Deniz Kurdu Kitabında Übermensch (Üstinsan) İzlerini Aramak editore not: başlık altı resim eklemis
Amerikalı yazar Jack London’un 1904'te kaleme aldığı Deniz Kurdu eserini hem konuya kısaca değinerek hem de Übermensch bağlamında inceleme
Kısaca, Übermensch (Üstinsan) ne demektir? Almancada "über" (üst) ve "mensch" (insan) kelimelerinin bir araya gelmesiyle elde edilmiştir. Üstinsan, daima devinme hali içinde olan, yani insanın daimi gelişimini önemseyen bir kavramdır ve ünlü filolog Friedrich Nietzsche tarafından ortaya çıkarılmıştır. Üstinsan, ahlaki değerlere sahip olan, kendisini bir adım daha ileri taşıyan, yapamasa bile tekrar tekrar deneyen, şikayet etmeyen bir insan modelidir.
Humphrey van Weyden, gemi kazasından kurtulan bir kitap eleştirmenidir. Kendisi suda çabalarken, Hayalet adlı geminin kaptanı Wolf Larsen tarafından kurtarılır. Yumuşak iyi huylu rahat bir hayatı olan Hump’ın aksine, Wolf Larsen gaddar biridir; aynı zamanda çok güçlüdür. Çocukluğu itile kakıla geçmiştir, fakat boş vakitlerinde kamarasında sürekli kitap okuyan ve kendi gelişimine önem veren biridir. Wolf Larsen, Hump’ı bırakmaz ve gemisinde zorla çalıştırmaya başlar. İki karakter de aşırıdır; biri fazla iyi, diğeri ise fazla serttir.
Hump, Hayalet adlı gemiye adımını attığı anda, yavaş yavaş da olsa karakterinde değişiklikler meydana gelmeye başlar. Gemide çaresiz bir şekilde kendine yakıştırmadığı işleri yapan Hump, ilk başlarda ağlayıp sızlarken, daha sonra içinde bulunduğu ortama adapte olmayı başarır. Psikolojik olarak yıpransa da, Hump karakteri pes etmemeyi öğrenir. Daha sonraları, Wolf Larsen bir gemi enkazından Maud Brewster adında şair bir kadını kurtarır. Kadını gemide kalmaya zorlar. Hump, kadını edebiyat eleştirmeni olduğundan tanır ve hatta ona aşık olur. Birbirlerinden hoşlanırlar. Yanında bir destekçisinin olması, Hump’ı daha da cesaretlendirir. Kendisine göre daha heybetli olan Wolf Larsen’e kafa tutmaya dahi başlar. Hump, cesaretini toplar ve Maud’ı yanına alarak gemiden kaçma girişiminde bulunur.
Hangisi Üstinsan?
Wolf Larsen başlangıçta fiziksel gücü ve özgürlüğüyle bir Üstinsan gibi görünse de, aslında Nietzsche’nin tanımladığı ideal Üstinsan’ın gerektirdiği ahlaki değerlere sahip değildir. Gücü, yalnızca başkalarını ezme ve kontrol etme amacına hizmet eder.
Hump’ın dönüşümü, Nietzsche’nin Üstinsan’ı tanımlayan önemli özellikleri taşır. Hump, her ne kadar başlangıçta zayıf olsa da, entelektüel gücü ve ahlaki değerlere olan bağlılığı sayesinde, içsel bir güç kazanır. Wolf Larsen ile olan çatışmasında, fiziksel olarak daha güçlü olmasa da, cesaretini toplar, moral ve entelektüel birikimini kullanarak kendi yolunu çizmeye başlar. Aynı zamanda Hump, başkalarına empati yapabilen, onları anlayabilen bir karakterdir. Bu da onu Nietzsche'nin Üstinsan idealine yaklaştıran bir başka özelliktir. Hump, yalnızca hayatta kalmak için değil, kendi gelişimini, entelektüel yönünü ve ahlaki anlayışına da önem verir.