Çaykovski'nin Son Eseri: Fındıkkıran Balesi

Fındıkkıran Balesi, dünya çapında en çok sahnelenen bale eserlerinden biridir. Ünlü Rus Besteci Çaykovski 1891 yılında bestelemiştir ve aynı zamanda bu eser ünlü bestecinin son eseri olmuştur. İlk defa 1892 yılında Sankt- Petersburg’da Mariinski Tiyatrosu’nda sergilenmiştir. Masalsı bir havanın hâkim olduğu bu eser yıllar geçtikçe yılbaşı kutlamalarında oldukça popüler olarak sahnelenen bir bale haline gelmiştir.

Batıda ise ilk defa Londra’da 1934 yılında sergilenmiştir. Rusya’da Mariinski Tiyatrosu’nun genel müdürü olan Nikolay Sergeyev balelerin arşivini belirli bir düzene göre tutmuştur. Bu nedenle Paris’e taşındığında bu arşivini de yanında getirmiştir. Dame Ninette de Valois ’in daveti üzerine Londra’ya gittiğinde bu arşivinden yararlanıp Fındıkkıran Balesi’nin ilk gösterimine önayak olmuştur. Türkiye’de ise ilk defa 1968-1969 sezonunda Devlet Opera ve Bale Genel Müdürlüğü aracılığıyla ve bunun yanı sıra Dame Ninette de Valois’in sahneye sunmasıyla sergilenmiştir.

1892 yılında rus kareograf Marius Petipa, besteci Çaykovski’yi Alexandre Dumas’ın Fındıkkıran öyküsünü bestelemesi için görevlendirmiştir. Marius Petipa hikayenin ana formundan daha farklı bir anlatım biçimi olan detaylı librettoyu hazırmış ve beste aşaması da tamamen Çaykovski’ye kalmıştır. İlham bulamadığı için bu periyotta çokça içsel sıkıntı yaşayan ünlü besteci New York’a yolculuk ettiği esnada Paris’te konaklarken bir enstrümanla tanışmıştır. Çelesta adlı bu enstrüman onun ilham kaynağı olmuştur.

Fındıkkıran balesi ana hatları ile Noel arifesinde canlanan bir oyucak asker olan Fındıkkıran ile Clara isimli küçük bir kız arasında geçmektedir. Bu ikili kötü olarak betimlenen Fareler Kralı’na savaş açar.

KAYNAKÇA: https://www.zorlupsm.com/tr/blog/bir-yeni-yil-klasigi-findikkiran

https://tr.wikipedia.org/wiki/F%C4%B1nd%C4%B1kk%C4%B1ran_Balesi

GÖRSELLER: https://www.sanattanyansimalar.com/yazarlar/necla-cikigil/findikkiran-balesinin-125-yili/1550/