Yarım kalan bir aşk hikâyesi: Sessiz Gemi

Sessiz Gemi, Yahya Kemal Beyatlı’nın en çok bilinen şiirleri arasında yer almaktadır. Bu şiir, derin bir hikâyeye sahiptir. Şiirin başkahramanı, Nazım Hikmet’in annesi Celile Hanım’dır.

Celile Hanım, İstanbul sosyetesinin adından en çok söz edilen kadınlarından biriydi. Neredeyse herkes onun güzelliğinden konuşurdu. O, paşanın kızıydı. Celile Hanım, 1900 yılında Osmanlı’nın meşhur valilerinden Nazım Paşa’nın oğlu Hikmet Bey ile evlendi. Türk edebiyatının önemli isimlerinden biri olan Nazım Hikmet ise bu birliktelikten meydana gelmiştir. Celile Hanım ve Hikmet Bey’in evliliği 16 yılın sonunda bitmiştir.

Nazım Hikmet bir söyleşide annesinden şöyle bahseder:

Celile Hanım, Yahya Kemal ile Yakup Kadri Bey aracılığıyla tanışmıştır. Yahya Kemal, hem Heybeliada Bahriye Mektebinde, hem de Darülfünun’ da edebiyat dersleri vermekteydi. Nazım Hikmet, Heybeliada’da eğitim görmekteydi. Burada Yahya Kemal’den edebiyat dersleri alıyordu. Hafta sonları ise annesi Celile Hanım’ın yanına gidiyordu. Celile Hanım, Yahya Kemal’e oğluna özel şiir dersleri vermesi için bir not gönderir. Bu teklif üzerine Yahya Kemal, Nazım’ın özel şiir hocası olarak evlerine gitmeye başlamıştır.

Yahya Kemal, Nazım Hikmet’e verdiği derslerden arta kalan zamanlarda Celile Hanım ile sohbet edip yakınlaşmıştır. Celile Hanım ile Yahya Kemal arasında gizli ve tutkulu bir aşk başlamıştır. Bu gizli yakınlık bir süre sonra Nazım’ın gittiği mektepte duyulur. Bu durumdan haberi olan Nazım ise Yahya Kemal’in cebine şöyle bir not bırakır:

Bu olaylardan sonra Nazım bir süre eve gitmedi. Celile Hanım hakkında, kocasından Yahya Kemal için boşandığı dedikoduları çıktı. Ortalık gitgide daha da karışmaya başlıyordu. Celile Hanım ise Yahya Kemal’den evlilik teklifi bekliyordu ancak bu olaylardan sonra Yahya Kemal uzaklaşmaya başlamıştı. O, Celile Hanım’ı çok seviyor, çok kıskanıyor ancak onunla evlenmek istemiyordu. Bu büyük aşk 1916 yılından 1919 yılına kadar sürmüştür. Bu aşk, Yahya Kemal’in pek çok şiirine konu olmuştur. Celile Hanım bir mektubunda Yahya Kemal’e şu şekilde hitap eder:

Celile Hanım bu mektuba karşılık olarak Yahya Kemal’den ayrılık mektubu alır. Ayrılık mektubundan sonra Celile Hanım önce Ada’dan daha sonra ise İstanbul’dan gider. Yahya Kemal ise büyük aşkının Ada’dan gemiyle uzaklaşması esnasında çaresizliğini mısralara şu şekilde döker:

Bu ünlü şiirin hikâyesi budur. Konusu ölümdür fakat bu ölüm, bedenin değil ruhun, aşkın ölümüdür. Bu şiir, Yahya Kemal’in lirik ve alegorik şiirlerinden biridir. Yahya Kemal, Sessiz Gemi şiirinde ruhun sonsuzluğa doğru sessizce gidişini dile getirmeye çalışır. Şiir, baştan sona bir sembol âlemidir.