Bilsem(Bilim ve Sanat Merkezleri)

Bu merkezlerde, genel zihinsel yetenek, resim ve müzik gibi alanlarda özel yetenekli olduğu uzmanlarca belirlenen öğrenciler desteklenir.

Bilsem (Bilim ve Sanat Merkezleri), üstün yetenekli öğrencilerin özel eğitim ihtiyaçlarını karşılamak üzere Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü’ne bağlı olarak kurulan eğitim merkezleridir. Bu merkezlerde, genel zihinsel yetenek, resim ve müzik gibi alanlarda özel yetenekli olduğu uzmanlarca belirlenen öğrenciler desteklenir ve bu öğrencilerin yeteneklerini en yüksek seviyede kullanmaları sağlanır.

Bilsem'e kabul edilen öğrenciler genellikle, standart zeka testlerinde belirli bir IQ eşik değerinin (testin türüne göre 130 veya 140’ın üzeri) üzerinde skor elde eden; ayrıca görsel sanatlarda kompozisyon kurma ve perspektif yeteneği akranlarına göre öne çıkan ya da müzik alanında ritim duygusu gelişmiş öğrenciler arasından seçilir. Bilsem’ler bu çocuklara özel eğitim programları sunar.

Bu merkezler, örgün eğitime alternatif değil, destekleyici bir rol üstlenir. Bilsem, kurs, dershane veya etüt merkezi gibi yapıların dışında bir özelliğe sahiptir. Yetenekli ve meraklı öğrenciler, alanında uzman ve özel olarak seçilmiş öğretmenlerle birlikte proje tabanlı çalışmalara katılır ve yaratıcı düşünme yetilerini geliştirir.


Bilsem’lere Öğrenciler Nasıl Seçilir?

Bilsem’lere öğrenci seçimi ilkokul 1., 2. ve 3. sınıflarda yapılan tanılama süreciyle gerçekleşir. Bu aşamaların dışında, daha üst sınıflardan yeni öğrenci alımı yapılmaz. Bu sınıf düzeylerinde sınıf öğretmenleri tarafından bir gözlem formu doldurulur. Hakkında form doldurulan öğrenciler Bakanlığın düzenlediği tanılama sürecine girerler 1. Aşamada bütün öğrencilerin ortak girdiği bir tanılama sınavı olur. 2. Aşamada bireysel tanılama olur. Her iki aşamayı geçen öğrenciler bilsem'lere kayıt olurlar.


Bilsem Eğitim Süreci

Bilsem'de öğrenciler, beş aşamalı bir eğitim sürecine tabi tutulur. Bu süreç, öğrenci merkezli, disiplinler arası ve modüler bir yapıya sahiptir. Eğitimler, öğrencilerin yaratıcılığını, problemlere farklı yaklaşım ve çözüm becerilerini geliştirmeye yönelik olarak tasarlanmıştır. Bilsem'deki eğitimler, bireysel gelişim üzerine odaklanmakla birlikte, imkânlar doğrultusunda grup çalışmalarına da yer verilebilir. Ayrıca, özel eğitim yöntemleri, teknikleri ve çeşitli materyallerle eğitim içeriği zenginleştirilmeye çalışılmaktadır.


  1. Uyum Programı

Bilsem'e seçilen öğrenciler ve velileri, uyum sürecine dahil edilir. Bu program, 40 ders saati ve iki ayı geçmeyecek şekilde uygulanır. Uyum programında öğrenci ve velilere, Bilsem'in ilke ve değerleri tanıtılır.

2. Destek Eğitim Programı

Destek eğitim programında, öğrencilere temel becerileri geliştirebileceği, tüm disiplinlerde ilişkilendirilebilecek bir eğitim programı sunulur. Bu programda öğrencilerin, iletişim, işbirliği, grup çalışması, bilimsel araştırma, eleştirel düşünme, problem çözme ve girişimcilik gibi temel becerileri kazanmaları hedeflenir.

3. Bireysel Yetenekleri Fark Ettirme Programı

Öğrencilerin, hangi alanda yetenekli olduklarını keşfetmeleri sağlanır. Branş öğretmenleri, öğrencinin bireysel yeteneklerini fark etmelerini sağlayacak etkinlikler planlar ve uygular. Bu programda, matematik, fen, sosyal bilimler gibi alanlarda öğrencilerin yeteneklerini keşfetmelerine ve yaratıcılıklarını geliştirmelerine olanak tanıyacak etkinliklere yer verilir. Öğretmenler, öğrencileri gözlemleyerek, yetenekli oldukları alanlara yönlendirir.

4. Özel Yetenekleri Geliştirme Programı

Öğrencilerin, yetenekli oldukları alanda derinlemesine bilgi ve beceri kazanmaları sağlanır. Müzik ve resim gibi alanlarda öğrenciler, 4 yıl süresince, genel zihinsel yetenek öğrencileri ise 2 yıl süresince özel yeteneklerini geliştirme fırsatı bulurlar.

5. Proje Üretimi ve Yönetimi Programı

Öğrenciler, ilgi ve yetenekleri doğrultusunda grup veya bireysel projeler geliştirirler. Proje üretimi ve yönetimi programı, lise eğitimi süresince devam eder. Öğrencilerden, her eğitim yılı boyunca en az bir proje geliştirmeleri beklenir.


Bu beş aşama, genel zihinsel yetenekli öğrenciler için geçerlidir. Resim ve müzik gibi alanlarda eğitim gören öğrenciler, uyum programından sonra doğrudan özel yetenekleri geliştirme programına ve ardından proje üretimi ve yönetimi programına alınır.


Genel olarak Bilsem eğitim süreci aşamaları aşağıda belirtilen okul dönemlerine denk gelir:

  • Uyum Programı ve Destek Eğitim Programı: İlkokul dönemi
  • Bireysel Yetenekleri Fark Ettirme ve Özel Yetenekleri Geliştirme Programı: Ortaokul dönemi
  • Proje Üretimi ve Yönetimi Programı: Lise dönemi