Denizciler Neden Dövme Yaptırır?

Denizcilerin dövme yaptırma sebepleri ve bazı yaygın denizci dövmelerinin anlamları.

27 Sep, 20223 min read

Dövme yaptırmak denizciler arasında yüzyıllardır süregelen bir gelenek. İlk olarak Avrupalı denizcilerin 16. yüzyılda gemilerine getirdikleri iğne ve barut gibi basit gereçlerle yaptıkları ve sonrasında oldukça yaygınlaşan denizci dövmelerinin pek çok işlevi var. Denizcilerin neden dövme yaptırdığına ve bu dövmelerin özel anlamlarına bir göz atalım.

Görsel: military.com

Dövme denizcinin gemideki rolü veya mesleki tecrübesi hakkında bilgi verebilir. Daha önceki bir yazımda denizcilikte halatların ve bağlanma şekillerinin gemi ve mürettebatın güvenliği açısından ne kadar önemli olduğundan bahsetmiştim. Bileğe yapılan halat dövmesi, işte güvertedeki bu halatlardan sorumlu denizcilerde bulunurdu.

Gemi halatlarını doğru şekilde idare edebilmek ve güvenlikli düğümler atabilmek önemli bir meziyetti. Bu nedenle denizcilerin parmaklarında dövme olarak “sıkı tut” anlamını taşıyan “hold” ve “fast” kelimelerinin harfleri bulunurdu. Aslında denizciler, öz geçmişlerini vücutlarında dövme olarak taşıyorlardı.

Görsel: Hold ve Fast dövmesine bir örnek (military.com)

Denizciler için belirli birtakım olaylar önemli bir tecrübenin veya başarının göstergesi sayılmıştır. Göç sırasında çok uzun mesafeler kateden kırlangıç, gemiyle millerce uzaklara seyredip memleketine dönen denizcileri simgeliyordu. 5.000 deniz mili seyreden bir denizci, bu sembolojiden hareketle göğsüne kırlangıç dövmesi yaptırırdı, ikincisini ise 10.000 deniz milini tamamladığında yaptırmaya hak kazanırdı.

Görsel: Kırlangıç dövmesi yaptırmış denizciler (military.com)

Çıpa dövmesi ise Atlas Okyanusu’nu geçen denizcilerin hakkıydı. Güney Amerika’nın en güneyinde yer alan ve tehlikeli olması ile bilinen Boynuz Burnu’nu geçmek de bir denizci için önemli bir başarıydı ve bunu başaranlar tam armalı gemi dövmesi yaptırırdı. Ejderha dövmesi ise Çin’de bulunmuş olmaya işaret ediyordu.

Görsel: Tam armalı gemi dövmesi örnekleri (sailorjerry.com)

Öz geçmiş işlevi gören dövmelerin yanı sıra, kişiye iyi şans getirmesi veya onu türlü uğursuzluklardan koruması amacıyla yapılan denizci dövmeleri de vardı ve tamamen o dönemin batıl inançlarıyla ilişkiliydiler. Denizciliğin epey riskli bir uğraş olması sebebiyle yaşamları pamuk ipliğine bağlı olan denizcilerin birtakım batıl inançlar geliştirmesinin ne denli kaçınılmaz olduğuna başka bir yazımda değinmiştim. Örneğin, gemisinin alabora olması durumunda hayatta kalmak isteyen bir denizci, sağ ayağının üzerine horoz, sol ayağının üzerine de domuz dövmesi yaptırırdı. Bu inancın altında yatan sebep aslında hiç de gizemli değil. Eskiden horoz ve domuzlar, suyun üstünde kalabilen ahşap kafesler içinde yolculuk edermiş ve gemi battığında önemli bir kısmı sağ salim kıyıya ulaşırmış.

Görsel: Horoz ve domuz dövmesi (sailorjerry.com)

Boğulma, geminin batması durumunda bir denizcinin hayatta kalmasının önündeki tek engel değildi; yaşamak için köpekbalığı saldırılarından korunmak da gerekiyordu. Bu ölümcül ataklardan kaçınmak amacıyla ayak tabanlarına haç şeklinde dövmeler yapılırdı.

Tüm bunların dışında bir de kadın dövmeleri bulunurdu. Bunların bir kısmı pin-up kızı dövmeleriyken bir kısmı da Hawaiili dansçı kadın dövmeleriydi; ayrıca deniz kızı motifi de denizci dövmelerinde kullanılırdı. Bu dövmelerin hepsi değilse de bir bölümü denizcilerin memleketlerinde bıraktıkları aşklarını simgeliyordu.