Afet Bölgesinde Psikolojik İlk Yardım

Afet bölgesinde fiziksel müdahaleler kadar psikolojik olanlar da hayati önem taşıyor. Travmatik deneyim yaşayan bireylere nasıl yaklaştığımız ve yaptığımız ilk müdahale, iyileşme sürecini oldukça etkiliyor. Bu denli büyük bir tehdite maruz kalmış bireylere yaklaşırken ve onlarla iletişim kurarken dikkat etmemiz gereken önemli noktalar var.

Psikolojik ilk yardım, bildiğimiz ilk yardım gibi bir yol izler, yalnızca yapılan müdahale açık bir yaraya değil, görünmeyen bir ruhsal yarayadır. Terapi değildir, detaya girilen ve araştırılan bir derinlik içermez. Amaç, kendini tehdit altında hisseden bireylerle ilk teması doğru bir biçimde kurmaktır.

Travmatik deneyim sonrası bireyler beklenenden farklı davranışlar gösterebilir. Kimi birey duygularını açıkça görülebilir şekilde deneyimlerken kimi sessiz ve adeta kayıtsız bir halde olabilir. Bu herkes için farklılık gösterebilen bir şok durumuna işaret eder.

Psikolojik İlk Yardımın 3 prensibi vardır: İzle, Dinle, Bağla

1. İZLE (BAK)

Genel olarak çevrenin gözlemlenmesini içerir. Ortamın güvenliğine ve durumuna bakılır. Bireylerin durumu ve çevreleriyle ilişkilenmeleri gözlemlenir. Öncelikle acil temel ihtiyaçlar karşılanır. Daha sakin ve güvenli bir alan varsa kişi oraya alınır.

2. DİNLE

İkinci aşamada "duymaya" başlanır. Varsayımlara tutunmadan, desteği nereye yönlendirmemiz gerektiğini bu yolla anlarız. Kendimizi tanıttıktan sonra izin almalı ve kişinin yardım almaya açık bir halde olup olmadığı tartılmalıdır.

İhtiyaçları sormak, ilişki kurmak için bir başlangıçtır. İhtiyaçlar bariz görünse bile sorulur.

Bireyin endişeleri dinlenir. Göz teması kurmak tüm iletişim boyunca önemlidir.

Tehditin geçtiği ve artık güvende olduğu belirtilir.

Afetzede konuşmaya zorlanmamalıdır. Psikolojik ilk yardım uygulayan kişinin yorumlardan ve kendi fikirlerinden kaçınarak dinleme halinde kalması önerilir. Kişi kopuk kopuk ve mantıksız konuşuyor olsa bile, duygu akışı bölünmeden dinlenmelidir.

Doğru bilgiler verilmeli, bilinmeyen konularda konuşmaktan kaçınılmalıdır.

Ani hareketlerden kaçınarak sakin davranışlarda bulunulmalıdır, bir şey uzatırken izin istenir.

"Şanslısın", "daha kötü olabilirdi" gibi cümlelerden ve başka bireylerin hikayelerini anlatmaktan kaçınılmalıdır.

Temas yardımcı olacak gibi görünüyorsa, kişi beden diliyle buna açık olduğunu gösteriyorsa destek amaçlı sarılma, omza dokunma gibi eylemler gerçekleştirilebilir.

3. BAĞLA (BAĞ KUR)

Bireyi ona iyi gelecek olan kişilerle yani sosyal desteğiyle buluşturmak önemlidir.

Bireyi mağdur olarak konumlandırmak yerine, ne yaptığına ve nasıl başa çıktığına dikkati çekerek potansiyelini hatırlatmak yardımcı olabilir.

Geçmişteki baş etmelerine atıfta bulunmak hayatta kalma becerisini görmesini sağlayabilir.

Ona iyi gelen şeyler ve kendi baş etme metodları öne çıkarılmalıdır.

Sorularına net bilgilerle cevap vermek ve doğru bilgilere yönlendirmek gerekir.