Anayasa Yargısının Doğuşu

Anayasa Yargısı Hangi Hukuki İhtiyacı Karşılamaya Yönelik Ortaya Çıkmıştır?

İki dünya savaşı arası dönemde, değişik ülkelerde yasama organın sayısal çoğunluğunun çıkardığı kanunlar anayasa aykırı olabilmekteydi. Bunu hukuki olarak denetleyecek bir organ bulunmamaktaydı. Bu nedenle de Almanya’da ve İtalya’da faşist, nasyonal sosyalist iktidarı ele geçirerek her türlü düzenlemeyi, kanunu kendi ideolojileri veya keyfiliğine göre anayasayı dikkate almadan çıkarmaya başlamışlardı.

Bu nedenle 2. Dünya savaşından sonra kanunların anayasaya uygunluğunu denetleyecek ve anayasada belirtilmiş olan birey hak ve özgürlüklerini baskıcı iktidarlara karşı güvence altına alacak anayasa yargısı ortaya çıkmaya ve ülkelerde yüksek mahkeme olarak anayasa mahkemesi kurulmaya ve işlemeye başladı.

Türkiye’de ise faşist, totaliter bir rejim mevcut değildi ancak gerek tek partili dönemde sayısal çoğunluk bir partide olduğundan dolayı gerek çok partili dönede blok seçim sisteminin adaletsizliğinden dolayı tek bir partinin mecliste çoğunluğu vardı ve bu nedenle de anayasa aykırı kanunlar çıkmaktaydı.

Bu sorunu çözmek amacıyla Türkiye’de 1961 Anayasası döneminde Anayasa Mahkemesi kurulmuştur. Sonuç olarak anayasa yargısı, kanunların anayasa uygunluğunu denetlemek ve birey hak ve özgürlüklerini kanun koyucuya karşı korumak, denetlemek amacıyla ortaya çıkmıştır denebilir.