Amerikan ordusu tarafından geliştirilen algı yönetimi yöntemi

SİSTEM ELEŞTİRİSİ

Amerikan ordusu tarafından geliştirilen algı yönetimi yönteminin, Wag the Dog adlı filmin ana konusu olduğunu düşünüyorum.

Algı yönetimi bilgi ve duygular aracılığıyla halkın duyularına müdahale etmek ya da var olan durumu olduğundan farklı göstermektir.

Amerikan başkanının seçimlere günler kala küçük bir kız çocuğuna tecavüz etmesi skandalı ortaya çıkmıştır. Bu skandalın üstünü örtmek için uydurma bir savaşı anlatıyor bize film.

Kitle iletişim araçlarının toplum ve siyaset üzerindeki etkisini görüyoruz. Dünya savaşlarının ilkinin devamında halkı savaşa ikna etmek için kullanılan ikna taktiklerini içeren medya kampanyaları, iletişim araştırmalarının geliştirmiştir. Savaşlar kitle iletişim araçlarının propaganda aracı olarak öneminin anlaşılmasında çok etkili olmuştur.

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte bu etki daha da büyümüştür. Örneğin filmde halka sunulacak olan haberde kızın elindeki patates poşeti teknoloji sayesinde ekranlara kedi olarak yansıtılabiliyor. Bu sayede teknolojinin gelişmesiyle kitlelerin iletişim araştırmalarına olan ulaşımının aynı ölçüde geliştiğini söyleyebiliriz.

Medyanın algı yönetimindeki rolüne değinmeden önce biraz algı yönetimi kavramını açmak istiyorum. Hedef kitleyi tanıyıp, anladıktan sonra, fikirleri üzerinde yönlendirme yapmak için algılama sürecine ihtiyaç duyulmaktadır. Algılama süreci hedef kitlenin etrafında ne olup bittiğini duyu organları aracılığıyla kavrayabilmesi ve yorumlayabilmesi olarak ifade edilebilir. Algılama hedef kitlenin beklentilerine, ihtiyaçlarına, özelliklerine ve değerlerine göre değişmekte olduğu için, her bir bireyin çevreyi aynı şekilde algılaması mümkün değildir. Hedef kitle üzerinde oluşturulmaya çalışılan algı düşünceler, yorumlar, tutum ve davranışlar şeklinde sonuca ulaşmaktadır. Kısaca bireyler dış dünyadan gelen sinyalleri alır, algılar, yorumlar ve sonucunda bir tutum oluşturur. Algı yönetimi hedef kitleleri kendi çıkarı ve istekleri doğrultusunda yönlendirmek ve ona göre bir tutum oluşturmayı ifade eden bir unsurdur. (Terzioğlu , Geçitli ,2018, 991)

İletişim araçları sayesinde kitlenin nasıl etkilendiğini saptamaya yönelik ilk araştırmalar etki-tepki modelinde ele alınmıştır. Medya kampanyaları iknaya dayalıdır. İdeolojik mesajları kurgusal olarak vermek, algıyı yönetmek algı operasyonudur. Halkı doğru yanlış önemsemeden istenilen şeye inandırmak için medya kullanılması zorunlu bir hal almıştır. Sistem eleştirisi olan filmde amaç halkın oyunu toplamaktır. Bu yüzden gerçek de olsa yalan da olsa asıl amaç halka bilgi vermek, haber etmektir. Kamuoyu ve halkın etkisi çok baskındır.

Kayıp asker, küçük kızın gerçek olmayan savaş görüntüsü, yavru kediler bunların hepsi medyanın duyguları uyandırma gücünü kullanmasıdır.

Laswell medya mesajlarını alan tüm bireylerin aynı tepkiyi verecekleri varsayımına inansa da filmde bu net olarak gözlemlenemez. Propagandaya yönelik çalışmalar içinse ilanları haberleri birer uyaran olarak ele alır. İnsanların mesajları sorgulamadan kabul ettiğini varsayar. Bunun sebebi de toplumun Laswell için toplumsal olarak izole edildiğini değer inanç kümesi paylaşmadıklarını savunur. Buna filmden örnekler vermek gerekirse başkanın havaalanındaki sahnesini söyleyebilirim. Etki her izleyici de aynı tepkileri yarattı düşüncesine katılabiliriz.

Filmde geçen dönem için, güçlü etki dönemine tekabül ettiğini söyleyebiliriz. Güçlü etki dönemi 1920-1940 dönemleri arasında geçer. İletişim mekanik etki tepki modeli içerisinde de ele alınır. İzleyici pasif medya oldukça güçlüdür. Radyo propaganda etkisi araştırılmış. Haberin daha fazla okuyucuya ulaşması için sosyal medya, televizyon çok önemlidir. Medya içine gazeteyi de alır ve günümüzde İnternetten de gazete okuyabiliriz.

Gazetenin algı yönetimindeki gücü kısıtlıdır. Örneğin bir konuda web sitesi açıp düşüncelerimizi yayımlayabiliriz ve daha çok insana ulaşabiliriz. Fakat gazete buna izin vermez.

Başlangıçta sadece eğlence ve tüketim aracı olarak işlev gören sinema halkın ilgisi ve propaganda olanağı sunma potansiyeli nedeniyle sonraki dönemlerde başta iletişim alanı olmak üzere konu olmuştur.

Yaşadığımız döneme baktığımda gazete okuyan insanları gördüğümde ister istemez şaşırıyorum. Kamuoyu yaratmada daha kolay bir yöntem varken gazete basmak dağıtmak sanırım dönemin şartları sebebiyle ilkelce geliyor. Gazetenin varlığı devrim niteliğindedir ancak ben o döneme denk gelememiş gibi hissediyorum. Bunun en büyük sebebi de teknoloji.

KAYNAKÇA

·      Özbek, M. (2004). Kamusal Alan, İstanbul: Hil

·      Özçetin,B.(2018).Kitle İletişim Kuramları, İstanbul: İletişim