Anime Önerisi: Neon Genesis Evangelion

Neon Genesis Evangelion (1995), Hideaki Anno'nun yönettiği ve Gainax tarafından üretilen, post-apokaliptik bir dünyada geçen psikolojik ve felsefi derinliklere sahip bir mecha anime serisidir. Seri, dünya nüfusunun büyük bir kısmını yok eden "İkinci Patlama" adlı bir felaketin ardından, insanlığın hayatta kalma mücadelesini konu alır.

Konu:

Hikaye, 2015 yılında Tokyo-3 şehrinde geçer. Dünya, "Melekler" olarak adlandırılan devasa yaratıkların saldırısı altındadır. Bu yaratıklarla savaşmak için Birleşmiş Milletler, NERV adında bir organizasyon kurar. NERV, Evangelion (EVA) adı verilen devasa biyomekanik robotları kullanarak Melekler'e karşı mücadele eder. Bu robotlar, sadece belirli çocuklar tarafından kontrol edilebilmektedir.

Serinin ana karakteri Shinji Ikari, NERV'in başkanı olan babası Gendo Ikari tarafından Tokyo-3'e çağrılır. Gendo, Shinji'yi Evangelion Unit-01'in pilotu olarak görevlendirir. Shinji, isteksizce de olsa bu tehlikeli görevi kabul eder ve Melekler'e karşı savaşmaya başlar. Ancak savaşın getirdiği fiziksel ve duygusal yük, Shinji'nin içsel çatışmalarını ve varoluşsal krizlerini daha da derinleştirir.

Diğer Önemli Karakterler:

• Rei Ayanami: Evangelion Unit-00'ın gizemli ve duygusuz pilotu. Rei'nin NERV ve Gendo ile olan bağlantısı, serinin ilerleyen bölümlerinde büyük bir sır olarak açığa çıkar.
• Asuka Langley Soryu: Evangelion Unit-02'nin kendine güvenen ve dışa dönük pilotu. Asuka, Shinji'nin hem rakibi hem de dostu olarak önemli bir rol oynar.
• Misato Katsuragi: NERV'de üst düzey bir görevli ve Shinji'nin koruyucusu. Misato, hem Shinji'nin savaşına rehberlik eder hem de kendi geçmişiyle yüzleşir.

Felsefik İnceleme

1. Varoluşçuluk ve İnsan Doğası

Serinin merkezinde yer alan varoluşçuluk teması, özellikle ana karakter Shinji Ikari'nin hikayesi üzerinden işlenir. Varoluşçuluk, bireyin varoluşunun anlamını kendi içinde araması gerektiğini savunan bir felsefi akımdır. Shinji, seri boyunca sık sık kendi varlığının amacını, değerini ve anlamını sorgular. Babası Gendo tarafından zorlandığı Evangelion pilotluğu, onun kimliği, değeri ve toplum içindeki yeriyle ilgili derin varoluşsal krizler yaşamasına neden olur.

Shinji'nin kaçış arzusu, diğer insanlarla bağ kurma konusundaki isteksizliği ve sürekli olarak kendini yetersiz hissetmesi, varoluşçuluğun merkezinde yer alan "insanın kendi özünü yaratması" fikrini yansıtır. Shinji, dışarıdan gelen beklentilerle (özellikle babasının) ve içsel arzularıyla (kendini kabul etme ve anlam bulma isteği) sürekli bir çatışma halindedir.

2. İnsanlığın Tamamlanma Projesi ve Bireysellik

"İnsanlığın Tamamlanma Projesi" (Human Instrumentality Project), serinin ana felsefi çatışmalarından birini oluşturur. Bu proje, tüm insanlığın bilincini tek bir varlıkta birleştirerek, bireyselliği ortadan kaldırmayı ve insanların ayrılık acılarını sona erdirmeyi amaçlar. Ancak bu, aynı zamanda bireysel kimliğin yok edilmesi anlamına gelir.

Bu fikir, felsefi açıdan bireyselliğin değeri ve toplumun baskıları karşısında bireyin nasıl ayakta kalabileceği üzerine derin bir sorgulama sunar. Bireyin kendi varlığını koruma arzusu ile toplumun kolektif birliği arasındaki bu çatışma, bireysel kimliğin önemini ve insan deneyiminin kişisel boyutlarını ön plana çıkarır.

Shinji'nin İnsanlığın Tamamlanma Projesi'ne karşı olan içsel direnci, onun sonunda bireysel varoluşunu ve acılarını kabul etmesiyle sonuçlanır. Bu, bireyselliğin önemine vurgu yapar ve insanın anlam arayışında bireysel bilincin ve özgürlüğün kritik bir rol oynadığını savunur.

3. Öznel Gerçeklik ve Perde Arkası Kimlikler

"Neon Genesis Evangelion"da sıkça vurgulanan bir diğer felsefi tema, öznel gerçeklik ve bireyin kendi kimliğini nasıl algıladığıdır. Serinin son bölümleri, karakterlerin içsel dünyalarına ve öznel deneyimlerine odaklanarak, gerçekliğin nesnel bir şekilde algılanamayacağını, aksine her bireyin kendi gerçeğini yarattığını öne sürer.

Bu bağlamda, serinin anlatımı sık sık karakterlerin bilinçaltına ve zihinsel süreçlerine kayar. Özellikle 25. ve 26. bölümler, izleyiciyi karakterlerin zihinlerinin derinliklerine götürür ve onların içsel monologlarıyla yüzleşmesine olanak tanır. Bu bölümler, bireyin kendi varlığını ve anlamını nasıl inşa ettiğini ve kendi algısının dünya üzerindeki etkisini araştırır. Bölümler adeta bir slayt şovu olmasına karşın en etkileyici bölümler arasındadır.

4. Felsefi Temaların Sembollerle İşlenmesi

"Neon Genesis Evangelion", zengin sembolizm ve dini imgelerle doludur. Özellikle Hristiyanlık ve Yahudilikten alınan semboller, seride sıkça kullanılır. Bu semboller, insanın Tanrı ile olan ilişkisini, yaratılış ve yıkım döngüsünü ve insanın ilahi bir varlığa ulaşma arzusunu simgeler. Ancak bu dini semboller, yalnızca dekoratif unsurlar değil, aynı zamanda insanın içsel çatışmalarını ve anlam arayışını ifade etmek için bir araç olarak kullanılır.

Örneğin, "Melekler" ile yapılan savaşlar, sadece fiziksel bir mücadeleyi değil, aynı zamanda insanın kendi doğasıyla ve anlam arayışıyla olan mücadelesini simgeler. Evangelion'ların pilotları, bir anlamda Tanrı'nın yerine geçerek yaratma ve yıkma gücünü ellerinde tutarlar, bu da insanın ilahi olanla olan çatışmasını sembolize eder.

5. Yalnızlık ve Bağlanma Arzusu

Serinin bir diğer derin felsefi teması, insanın kaçınılmaz yalnızlığı ve diğer insanlarla bağlantı kurma arzusu üzerinedir. Shinji, Rei, Asuka ve diğer karakterler, sürekli olarak bağlanma ve kabul edilme arzusu ile yalnızlık korkusu arasında gidip gelirler. Ancak bu bağlanma arzusu, beraberinde acıyı ve hayal kırıklığını da getirir. Bu da Sartre’ın "Diğer insanlar cehennemdir" düşüncesine benzer bir biçimde, ilişkilerin zorluğunu ve acı verici doğasını vurgular.

Bu temalar, İnsanlığın Tamamlanma Projesi ile doruğa ulaşır. Proje, tüm insanlığı birleştirerek yalnızlığı sona erdirmeyi amaçlar, ancak bu aynı zamanda bireyselliğin tamamen yok edilmesi anlamına gelir. Shinji’nin sonunda bireyselliği ve kişisel acıyı kabul etmesi, insanın yalnızlıkla yüzleşme ve bununla başa çıkma gücünü simgeler.