Beden Algısı ve Beden Algısını Etkileyen Faktörler

Bedenlerimiz hakkındaki duygu ve düşüncelerimiz, yaşamımız boyunca bizi olumlu veya olumsuz olarak etkileyebilir.

2 min read

İngilizcede body image olarak bilinen beden algısı, Türkçeye farklı ifadelerle de çevrilmektedir. Bunlar:

  • Beden imajı
  • Vücut algısı
  • Vücut imajı

Ben yazı boyunca beden algısı ifadesini kullanacağım. Haydi başlayalım :)

Beden Algısı Nedir?

Beden algısı, bedenimiz hakkında sahip olduğumuz düşünce ve hislerin birleşimidir. Bedenlerimiz hakkındaki duygu ve düşüncelerimiz, yaşamımız boyunca bizi olumlu veya olumsuz olarak etkileyebilir. Bu yüzden bizim için önemli bir kavramdır.

Amerikan Psikoloji Derneği (APA), beden algısını; “Bir kişinin fiziksel özellikleri ve bu özelliklere yönelik tutumları da dahil olmak üzere bir bütün olarak vücudunun oluşturduğu zihinsel resim.” olarak tanımlamaktadır.

Beden algısı, aşağıdaki faktörlerin bir kombinasyonunu içerebilir:

  • Vücudunuzu nasıl gördüğünüz yani nasıl algıladığınız
  • Vücudunuzun görünüşü hakkındaki inancınız
  • Vücudunuz hakkındaki duygularınız
  • Vücudunuz ile ilgili ağırlık, boy, şekil tahminleriniz
  • Vücudunuzun size ve başkalarına nasıl göründüğüne dair algınız
  • Vücudunuzun neler yapabileceğini anlamanız
  • Bedenlerin nasıl görünmesi gerektiğine dair kültürel güdümlü inançlarınız
  • Vücudunuzu değerlendirmek için gerekli olduğuna inandığınız davranışlar

Beden algısı, hayatımız boyunca yaşadığımız olumlu ve olumsuz deneyimlere göre değişebilir. Bir kişi farklı zamanlarda olumlu ya da olumsuz beden algısına ya da her ikisinin bir kombinasyonuna sahip olabilir. Beden algısı, içsel (ör: kişilik) ve dışsal (ör: sosyal çevre) faktörlerden etkilenmektedir.


Beden Algısını Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Bir kişinin vücudu hakkında hissetme şekli birçok farklı faktörden etkilenebilir. Ulusal Yeme Bozukluğu Derneği'ne (NEDA) göre, çeşitli inançlar, deneyimler ve genellemeler beden algısına katkıda bulunur.

Beden algısını etkileyen faktörler şunlardır:

  • Medyadaki beden hakkında olumlu veya olumsuz mesajlar
  • Akranlar ve aile üyelerinin söylemleri veya davranışları
  • Moda ve güzellik endüstrisinin ürünleri ve reklamları
  • Kazalar veya uzun vadeli sağlık koşulları (amputasyon vb.)
  • Kültürel ve dini inançlar
  • Cinsiyet, yaş, ten rengi gibi faktörler
  • Ergenlik, hamilelik gibi vücudun doğal olarak değiştiği dönemler
  • Bireyin kişiliği (ör: mükemmeliyetçi kişilerde olumsuz beden algısı riski daha fazladır)