Beyin ve Hormonlar

İnsanı beyin, beyni ise kimyasallar -yani hormonlar kontrol eder. Hormon salınımına göre değişen duygu durumu, davranışları etkiler. Davranışlar ise duygu durumunu ve hormon salgılanmasını etkileyerek kısır döngüyü oluşturur. Yeme düzeni, uyku, odaklanma, cinsel istek, cilt sağlığı, hayat enerjisi, sosyalleşme gibi fiziksel ve ruhsal aktivitelerin tümünü doğrudan yönetir.

Dopamin

Enerji düşüklüğü, isteksizlik, odaklanamama, olumsuz duygular, özgüven eksikliği, erteleme ve depresyon gibi duygular dopamin hormonu eksikliğinden ortaya çıkar. Günlük hedefleri gerçekleştirme motivasyonu bu hormon ile elde edilir. Balık, fındık gibi dopamin salgılanmasına yardımcı olacak besinler tüketilmesinin yanı sıra uyku düzenine dikkat edilmelidir. Çünkü dopamin, gece yarısından önce en yüksek düzeyde salgılanır.

Dopamin düşüklüğü parkinson, yüksekliği ise şizofreni gibi hastalıklarla ilişkilendirilmiştir.

Serotonin

Mutluluk hormonu olarak nam salan serotoninin vücuda etkisi büyüktür. İştah düzeni, uyku, ruh durumu ve cinsel enerjiyi düzenler. Serotonin salınımını azaltan en büyük düşman strestir. Sağlıklı beslenme, derin uyku ve yeterli gün ışığı ile bu hormonun salgılanmasına yardımcı olunabilir.

Endorfin

Vücudun doğal ağrı kesicisi ve mutluluk hormonu olarak bilinen endorfin, zorlu durumlarda veya yoğun fiziksel aktivite sırasında salgılanarak acıya ve strese karşı direnç sağlar. Bunların yanında sevilen yemeği yemek, masaj ve keyifli durumlarda da rahatlama hissi verir.

Melatonin

Geceleri salgılanan bu hormon, uyku-uyanıklık döngüsünü ve kan basıncını kontrol eder. Beslenme, uyku düzeni ve fiziksel aktiviteye dikkat etmenin yanı sıra melatonin takviyesi de kulanılabilir.

Oksitosin

Halk arasında aşk hormonu olarak bilinir. Doğumu kolaylaştıran rahim kasılmalarında, süt oluşumunda, salgılanma düzeyine bağlı olarak annedeki şefkat artışında etkilidir. Vücuttaki iltihap ile savaşan bu hormon sosyal davranışları düzenlemede de rol oynar.

Erkeklerde de sosyal ilişkileri düzenlemenin yanında cinsel ilişki ve orgazm sırasında artış sağladığı gözlenmiştir.

Yaplan araştırmalara göre ruh sağlığının bedeni, beden sağlığının da ruh sağlığını etkilediği saptanmıştır. Bunlar günlük yaşantıyı, davranış ve duyguları yönetir. Tüketilen besinler, uyku ve fiziksel aktiviteler ile ruh ve beden sağlığı korunmalıdır.