Türkiye'nin Ukrayna-Rusya Arasındaki Rolü Nedir?
Pakt, Türkiye'ye Rusya ve Ukrayna'ya savaş gemisi geçişini denetleme yetkisi veriyor.
Uluslararası Montrö Sözleşmesi uyarınca, NATO üyesi Türkiye, Akdeniz ve Karadeniz arasındaki gemilerin geçişini kontrol ediyor ve bu da onu Rusya ile Ukrayna arasındaki herhangi bir askeri çatışmada potansiyel olarak kilit bir oyuncu haline getiriyor.
Türkiye'nin Güçleri Neler?
1936 anlaşmasına göre Türkiye, Boğaziçi ve Çanakkale Boğazı üzerinde kontrole ve deniz savaş gemilerinin geçişini düzenleme yetkisine sahiptir. Ayrıca barış zamanında sivil gemilerin serbest geçişini garanti eder ve Karadeniz ülkelerine ait olmayan gemilerin geçişini kısıtlar.
Savaş zamanında veya saldırı tehdidinde bulunduğunda, Türkiye boğazları tüm yabancı savaş gemilerine kapatma yetkisine sahiptir. Ayrıca Türkiye ile savaş halindeki ülkelerden ticaret gemilerinin geçişini reddedebilir ve çatışma durumunda boğazları tahkim edebilir.
Karadeniz dışından gemi göndermek isteyen tüm ülkeler 15 gün önceden Türkiye'ye, Karadeniz ülkeleri ise sekiz gün önceden bildirimde bulunmalıdır.
Geçiş, herhangi bir zamanda belirli bir toplam tonajda dokuz savaş gemisi ile sınırlıdır ve 10.000 tonun üzerinde hiçbir geminin geçmesine izin verilmez. Karadeniz dışındaki bir ülkenin gemileri hiçbir zaman toplam 30.000 tonu aşamaz ve gemilerin bölgede 21 günden fazla kalmalarına izin verilir. Karadeniz devletleri her tonajdaki gemileri transit geçebilir.
Karadeniz ülkeleri, Karadeniz dışında inşa edilmiş, satın alınmış veya onarıma gönderilmiş olmaları koşuluyla, önceden haber vermek koşuluyla boğazlardan denizaltı gönderebilirler.
Sivil uçaklar, Türk hükümeti tarafından izin verilen güzergahlardan transit geçebilir. Anlaşma, uçak gemilerinin geçişine ilişkin kısıtlamalar içermiyor, ancak Ankara bunun üzerinde de kontrol sahibi olduğunu söylüyor.
Kaynak: Reuters