Yas Süreci

Belki bir aile bireyi yada sevilen herhangi biri ve yokluğu ile oluşan koca boşluk. Ölüm, doğum gibi normal bir yaşam evresi. Fakat doğum gibi sevinç ile karşılanamıyor. Her gün gördüğümüz, duygularımızı ve sevgimizi paylaştığımız o kişi birden bire hayatımızdan siliniyor. Hiç varolmamış gibi...

Derler ya; sevdiğin ölünce kalbinde kırk mum yanarmış, her gün biri sönermiş. Kırkıncı gün hepsi söner, biri beklermiş. O tek mum ebediyen yanar, acıyı o tek mum tutarmış.

İşte yas süreci aynen böyle birşeydir, aşamalarını ve etkilerini farklı şekillerde söyleyebiliriz. Fakat bu söz hepsinin kısaltılmış hâli gibidir.

Teorik olarak açıklamak gerekirse, ilk olarak yasın evrelerinden başlayabiliriz.

1.Evre; Kişinin şok evresi olarak söylenebilir. Kişi, şaşkın ve tepkisiz halde olabilir. Çok uzun sürmeyen bu süreçte kişi, ölümün gerçekliğini kavramakta zorlanır.

2.Evre; Kişi hep vefat eden yakınını düşünür. Acı artar ve ağlamalar başlar. Özlem tüm bedeni esir alır. Bu evre uzun sürebilir. Kızgınlık, heyecan, huzursuzluk gibi birçok duygu gözlemlenebilir.

3.Evre; Kişi ölümü kabul eder. Geri dönülemez noktayı fark eder, kaybettiği yakını ile tekrar bir araya gelemeyeceğini kavrar. Çaresizlik ve ümitsizlik duyguları ile boğuşur.

4.Evre; 3 uzun dönemin sonunda, kaybedilen kişi ile olan anılar hatırlanır. Üzüntü duygusunun yoğunluğu azalmıştır. Ölümün de doğum kadar normal bir aşama olduğu kabul edilir. Duygular eski haline dönmeye başlar ve yaşam düzene girer.

Yas Türleri

Akut Yas; Kayıplar sonrası yaşanılan normal yas sürecidir. Doğal süreçtir.

Karmaşık Yas; Doğal yas süresinden daha uzun süren ve kişinin normal yaşam aktivitelerini karmaşık hale getiren yas olarak tanımlanabilir. Suçluluk, öfke gibi duygular görülebilir.

Travmatik yas; Ölümün ani ve beklenmedik bir şekilde gerçekleşmesine tanık olan yakınların yas süreci daha şiddetli bir şekilde seyredebilir. Bu duruma travmatik yas süreci denir.

Yas süreci, psikolojik ve fiziksel olarak çok yorucu olabilir. Süreç boyunca fiziksel ihtiyaçlarınızı (beslenmek, uyumak vb.) aksatmamalısınız. Acıyla baş etmek için alkol ve maddeye yönelmeniz durumu daha kötüleştirir. Tüm duyguları tek başınıza üstlenerek kendinize haksızlık etmeyin, güvendiğiniz kişiler ile hislerinizi paylaşmak size iyi gelecektir. Kendinizi çevrenizden uzaklaşırıp içinize kapanmak, durumu daha çıkılmaz bir hale sokabilir. Ailenizin ve çevrenizin desteği çok önemlidir. Kayıp yaşamış insanlar ile konuşmak size de karşı tarafa da iyi hissettirir. Zamana bırakın, süreci kabul edin. Duyguları engellemeye çalışıp, içinize atmayın. İş ve okul aktivitelerinize devam edin. Özel günlerden (bayram, doğum günleri vb.) kendinizi alıkoymayın. Zorlayıcı olabilir, fakat özel günlerin beraberinde mezar ziyaretlerine ve mevlütlere katılın. Kaybı kabul etmenizi sağlar. Süreci atlatmak için kendinizi zorlamayın. Hayatta mutsuzluk da mutlulukta dahil herşey geçicidir. Psikolojik destek almayı değerlendirin, sizin için faydalı olacaktır. Kendinize iyi bakın.