Coco-Cola Reklam Afişleri Üzerinden Gestalt İlkeleri

Gestalt Kuramı’nın ana konusu bireyin bütünü parça şeklinde değil de bir bütün olarak algılamasıdır. Algıda bütün, parçaların toplamından daha fazladır. Örneğin; dilbilim yönünden bir örnek verirsek kelimelere bakalım:

Bir kelimeyi hecelere ya da harflere böldüğümüz zaman anlamsal değerini yitirecektir: g-e-s-t-a-l-t

Bunun sebebini gestaltçılar doğadaki bir nesneyi veya gerçekleşen olayları anlamak için kadrajın tamamına bakmamız gerektiğini savunur.

Gestalt etkisi dediğimiz bu etki, beynin basit ve birbiriyle ilgisiz nokta, eğri gibi unsurları görsel olarak tanıdık, önceden kodlanmış figürleri oluşturma çabasından gelir.

Bu teoriye dayanan bazı ilkeler vardır, bunlar: Şekil-zemin ilişkisi, yakınlık, benzerlik, tamamlama, devamlılık ve basitlik olmak üzere beş temel ilke üzerinde şekillenmektedir. (1)

Şimdi bu ilkeleri Coco-Cola’nın reklam afişleri üzerinden yorumlayalım.

1-    #lets eat together

Arka fonun kırmızı rengiyle Coco-Cola şişesinin renkleri aynı oldukları için konumlandırılan çatal ve bıçak bakışımıza göre şekil veya zemin olur. Kırmızıyı arka plan olarak alırsak şişe zemin, çatal ve bıçak şekil olur. Çatal ve bıçağı zemin olarak alır isek bu sefer de Coco-Cola şişesi şekil görevi görmeye başlar. Bunun yanında gözümüz şişeyi tamamlamaya meyillidir. Basitlik ilkesine de uyan bu afiş Let’s Eat Together hashtagiyle çıkarılmış.

2-    typographic coco cola poster

Bu afişte ise tipografi şişe şeklini almasıyla tamamlama ilkesine, sözcüklerin bir birine yakınlığından ötürü yakınlık ve devamlılık ilkelerine. Aynı zamanda yine Coco-Cola yazısının yeri ve arka planın rengiyle uyumundan doğan bir şekil-zemin ilişkisi yer almaktadır.

3-    21st june, happiest day of 2013

Coco-Cola şişelerinin yan yana dizilmesiyle devamlılık ilkesini ve konumlandırılışlarından ötürü yakınlık ilkesiyle beraber gözümüz kadrajın tamamına odaklandığında şişelerin aslında ağızdaki dişler olduğunu anımsatıyor. Bu da tamamlama ilkesi demek. Öte yandan benzerlik ilkesi de var diyebiliriz dişlere benzettiğimiz için.

4-    100 contour years

100 contour years afişinde de yine şekil- zemin ilişkisi ön planda. Parmakların uçları belirsiz şekillerden oluşsa da gözümüz parmak ucu olduğunu benzerlik ve tamamlama ilkesiyle algılamakta.

Son olarak bir tasarımda daima birden çok gestalt ilkesi bulunur. Genelde ön plana çıkan bir ilke olsa da ilkeler de birbiriyle ilişkilidir ve diğer ilkelerin varlığından da söz ederiz.

(1)  Gestalt kuramı ve ilkeleri veri görselleştirme için nasıl kullanılıyor? (innova.com.tr)

Images:

1-    #lets eat together (377) Pinterest

2-    typographic coco cola poster (377) Pinterest

3-    21st june, happiest day of 2013 (377) Pinterest

4-    100 contour years (377) Pinterest