini birleştiren formül bulunmuş olur. O dönemde kentteki kır insanından oluşan geniş dinleyici kitlesi sebebiyle belirli çevrelerce yoz bir müzik olarak görülen arabesk müzik, Kayahan’ın imajı ile sunulduğunda biraz daha meşrulaşır. Arabesk müzik ile pop müziğin benzeşmeye başladığı 90’lı yıllarda kültürel ortam, yalnızca müzikte değil her alanda belirleyici sınırların silikleştiği bir tablo vardır. 

2000’li yıllarda rock müziğin popülerleşmesiyle beraber müzik piyasasında ana hatları pop müzik, rock müzik ve arabesk müzik elemanlarının oluşturduğu sentez çalışmalar, artık her üründe kullanılan standart bir yapı haline gelir. Ürünlerin arasındaki fark ise bu yapının pazarlanacağı hedef kitleye göre nasıl giydirildiği olur. Yani, tüm bu türler zamanla birbiriyle benzeşmiş ve birer sentez oluşturmuş, bir şekilde daha geniş kitlelere hitap edebilmenin yollarını bulmuştur. Bugün müzik yapımcıları hala dinleyici eğilimleri çerçevesinde toplumun her kesimine birden hitap edebilecek projeler üretmekte ve böylece müzikte karma yapı değişerek gelişmektedir.