Bitkilerin Gizli Yaşamı
Dışarıdan baktım yeşil bitki, içeriye girdim neler görmedim ki.
Gözlem altındaki 2 bitkiye yapılan iyi söz - kötü söz deneyini hepiniz biliyorsunuzdur. İyi davranılan ve güzel sözler söylenen bitkinin kötü davranılan ve kötü sözler söylenen bitkiye göre daha gür ve canlı olduğu sonucunu da. Hiç merak ettiniz mi, bu deneyin perde arkasında neler var?
Peki size bitkilerin gerçekleri görebildiğini söylesem buna inanır mıydınız? Hatta bitkilerden ziyade hücrelerin bilinçli olduğunu ve birbirini algılayıp tepki oluşturabildiklerini söylesem? Kulağa biraz bilimsel ve garip geliyor olabilir ancak birazdan okuyacağınız deneylerin sizi şaşırtacağını düşünüyorum.
Bu deneyleri Peter Tompkins ve Christopher Bird'in muhteşem kitabı "Bitkilerin Gizli Yaşamı"nda yazdığı şekilde sizlere özetleyeceğim. Bilimi kalemiyle inanılmaz bir akıcıklıkta açıklayan Tompkins ve Bird'e teşekkür ederek başlamak istiyorum.
Kitap yalan makinesi uzmanı Cleve Backster'ın "Backster Etkisi" adı verilen deneyi ile başlıyor. Backster bu deneyde poligraf adı verilen yalan makinesinin bir parçası olan galvanometreyi kullanmıştır. Bu makine; denek olarak kullanılan canlının ya da insanın gövdesinden geçen basit bir elektrik akımının, akım geçtiği sırada gerçekleşen en ufak duygusal dalgalanmaları ya da zihinden geçirilen duygusal imgelemeleri grafiğe dökmesini sağlar.
Polislere poligraf aygıtının nasıl çalıştığını öğrettiği bir dönemlerde Backster'ın aklına bir anda bu makineyi insan ya da hayvan dışında bir canlıya bağlamak geldi. Bu canlı odada duran Draçena bitkisinden başkası değildi. Bitkinin insanlar gibi tepki gösterip göstermeyeceğini merak ediyordu. Eğer gösterirse bu tepkinin nasıl bir süreçte ortaya çıkacağını da.
Gelgelelim Backster makinenin elektrotlarını bitklerin yapraklarına bağladı. Bitkiye bolca su verdi ve bitkinin kana kana suyu emişini izledi. Düşündüğünün aksine grafikte elektrik akımı sebebiyle oluşan yüksek bir akımın izi yoktu. Aksine tıpkı bir insanın verdiği gibi hafif duygusal bir uyarı izi vardı.
Madem öyle, insanların yüksek tepki vermesini sağlayan en etkili şey onun mutluluğunu ya da yaşamını tehdit etmekse bunu bitkiye de yapacaktı. Yapraklardan birini sıcak kahveye soktu ve bekledi. Belirgin hiçbir şey yoktu. Biraz düşündükten sonra aklına daha tehlikeli bir saldırı geldi, elektrotların takılı olduğu yapraklardan birini yakmak, tepki vermesini sağlayabilir miydi? Evet kulağa biraz canice geliyor ama korkmayın.
Bacskter "yakmak" kelimesinin aklından geçririr geçirmez yazıcı uçta yukarı eğimli bir çizgi belirdi. Oysaki bir adım bile atmamıştı. Aklından geçenler okunuyor gibiydi. Backster kibrit alıp geldiğinde grafik üzerinde yeni bir dalgalanma daha oldu. Kibritle yakacakmış gibi davrandığındaysa, sıkı durun, bitki hiçbir tepki vermedi. Nasıl yani bitkiler gerçek ve yapmacık niyetleri anlayabiliyor mu dediğinizi duyar gibiyim. Backster 25'i aşkın çeşit çeşit bitkiyle deneyi tekrarladığında benzer sonuçlar elde etti.
Ve işte o soru oluştu: Gözleri olmayan bitkiler, gözleri olan insanlardan daha mı iyi görüyordu?
Backster yaptığı pek çok deneyle bitkilerin yalnızca insanlara değil, hayvanlara hatta kendilerine kötü niyetlerle yaklaşan kişilere de tepkiler verdiğini kanıtladı. Bu tepkiler bazen o kadar hızlıydı ki bir örümceğin yolunu kesen insandan uzaklaşmasından birkaç milisaniye öncesinde grafikte beliriyordu. Yine başka bir deneyde bitkilerin insanların söylediği yalanlara tepki verdiğini de kanıtladı.
O nasıl oluyor ya diyorsanız buyrunuz bitki katili deneyine.
Backster odaya iki bitki koydu. Bitkilerin yanısıra birkaç öğrencisini de deney için kullanacaktı. Boş kağıt parçalarından birine öldürme talimatlarını yazıp bir şapkanın içine koydu. Böylece kimse bitki katilini bilemeyecekti. Öğrencilerden biri herkesten habersiz talimatları uyguladı, bir bitkiyi Backster'ın istediği şekilde öldürmesinin ardından düzenek için gereken tüm olaylar gerçekleşmiş oldu. Amacı sağ kalan bitkinin arkadaşının katilini bulmasıydı.
Öğrencilerin teker teker bitkinin önünden geçmesini istediğinde beklediği şey oldu. Evet sizin de düşündüğünüz gibi bitki katili olan öğrenci geçerken bitki çıldırırcasına tepkiler veriyordu.
Backster bitkinin, bitki katili olan öğrencinin suçluluk duygusunu önceden algılayıp tepki vermesi ihtimaline karşı deneyi ciddileştirmeye karar verdi. Bu bir çeşit önlem gibiydi onun için. Çok geçmeden bir fırsat doğdu.
Polisler Backster'ın bir fabrikada gerçekleşen cinayette kurbanın katilini bulma umuduyla yalan makinesini kullanmada yardım istedi. Bakım ekibi çok kalabalıktı. Ve evet tahmin ettiğiniz gibi bitkiler burada da devreye girdi. Backster cinayet mahalinde bulunan iki bitkiye elektrot takılmasını ve zanlılar bitkilerin yanından geçerken herhangi bir yüksek tepki durumunda o kişiye yalan makinesi uygulanmasını teklif etti.
Sizi de şaşırtacaktır ki bitkiler 2 gün boyunca hiçbir tepki vermedi. Hayır hayır, bitkiler haksız değildi çünkü bir süre sonra ortaya çıktı ki gerçek katil fabrika dışından biriydi.
Backster'ın kesilen eline sürdüğü tentürdiyotun yaktığı hücrelerden tutun lavaboya dökülen kaynar suyun kirli su borusundan aşağı akarken öldürdüğü bakterilere dahi cevap verebiliyordu bu bitkiler. Ve daha pek çok deney gerçekleşti. Tüm bu olanlara "Backster Etkisi" adı verildi.
Kan hücreleri dışında sperm kullanılarak hücre sahibi adamın kilometrelerce ötede gerçekleştirdiği bir zevk anında dahi bitkilerin bu hücreye tepki verdiğini söylesem beni deli sanmazsınız umarım.
Hepsi bilimsel olarak kanıtlanmış; Pierre Paul Sauvin, Heath Robinson, Eldon Byrd, Molitorisz, Bertholon ve daha pek çok bilim insanının yaptığı bu deneyler gerçekten heyecan verici ve ufuk açıcı.
Kitapta ayrıca "Bitkilerin Mekanik Alanda Kullanımı, Bitkiler Mutluluğumuzu İster, Bitkilerin Müzik Dolu Yaşamı, Uzaydan Gelen Ziyaretçiler, Zihnin Maddeye Etkisi" gibi ilgi çekici başka bölüm başlıkları da var.
Daha fazla bilgi almak ve bitkilerin gizli yaşamını öğrenmek isterseniz bu kitap tam size göre. Hoşça Kalınız.