Coca-Cola Reklamları: Haddon Sundblom ve Noel Baba

Amerikalı ressam Haddon Sundblom ve Coca-Cola reklamları için yarattığı Noel Baba figürü hakkında birtakım bilgiler.

6 Feb, 20234 min read

Coca-Cola 1931'de reklam çalışmalarında kullanmak üzere gerçekçi bir Noel Baba karakterine ihtiyaç duyar. Şirket, illüstratör Haddon Sundblom ile anlaşır ve ondan Noel Baba kılığında giyinmiş bir adam değil de insanların Noel Baba olduğuna inanacakları bir figür resmetmesini ister.

Kaynak (coca-cola.ie)

Haddon Sundblom (1899-1976)

1899'da Michigan'da dünyaya gelen Haddon Sundblom, reklamlar için ürettiği resimlerle 20. yüzyıla damgasını vurmuş bir illüstratördür. En popüler eserleri, 1931 ve 1964 yıları arasında Coca-Cola'nın reklam kampanyaları için ortaya koyduğu Noel Baba resimleridir. Bu sektördeki diğer önemli çalışmaları ise Aunt Jemima ve Quaker Oaks şirketlerinin ikonlarıdır. Ayrıca Sundblom'un çok sayıda pin-up kızı çizimi bulunur ve Gil Elvgren, Andrew Loomis vb. pin-up sanatçılarının da üstadı kabul edilir.

Noel Baba, Sundblom'dan önce pek çok kez resmedilmiştir ancak bu efsanevi karakterin günümüzde birçoğumuzun zihninde canlanan versiyonu Sundblom'un elinden çıkmıştır. Eğer bugün Noel Baba denince gözümüzde kenarları beyaz kürkle çevrili kırmızı bir takım giymiş, ak sakallı, göbekli ve neşeli bir figür beliriyorsa, bunu büyük ölçüde Sundblom ve Coca-Cola'nın ortak çalışmasına borçluyuz.

Yeni Bir Noel Baba Figürüne Duyulan İhtiyaç

Coca-Cola, 1920'lerdeki reklam kampanyalarında Noel Baba imgesi kullanmıştı ancak bu figür istenen insani özellikleri ve sıcaklığı vermiyordu. Noel Baba belirli dini ve kültürel unsurları sembolize etmesine ediyordu fakat henüz hayatın içinde var olan, empati yapabileceğimiz ve bunların doğal bir sonucu olarak sempati besleyebileceğimiz bir figür şeklinde resmedilmemişti. Sundblom ile yapılan anlaşma sonucu, Noel Baba adeta çok sevdiğimiz ve belki de özlem duyduğumuz bir dede figürü olarak reklamlarda yerini aldı. Özellikle hafif kızarmış yanakları, gülünce göz çevresinde oluşan kırışıklıklar, göbeği ve neşeli tavırları hedeflenen etkiyi yaratmaya yetti.

Haddon Sundblom'un Noel Baba'yı Yaratma Süreci

Sundblom kendi tasarım sürecindeki ilhamı geçmişte yazılmış bir şiirdeki Noel Baba tasvirinde bulmuştur. Clement Clark Moore’un 1823'te yayınladığı bu şiirin adı A Visit From St. Nicholas'tır.

Tuval üzerine yağlı boya ile resmedilen ilk Noel Baba figürü, aralık ayı reklamlarında yerini almış ve kola tüketimini yılın her mevsimine yaymayı amaçlamıştır. O dönem tuvalin oldukça pahalı bir malzeme olması sebebiyle Sundblom sonraki çalışmalarını birtakım ufak tefek değişiklerle orijinal resmin üzerine yapmıştır. Bu nedenle 1931 tarihli orijinal Noel Baba resmi ne yazık ki korunagelmemiştir.

Sundblom model olarak arkadaşı Lou Prentiss'i kullanmıştır. Prentiss'in vefatından sonra model artık kendisidir; ilerleyen dönemlerde ise fotoğraflara bakarak resmetmeyi sürdürmüştür. Resimlerdeki biri kız biri oğlan olan iki çocuk figürü ise Sundblom'un komşusunun çocuklarıdır. Esasında ikisi de erkek olan bu modellerden birini, tüm çocukları kapsaması açısından kız şeklinde resmetmeyi tercih etmiştir.

Coca-Cola'ya Ait Noel Baba Karakterinin Tüketiciler Üzerinde Yarattığı Etki

Sundblom'un Noel Babalı kompozisyonlarında hem günlük hayatta karşılaşılabilecek detaylara yer verildiği hem de büyülü Noel atmosferinin korunduğu görülür. Gerçekçi ve samimi bir havaya büründürülen Noel Baba'nın bazı tablolarda çocuklara hediyeler getirip onlarla oynarken, bazılarındaysa ziyaret ettiği evin buzdolabını boşaltmakla meşgulken resmedilmiştir. Ayrıca Noel Baba'nın onca işinin ve yoğunluğunun arasında bir şişe kola içmek için mola verdiği de görülür. Hatta ziyaret edilen evin çocukları, Noel Baba'nın soluklanması için şöminenin üzerine bir not eşliğinde bir şişe kola bile bırakır. İlginçtir ki bu temanın işlendiği reklamlar ailelere ilham olmuş, bazıları bu eylemi bir ritüel haline getirmiştir. 2001'de böyle bir sahne, orijinal Sundblom eserlerini temel alan ve yönetmenliğini Aleksandr Petrov'un yaptığı bir animasyon filmi olarak yayınlanmıştır. Videonun altındaki yorumlara bakıldığında, Sundblom'un Noel Baba çevresinde oluşturduğu bu büyülü dünyanın akıllarda yer ettiği ve günümüzde hoş ve nostaljik duygularla anıldığı açıkça görülür.

Coca-Cola şirketi Noel Babalı reklamların yayında olduğu süreçte tüketicilerden pek çok kez mektup almıştır. Bu mektuplardan insanların Noel Baba ile ilgili her bir ayrıntıya dikkat kesildiği net bir şekilde anlaşılıyor. Örneğin, canlı modelin ölümünün ardından ressamın aynaya bakarak çizim yapmaya başlaması sonucu Noel Baba'nın kemerinin açık olan ucunun sol yerine sağa gelmesi, izleyicilerin dikkatinden kaçmamıştır. Yine aynı şekilde, Noel Baba'nın alışılmışın aksine evlilik yüzüğü olmaksızın resmedilmiş bir versiyonu, seyircilere bu efsanevi figürün eşinin başına ne geldiğini sorgulatmıştır.

Haddon Sundblom'un Sergisi

Sundblom 33 yıl boyunca Coca-Cola şirketi için Noel Baba tabloları üretmiştir. Tüm bu eserler, Louvre gibi çeşitli müze vb. yapılarda geçici olarak sergilenmiştir. Kalıcı sergi ise, ABD'nin Georgia eyaletinin Atlanta kentinde yer alan World of Coca-Cola adlı müzededir.