Bizans Estetiğinin Günümüz Tasarımlarına İlhamı

Modern çağda moda, ilhamın sınırsız olduğu geniş bir alan sunar. Doğadan, kültürden, sanattan ve evrendeki pek çok unsurdan ilham alarak yenilikçi bir platform haline gelmiştir.

Örtünme ihtiyacıyla başlayan giyim, günümüzde kendini sürekli yenileyerek toplumsal trendlere yön vermeye devam etmektedir. Giysiler, sadece bir kültürün izlerini taşımakla kalmaz, aynı zamanda dönemin toplumsal kimliklerine de ayna tutar.

Bizans İmparatorluğu'nda giyim, sosyal statü ve dönemsel moda anlayışına göre farklılıklar göstermekteydi. Genel olarak, işlemeli, süslemeli ve değerli kumaşlar, Bizans modasının öne çıkan unsurlarıydı; bu da zenginlik ve gösterişin simgesi olarak kabul edilirdi. Ancak alt sınıf halkın giyimi, bu ihtişamdan uzakta, daha sade ve işlevsel bir biçimde şekillenmiştir.

Bizans’ın büyüleyici tarihi kadar, döneme ait renkler ve dini unsurlar günümüzde birçok ünlü marka tarafından modaya uyarlanarak yeniden canlandırılmaktadır. Bu etki modern moda dünyasında birçok ünlü tasarımcının koleksiyonlarına yansımıştır. Göz alıcı renkleri ve tekstil ürünleriyle Bizans sanatının günümüz modasına yansımalarını inceleyeceğiz. Bizans giyim kültürüne dair bilgileri mozaikler ve ikonalar gibi dini sanat eserlerinden öğreniyoruz. Bu mozaik ve fresklerdeki detaylar, 21. yüzyıl modasına da ilham kaynağı olmuştur. Özellikle mor renk, Bizans İmparatorluğu ile özdeşleşmiş bir simge olup, kırmızı ve mavi de dönemin öne çıkan diğer renkleri arasındadır. Güç ve ihtişamın simgesi olan ipek ve brokar kumaşlar, günümüz koleksiyonlarında hala önemli bir yer tutmaktadır.

Dolce & Gabbana, 2013 Sonbahar koleksiyonunu Montreal Katedrali'nin altın mozaiklerinden ilham alarak tasarlamıştır. Koleksiyonda, parlak mücevherler ve boncuklar, mozaik etkisi veren kumaşların üzerine işlenmiştir. Kullanılan mücevherler, küpeler ve kolyeler ise koleksiyonu zenginleştirerek, dönemi ve ilham kaynaklarını bütüncül bir şekilde yansıtmıştır.

Karl Lagerfeld, Chanel'in 2011 Pre-Fall koleksiyonunda yine Bizans mozaiklerinden ilham almış ve tasarımlarında bu etkilere yer vermiştir. Lagerfeld, bu koleksiyonun ilham kaynağının İmparatoriçe Theodora olduğunu belirtmiştir. Modellerin saç stillerinde de İmparatoriçe’nin etkisi açıkça görülmektedir; altın zincirler, ipek kumaşlar, örgüler, mücevherli düğmeler ve kemerler koleksiyonun öne çıkan unsurları olmuştur. Paris’te gerçekleştirilen defilede yer minderleri, mozaikler ve vitraylarla yaratılan atmosfer, izleyicilere adeta bir Bizans çerçevesi sunarak koleksiyonun zenginliğini artırmıştır. Yapılan yorumlarda, Paris’te bir İstanbul havası yaratıldığı özellikle vurgulanmıştır.

Alexander McQueen, 2010 Sonbahar koleksiyonunda Bizans sanatını ele alan tasarımcılardan biri olarak öne çıkmıştır. Bizans sanatındaki işlemeler ve desenlerden aldığı ilhamı, gotik sanatla harmanlayarak benzersiz bir koleksiyon yaratmıştır. Ceket ve elbiselerinde Bizans etkilerini farklı bir tarzla yorumlayan McQueen, görkemli pelerinler ve dökümlü elbiselerinde ince çizgilerle karmaşık bir görüntü içinde sadeliği de yakalamayı başarmıştır.

2016 İlkbahar koleksiyonunda Bizans etkili tasarımlarıyla dikkat çeken isim Valentino olmuştur. Altın ve bronz tonlarının öne çıktığı bu koleksiyon, çeşitli ayakkabı modelleri, kemerler ve taç gibi aksesuarlarla zenginleştirilmiştir. Tasarımlarda, Bizans aristokrasisinin giyimini anımsatan pelerinler ve renkler kullanılırken, aynı zamanda Helenistik dönemin kıyafetlerine de atıfta bulunulmuştur.

Antik çağlardan bugüne gelen mozaik işçiliği, tarih boyunca duvar ve zemin süslemelerinde kullanılırken, 21. yüzyıl modasında yeni bir işlev kazanarak tasarımlara yansımaktadır. Versace’nin 1997 haute couter koleksiyonunda, Bizans mozaiklerini konu aldığı tasarımında metal örgüler ve haç motifleri ön plana çıkmıştır.

Jean Paul Gaultier 2007 İlkbahar Couture Koleksiyonu, dini unsurların ve modanın dahi yöntemlerle bir araya gelişini sergiler niteliktedir. Vitray detayları, dantel vurguları, altın yaldızlı elbiseler, ikonografi teması ile canlı tonlardan oluşan bu koleksiyon Gaultier’in Bizans sanatını modasına oldukça yaratıcı harmanlamıştır. Modellerin başlarında bulunan haleler koleksiyonun dini içeriğine yaratıcı bir unsur olarak eklenmiştir. Tasarımların arka planında ise kilise camlarını andıran bir set ortamı ile zenginleştirilmiştir.

Bizans kültürü, sembolizmi ve estetiğiyle farklı kültürleri etkileyerek günümüze ulaşmış ve tasarımcılara ilham vererek bu etkiyi sürdürmeye devam etmiştir. Bu da Bizans’ın yaşayan bir kültür haline gelmesine, modaya yeni bir bakış ve işlev kazandırmasına olanak tanımaktadır.

KAYNAKÇA

https://www.minniemuse.com/articles/muse-boards/jean-paul-gaultier-s-s-2007-couture

https://www.modaport.com/2010/12/09/chanel-2011-sonbahar-defilesi-bizans-stili/

https://nowfashion.com/dolce-gabbana-ready-to-wear-fall-winter-2013-milan/

https://www.vogue.com/fashion-shows/fall-2013-ready-to-wear/dolce-gabbana/slideshow/collection#2

https://www.vogue.com/fashion-shows/fall-2010-ready-to-wear/alexander-mcqueen

https://www.vogue.com/fashion-shows/spring-2007-ready-to-wear/karl-lagerfeld

https://vogue.com.tr/defile/valentino-2016-ilkbaharyaz-couture-detay?p=26

https://www.vogue.com/fashion-shows/spring-1997-ready-to-wear/versace