Avrupa Parlamentosu

Kurulduğunda her üye devlet parlamentosundan bakanların toplantılara delege olarak katıldığı,seçilmiş değil atanmış üyelerden oluşan bir danışma meclisi niteliğinde olan parlamento zaman içerisinde yaşanan gelişmelerle bir yasama parlamentosu halini almıştır.

Lizbon Antlaşması'nın 2009'da yürürlüğe girmesiyle, Avrupa Parlamentosu bugün için Avrupa Birliği'ne üye 27 devletin toplamda 705 temsilcisinden oluşuyor. Bu rakam, 704 üye ve bir Başkanı içeriyor. Hangi üye devletin kaç parlamenter ile temsil edileceği üye devletlerin nüfuslarına göre tespit ediliyor. 500 milyon insan temsil ediliyor. Konuşmalar 23 dilde yapılıyor ve Avrupa Parlamentosu Başkanı 2.5 yıllığına gizli oyla seçiliyor.

Avrupa Parlamentosu'nda tüm siyasi eğilimler doğrudan seçilen üyeler tarafından ve ulusal parlamentolardan bağımsız bir şekilde temsil edilir. Parlamentoda üyeler ulusal gruplar halinde değil politik gruplar halinde otururlar. Grup oluşturmak için en az 25 üyeye ihtiyaç vardır. Ayrıca üye devletlerin en az dörtte biri grupta temsil edilmek zorundadır. Parlamenterler birden fazla gruba üye olamazlar. Grubun kararı grup içindeki tartışmalarla oluşturulur. Üyeler belli yönde oy vermek için zorlanamaz.

Haziran 2009'da yapılan Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerine göre ortaya çıkan 7 grup:

1) "Avrupa Halkları Partisi (Hristiyan Demokratlar) Grubu"

2) "Avrupa Parlamentosunda İlerici Sosyalistler ve Demokratlar İttifakı Grubu"

3) Avrupa için Liberaller ve Demokratlar İttifakı Grubu"

4) "Yeşiller/Avrupa Serbest İttifakı Grubu"

5) "Avrupa Muhafazakarları ve Reformistleri Grubu"

6) "Avrupa Birleşik Solu/Kuzeyli Yeşil Sol Konfederatif Grubu"

7) "Avrupa Özgürlük ve Demokrasi Grubu" (Bağımsızlar)

Avrupa Parlamentosu seçim sistemi incelendiğinde;

Seçimler 5 yılda bir yapılır. Doğrudan AP seçimleri ilk olarak 1979'da yapılmıştır. Son seçim ise 2019 yılında yapılmış olup yeni seçim 6-9 Haziran 2024'te yapılacaktır. Tespit edilen bir haftada Perşembe günü sabahtan itibaren Pazar günü akşamına kadar her ülkenin kendi tespit edeceği bir günde oy kullanma işlemi yapılır. Oy verme tamamlandıktan sonra sayım başlar.

AP milletvekillerinin seçimlerinde uygulanacak ortak bir yönteme dair açık hüküm yoktur. Şu an tüm üye devletler İngiltere'yi izleyerek nispi temsil sistemini uygulamaktadır. Oy kullanma yaşı 18'dir (Avusturya 16 yaş). Bir ülkenin maximum 96, minimum 6 sandalyesi vardır.

AP çalışma şekli incelendiğinde, parlamenterler adeta Strasbourg, Brüksel ve seçim bölgeleri arasında bölünmüş durumdadırlar. AP Genel Kurul toplantıları ayda bir hafta toplanmak suretiyle yapılır. Ağustos ayında hiç toplantı yapılmaz. Genel Kurul için toplantı yeri Strasbourg'dur ve parlamenterler burada senede 12 toplantıya katılırlar. Siyasi grup, Parlamento komiteleri ve genel kurul dışındaki ilave toplantılar Brüksel'de yapılmaktadır.

Parlamentoda çalışmaların büyük bir bölümü tüm alanlarda AB etkinliklerini kapsayan 20 komitede gerçekleştirilir. ( örn. kalkınma, taşımacılık ve turizm, hukuk işleri, vatandaşlık, bütçe kontrol vs.) Komiteler 28 ile 86 arasında parlamenterden oluşur ve bir başkanı, bürosu ve sekreteryası vardır. Komiteler ayda 1-2 defa Brüksel'de toplanır. Tartışmalar kamuya açıktır. Parlamento spesifik konularla ilgilenmek üzere "alt komiteler" ve "geçici komiteler" kurabilir.

AB Parlamentosu üyelerinden oluşan "Delegasyon"lar, AB üyesi olmayan ülkelerin parlamentoları ile ilişki kurmakta, böylece AB etkisini artırmaya çalışmaktadırlar. 41 adet Avrupa Parlamentosu Delegasyonu vardır ve her delegasyonun 12 ile 70 arası parlamenter üyesi bulunmaktadır.

Tüm parlamentolar gibi Avrupa Parlamentosu'nun da üç temek yetkisi vardır:

-Yasama yetkisi

-Yürütme üzerinde denetim yetkisi

-Bütçe yetkisi

Ayrıca Parlamento; yeni üye alımı ve ortaklık antlaşmaları imzalanmasında onay yetkisi ile Adalet Divanı'na başvurma yetkisine de sahiptir.