Çin Parmak Kapanı Nedir?

'Çin Parmak Kapanı' tarihinin M.Ö. 6. yüzyılda 'Lao Tzu' isimli düşünürün kullanmasıyla başladığına dair söylentiler bulunmaktadır. Bazı bilim adamları bu tarihten şüphe duysalar da, gerçek olarak kabul edilmektedir. Zor ve karmaşık durumların içinden çıkabilmek amacıyla günümüze kadar gelmiştir.

Bu küçük icadı bir oyuncak gibi düşünebiliriz. Parmaklarınızı iki taraftan kapanın içine soktuğunuzda ve kurtulmak için ani hareketler yaptığınızda, kapan devreye girecektir. Her yaptığınız ani ve hızlı harekette kapan daha da sıkılaşacak ve parmaklarınızı hapsedecektir. Oysaki kurtulmanın yolu çok basittir. Parmaklarınızı birbirinine yaklaştırdığınızda, kapanın genişlemeye başladığını göreceksiniz. Böylece parmak kapanından kurtulabileceksiniz.

Bu parmak kapanının değişik kullanım alanları olabilmektedir. Her ne kadar kullanılıp kullanılmadığını bilmesek de, aşağıda bazı durumlardan bahsedeceğim.

Hırsızlardan korunmak için birçok tedbir alırız. Güvenlik kamerası, alarm, demirlikler vb. gibi birçok şey... Bu tedbirlerden biri de parmak kapanı olabilir mi dersiniz? Evet, büyük ihtimalle demezsiniz. Her ne kadar 'ancak filmlerde olur' diye düşünsek bile hırsızların parmak kapanıyla başa çıkamayıp, evinizi terketme olasılıkları yüksek olabilir.

Peki ya platonik aşıklara ne demeli? Evet, parmak kapanını Lao Tzu'nun yaşadığı dönemde platonikler de kullanıyormuş. Bir tarafını kendi parmağınıza, diğer tarafını aşkından yanıp tutuştuğunuz kadının/erkeğin parmağına takıyormuşsunuz. Böylece artık sevdiğiniz insan -parmak kapanının çalışma mantığını bilmiyorsa- sürekli yanınızda kalmak zorunda olacak. Tabii, kimseyi zorla yanımızda tutamayacağımızı bilmemiz gerekir. Seven sevdiğine bunu yapmasın lütfen!

Bir diğer durum ise kavgaların kazanan tarafını belirlemektir. Lao Tzu'nun bulunduğu dönemde, düello yapan askerleri parmak kapanıyla sınıyorlarmış. Parmağını ilk kaybeden asker, düelloyu kaybeden asker sayılırmış. Ben de birçoğunuz gibi, oldukça acımasız bir yöntem olduğunu düşünüyorum.

Asırlar öncesinde yukarıda okuduğunuz durumlarda 'Çin Parmak Tuzağı' kullanılıyormuş. Günümüzde ise genellikle psikoloji alanında somut örnekler verebilmek amacıyla kullanılmaktadır. Gelin, psikoloji alanında hangi duruma örnek olduğunu inceleyelim.

Acı verici veya rahatsız edici duygularla başa çıkmaya çalışırken, insanların verdiği tepkiler tıpkı parmak kapanının çalışma mantığına benzemektedir. Örneğin, depresif ve mutsuz hissettiğiniz bir dönemden geçiyorsunuz. Bu duygulardan kaçmaya ve onları ardınıza atmaya çalışırsınız çünkü böyle davranmak size güvende olduğunuzu hissettirir. Fakat bunu yaptığınızda o duygular sizi daha sıkı sarar ve zamanla kapana kısıldığınızı hissetmeye başlarsınız. Terapistler genellikle bu durumu, kabul ve kararlılık terapilerinde parmak kapanıyla ilişkilendirirler. Gerçekten de oldukça mantıklı bir metafor olduğunu görmekteyiz.