Bir Yolculuk Filmi: Drive My Car

Happy Hour, Asako I, Asako II ve Wheel of Fortune and Fantasy filmlerinin yönetmeni Ryūsuke Hamaguchi’nin yönetmenliğini üstlendiği, Haruki Murakami’nin Men Without Women isimli kısa hikâye serisinden uyarladığı Drive My Car filmi, bir tiyatro yönetmenin özel hayatından bir kesiti bizlerle paylaşıyor. Eleştiriye geçmeden önce hikayesini anlatmakla başlayalım:

Kafuku (Hidetoshi Nishijima) bir aktör ve tiyatro yönetmenidir. Geçmişte yaşadığı trajik bir olaydan sonra varını yoğunu tiyatro oyunlarına yöneltmiştir, eşi Oto (Reika Kirishima) ise (aynı trajik olaydan sonra) oyunculuğu bırakıp televizyon için diziler yazmaya başlar. Kafuku'ya göre hayatı ve eşiyle ilişkisi iyi gitmektedir. Filmin bu dakikalarında Kafuku adlı karakterin arabasıyla olan yakın ilişkisini, arabayla giderken yaptıklarını (prova) görebiliyoruz. Ancak talihsiz ve ufak bir trafik kazasında bir gözünde glokom olduğunu ve ileride araba kullanamayabileceğini öğrenir. Bunların üstüne karısının kendisini, çektiği diziden bir genç oyuncu ile aldattığını gören Kafuku, bunu karısına açıklamaz ve hayatını aynı şekilde yaşamaya devam eder. Ancak karısı aniden ölünce Kafuku'nun hayatı bir daha asla eskisi gibi olamayacaktır. Filmin bu kırk dakikalık devasa giriş sekansından sonra asıl filmin başladığını söyleyebiliriz. Filmin geri kalanı, Anton Çehov'un Vanya Amca adlı tiyatro oyununu farklı diller konuşan insanlarla sahnelemesine odaklanıyor. Oyuncuların farklı dillerle konuşması Kafukunun oyunlarında olağan bir durum olarak gösteriliyor. Kafuku ayrıca, karısı onu seçmelerde aldatan gözden düşmüş genç bir aktör olan Takatsuki'yi (Masaki Okada) ve Korece işaret dili konuşan Yoon-a'yı (Yoo-rim Park) oyuncu kadrosuna alır. Festival’in gerçekleştiği ada, önceden yaşanmış bir kaza nedeniyle Kafuku’ya bir şoför tahsis ediyor. İlk başta istemese de, çok genç bir kadın şoför olan Misaki (Tōko Miura) adlı karakterin sürüş yeteneklerinden ve glokom hastalığından dolayı kabul etmek durumunda kalıyor (festival sorumlusunun baskısı da cabası). Bu noktada, vefat etmiş eşinin kendisi için kaydettiği kasetleri dinleyerek Vanya Dayı rolü için prova yaptığını hem Misaki hem seyirciler olarak bize anlatıyor Kafuku. Filmin büyük bir bölümü, karakterler arasındaki gerilimi yansıtmak için teatral provanın gerilimini kullanan katmanlı ve derinlemesine bir drama dönüşüyor.

İlk bakışta, sürücü ve önemli bir yolcu klişesi, bu konsepti kendisine benimsemiş bir sürü filmlerle karşılaştırma yapmamıza neden oluyor. Ancak, Drive My Car'ın bu filmlerle ortak olan tek yanı, bir sürücü ve sürücünün kullandığı kişi olması. Öte yandan, Hiroşima'nın filmdeki görsel katılımı, Hiroşima Mon Amour (1959) benzetmesini de beraberinde getiriyor. Ancak film, kendisini bu basit sıfatlardan zarif bir şekilde ayırıyor. Drive My Car, atıfta bulunduğu Çehov dramalarına yakın, insanlık durumu hakkında çok katmanlı bir film.

Drive My Car: Çehov'a Yakışan Bir Dram Filmi

Drive My Car yas, yüzleşme, hayatın ağırlığı, acısı ve eylemlerimizin sonuçları ya da harekete geçmemeyi seçmemiz hakkında söyleyecek bir şeyleri olan bir film. Kafuku ve Takatsuki, Kafuku ve Auto, Kafuku ve Misaki hayatlarının farklı aşamalarında, farklı nedenlerle ve farklı cephelerde buluşuyorlar. Birbirlerine açıldıkları anlar sinemanın da, tiyatronun da en zor anları. Ancak Hamaguchi'nin sinemasında bu anlar kolayca çözülebilen düğümler gibi etkileyici hale gelir. Uzun diyaloglar ve bazen karakterlerin monologları gibi tiyatroda izlemeye alışık olduğumuz şeylerin sinema kumaşıyla nasıl yapıldığını bize gösteriyor. Diyaloglar karakterlerin içindeki gerçeği ortaya çıkarıyor - tıpkı Kafuku'nun Çehov için söylediği gibi.

Filmin hikayesine baktığınızda basit olsa da filmi özetlemek oldukça zor. Bu, filmin dayandığı birçok dinamiğin birbiriyle çok iyi çalıştığını gösteriyor. Hiçbir şey durduk yere olmuyor. Her şey hayatın akışına çok yakın, sanki gündelik yaşamlarını izliyormuş sadeliğinde yaşanıyor. Misaki'nin araba kullanması gibi... Kafuku'ya göre Misaki, arabayı sanki gitmiyormuş gibi kullanıyor. Misaki ise Kafuku'ya bunu ergenlik yıllarında annesini tren garına araba ile çamurlu ve bozuk yollarda, annesini uyandırmadan götürüp getirmek zorunda kaldığı için öğrendiğini söylüyor. Kafuku ve Misaki'nin araba üzerinden ilişkisi aslında arabanın onlar için yakınlaşabilecekleri iki farklı ama yas hikayesini temsil etmesiyle alakalı. Filmin sonunda ise tiyatro oyunundaki Vanya ve Sonya gibi yaşamaya karar veriyorlar.

Filmin dramatik yapısı, teatral provanın gerilimi ile anlaşmanın imkansızlığını birleştirerek hikayeyi katmanlaştırarak ilerliyor. Drive My Car, Vanya Amca metnine görünüşte doğrudan göndermelerle, ancak aslında oldukça ustaca gizlenmiş, Çehov metinlerine yakışan bir drama sunuyor. Öte yandan, çarpıcı oyunculuk, Vanya Amca'nın filmdeki provasını görmek istiyor. Filmin sonlarına doğru Sonya'yı canlandıran Yoon-a'nın Korece işaret dilindeki ünlü "Vanya Amca, Yaşamak gerek, Yaşayacağız" tiratı ile de tiyatro oyununa mükemmel bir kapanış yapıyor.

Son Sözler...

Drive My Car, karakterleri ve hikayesi aracılığıyla, farklı şekillerde ilişki kuran ve farklı hayatlar süren insanların birbirlerine açılıp, karşı karşıya geldikleri ve bu sayede - başkalarını anlayarak- kendilerine yeni bir gözle baktıklarını anlatıyor. Drive My Car'daki karakter gelişimleri tıpkı hayattaki gibi. Belki daha az gerçekçi, belki daha gerçek... Drive My Car, sofistike senaryosu, derinliğini ve kapsamını sadeliğinden alan dramatik yapısı ve görselliği ile kazandığı ödülleri hak eden çağımızın bir başyapıtıdır. Teatral anlarında bile sinema filmi olduğunu gerek görselliği, gerekse oyunculuklar ile buram buram hissettiriyor.