Bechdel Test: Filmlerde Kadının Yeri
Hiç bir film izlerken kadın karakterlerin ele alınış biçimini ve hikayeye etkisini düşündünüz mü?
Eğer dikkat ettiyseniz, çoğu filmde kadın karakterler erkek ana karakterin çevresinde dönüyor veya konu sadece romantik ilişkilerle sınırlı kalıyor. Bu kadınların kendi iç dünyalarını ve hikayelerini ana karakterlere olan katkısını hesaba katmadan izleyebildiğimiz çok da film yok aslında. İşte bu noktada Bechdel Test devreye giriyor: Filmlerde kadın temsiline dair basit ama etkili bir ölçüt.
Bechdel Test Nedir?
Bechdel Test, kadınların filmlerdeki temsilini incelemek için kullanılan bir kriter aslında. 1985 yılında, çizer ve yazar Alison Bechdel’in Dykes to Watch Out For adlı çizgi romanında ilk kez kullanıldı. Test, aslında bir şaka olarak başladı ancak kısa sürede kadın karakterlerin ne kadar az yer bulduğunu göstermek adına popülerleşti.
Test, üç sorudan oluşuyor:
- Filmde iki veya daha fazla kadın karakter var mı?
- Bu kadın karakterler kendi aralarında konuşuyor mu?
- Konuştukları konu bir erkekle ilgili değil mi?
Bu üç basit soruya yanıt “evet” ise film, Bechdel Testi’ni geçiyor. İlginç bir şekilde, çok sayıda film bu basit testte başarısız oluyor. Özellikle Hollywood yapımlarında kadın karakterlerin genellikle erkek karakterlerin etrafında şekillendiğini gözlemlemek mümkün.
Bechdel Testi Neden Önemli?
Bechdel Test, kadın karakterlerin filmdeki rolünü anlayabilmek ve anlatabilmek için etkili bir yol sunuyor. Kadınlar günlük yaşamda yalnızca romantik ilişkiler ya da erkeklerle ilgili konularla sınırlı olmadığı halde, pek çok film bu klişelerden kurtulamıyor. Bu test, filmler üzerinde düşünmeye ve film yapımcılarını daha çeşitli karakterler yaratmaya teşvik ediyor.
Ancak Bechdel Testi mükemmel değil. Testi geçen bir film, mutlaka kadın temsili açısından iyi bir örnek olmayabilir. Sadece iki kadın karakterin beş dakika boyunca erkeklerden bağımsız bir konudan bahsetmesi yeterli olabilir. Ama test, en azından bir başlangıç noktası sunarak, izleyicileri daha derin düşünmeye teşvik ediyor.
Testi Geçen Bazı Filmler
Bechdel Testi’ni geçen bazı popüler filmler, özellikle son yıllarda artmaya başladı. Lady Bird, Little Women ve Frances Ha, Mulan gibi filmler, kadın karakterlerin birbirleriyle güçlü ilişkiler kurduğunu ve kendi hikayelerini yaşadığını gösteriyor. Ancak, aksiyon veya bilim kurgu gibi büyük bütçeli birçok filmde kadın karakterler ya yok ya da çoğunlukla erkek karakterlere bağlı olarak varlık gösteriyor.
Film İzlerken Bechdel Testini Uygulamak
Film izlerken bu üç basit soruyu düşünmek, filmlerde kadın karakterlerin nasıl temsil edildiğine dair bakış açınızı değiştirebilir. Bir sonraki film izleyişinizde, Bechdel Testi’ni uygulayarak kadın temsili açısından yeni bir bakış kazanabilirsiniz. Kadın karakterlerin güçlü, bağımsız ve çok boyutlu olarak yansıtıldığı; ana karakter erkeğin hikayesine bir katkı ve rol dışında görebildiğimiz filmleri daha sık izleyebiliriz umarım.