Astroturfing: Gerçekmiş Gibi Gösterilen Manipülasyon
Medyada gördüğümüz tartışmalar ve trendler ne kadar gerçek?
Bu kavram dijital çağın getirdiği en karmaşık ve manipülatif stratejilerden birine işaret eder: Sahte halk hareketlerinin yaratılması. Yani, bir şirket, hükümet veya başka bir çıkar grubu, halkın doğal bir isyanı veya desteğiymiş gibi görünen ancak aslında arkasında organize bir güç bulunan kampanyalar düzenler. Amaç, toplumda bir görüşün veya ürünün, halkın gönüllü desteğiyle popülerleştiği izlenimini yaratmaktır.
Kavram, grassroots (tabandan gelen) teriminin zıttı olarak ortaya çıkmakla birlikte adını yapay çim üreten Astro Turf şirketinden almıştır. 1985 yılında eski ABD Teksas senatörü Lloyd Bentsen tarafından ilk kez kullanılan kavram, bir siyasi kampanyanın arkasındaki sponsorların gizlenerek organik bir taban hareketi gibi görünmesini tanımlamak adına kullanılmıştır.
Astroturfing Yapmak
Bir astroturfing kampanyası, genellikle belirli bir görüşü veya ürünü halk arasında "doğal" bir şekilde yaymak amacıyla başlatılır. Bu, sosyal medya paylaşımları, blog yazıları, yorumlar ve hatta sahte çevrimiçi imza kampanyaları gibi yöntemlerle yapılır. Bu kampanyaların en önemli özelliği, gerçek bir halk hareketi gibi görünmeleridir. Ancak, gerçekte arka planda bir şirket, siyasi parti veya çıkar grubu vardır.
Astroturfing kampanyalarının bir diğer özelliği de "yapay" destekçi kitlesinin hızlıca büyümesidir. Örneğin, bir ürün hakkında olumlu yorumlar ve paylaşımlar yaparak, potansiyel müşterilere o ürünün ne kadar popüler olduğunu ve herkesin bu ürünü sevdiğini göstermek mümkündür. Bu, gerçek kullanıcıların geri bildirimleriyle karıştırılabilir ve birçok insanı yanıltabilir.
Ülkemizde yapılan araştırmalar Twitter trendlerinin önemli bir kısmının bot hesaplar tarafından oluşturulduğunu gözler önüne sermektedir. 2020 yılında yapılan bir çalışmada Türkiye Twitter trendlerinin %47`nin astroturfing yoluyla manipüle edildiği tespit edilmiştir. (Karl, Elmas, Tuğrulcan Overdorf, Rebekah Özkalay, Ahmed Furkan Aberer, (2019). The Power of Deletions: Ephemeral Astroturfing Attacks on Twitter Trends)
Astroturfing, dijital çağın en tehlikeli manipülasyon araçlarından biridir. Yalnızca bireyleri yanıltmakla kalmaz, aynı zamanda toplumsal güveni zedeler. Gerçekten halkın oluşturduğu bir hareket gibi görünen ancak aslında arkasında güçlü çıkar gruplarının olduğu bu stratejiler, toplumu yanıltır ve güveni oldukça sarsar.