Bir Gazetecilik Başarısı

Gazeteciler kamu yararına yönelik haber yapmakla yükümlü kişilerdir. Araştırmacı gazeteciler de kamuoyundan gizlenen olayları ortaya çıkarmak amacıyla kapsamlı araştırmalar yapmaktadırlar.

Günümüzde araştırmacı gazeteciliğin konumuna bakarsak eğer, hem dünyada hem de Türkiye’de farklılık gösterir. 19. Yüzyılın sonlarından itibaren araştırmacı gazetecilik, Amerika’da yaygınlık kazanarak gelişmiş ve birçok skandalın ortaya çıkarılmasını sağlamıştır. Watergate skandalı, araştırmacı gazeteciliğe dair verilebilecek en ünlü örneklerden birisidir. 

Watergate skandalı, Amerika Birleşik Devletleri’nde 1972-1974 yılları arasında Başkan Richard Nixon yönetimini içeren ve Nixon’ın başkanlığının sona ermesiyle sonuçlanan büyük bir federal siyasi skandal. Watergate adı Washington’da bulunan otel ve iş merkezinden geliyor. Binada ortaya çıkan skandal sebebiyle de olay “Watergate skandalı” olarak anılıyor. Washington’da bulunan Watergate ofisinde bulunan Amerika’nın o dönem ana muhalefet partisi olan Demokratik Parti’nin genel merkezine beş kişinin girerek soygun yapması ve bunun sonucunda Nixon yönetiminin suçu örtbas etmeye yönelik eylemleri sonucunda skandal ortaya çıkmıştır. Hırsızların amacı bir şeyler çalmaktan ziyade Demokratik Parti’nin telefonlarına dinleme cihazı yerleştirmekti. Hırsızlar yakalandıktan sonra Nixon’ın yeniden seçim kampayası komitesince kullanılan rüşvet fonundan gelen nakit para tespit edildi. Bunun sonucunda Nixon istifa etti.

Alan J. Pakula tarafından yönetilen All The President’s Men filminin senaryosu William Goldman tarafından yazılmıştır. Washinfton Post’ta çalışan ve Watergate skandalını araştıran iki gazeteciyi ele almıştır. Carl Bernstein ve Bob Woodward’ın 1974 yılında aynı isimle kurgusal olmayan kitaba dayanmaktadır. Filmde Watergate skandalı detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Mekân olarak The Washington Post’un yazı işlerinin birebir aynısı yapılmıştır. Filmde yaşanılan gelişmelerin gazetecilerin gözünden aktarılmış olması gazetecilerin fikir takibi ve haber kaynaklarıyla kurdukları ilişkileri net bir şekilde gözler önüne sermiştir.

Bob Woodward ve Carl Bernstein, Washington Post’ta çalışan ve olayı araştırmak için görevlendirilen gazetecilerdir. Haber ilk olarak sıradan bir hırsızlık olayı olarak algılansa da gazetecilerin şüpheci tavrı sayesinde skandal ortaya çıkmıştır. The Washington Post gazetesinin duruşu ve gazetecilerin fikri takibi büyük bir rol oynamıştır. Filmde gazetecilerin karşılaştıkları zorlukları nasıl aştıkları ve kişileri görüşmeye nasıl ikna ettikleri, sorulara nasıl cevap aldıkları açıkça gözleri önüne serilmiştir. Gazeteciler doğru bilgiye ulaşmak için çok sayıda kaynakla görüşmüş ve belgeleri inceleyerek ipuçlarını takip etmişlerdir. Aynı zamanda filmde gazeteciliğin bir takım çalışması gerektirdiği de görülmüştür. Woodward ve Bernstein birlilte çalışarak birbirlerini tamamlamışlar ve desteklemişlerdir. Burada Washington Post’un yönetici editörü Ben Bradlee’nin gazetecileri desteklemesi ve hikâyeye inanması da olayın çözülmesinde önemli bir yere sahiptir.

Filmde gazetecilerin haber kaynaklarına ulaşmak için çeşitli yöntemlere başvurdukları görülmektedir. Suçluların kimliklerinin ve bağlantılarının araştırılması haberin ilk aşamasında önemli bir yere sahip olmuştur. Olaya dair belli bir fikre sahip olunduktan sonra Beyaz Saray’daki ve diğer kurumlardaki çalışanları arayarak ya da ziyaret ederek bilgi almaya çalışmaları da olayın ilerlemesinde çok etkili olmuştur. Araştırma sırasında gizli kaynaklara da sıklıkla başvurulmuştur. Kamuoyuna açık belge ve raporların incelenmesi de yolsuzluğun ortaya çıkmasını sağlamıştır. Haber kaynaklarına ulaşmak içinde pek çok yola başvurulduğu görülmektedir. Kaynakların iş yerlerine ve evlere gitmeleri, telefonla aramaları veya mesaj bırakmaları, ulaşamadıklarında kartvizit bırakmaları ve kaynaklarla ortak tanıdık aracılığıyla ulaşmaları bu yöntemlerdendir. Kaynaklarla iletişim kurduklarında da görüşme konusunda ikna etmeleri elbette kolay olmamıştır. Bu durumu aşmak için de laf cambazlığı yaparak karşı tarafı ikna etmeleri çok önemlidir. 

Gazeteciler toplumdaki usulsüz olayların ortaya çıkarılmasında ve toplumun bilgilendirilmesinde önemli bir role sahiptir. Halk adına demokrasinin gözcülüğünü yapan bir meslek demek de yanlış olmayacaktır. Watergate olayında da gazetecilerin başarısını görmek mümkündür.