Duygu Körlüğü: Aleksitimi

Bazen içinizde adını koyamadığınız ya da fark edemediğiniz bir şeyler olabilir. Bütün bu şeyler huzursuzluğa, gerginliğe sebep olabilir. Hatta terleme, hızlı kalp atışı gibi fiziksel etkilere de sebep olması mümkün. Bedeninizde olan bütün bunların duygulardan mı, düşüncelerden mi yoksa bedenden mi kaynaklı olduğunu merak edebilirsiniz. Merakınızı gidermek adına bugün size duygu körlüğü de denilen aleksitimi kavramından bahsedeceğiz.

Aleksitimi Nedir?

Kökeni Yunanca olan aleksitimi kavramı, duygular için söz yokluğu anlamına gelir. Aleksitimi, bireylerin duygularını fark etme, anlamlandırma ve ifade etmede zorluk yaşamasıdır. Aleksitimisi olan bireyler, diğer kişilerin duygularını anlamda da zorluk yaşayabilirler.

Aleksitiminin Belirtileri Nelerdir?

Aleksitiminin belirtileri; bireyin kendi içinde yaşadığı deneyimler ve kişiler arası ilişkilerinde kendini gösteren işaretler olarak ele alınabilir.

Aleksitimisi olan kişiler aşağıdakileri deneyimleyebilir:

1. Duygularını fark etme ve tanımlamada güçlükler
2. Yüksek stres düzeyi
3. Duyguları ve beden duyumlarını ayırt etmede güçlükler
4. Kafa karışıklığı ve düşgücünde zayıflık
5. Düşük yaratıcılık
6. Kendi içsel süreçlerinden ziyade, dış dünyaya odaklanma

Yukarıda sıralanan belirtilerin yanı sıra, kişiler arası ilişkilerde de aşağıdakileri deneyimleyebilir:

1. Diğer kişilerin yüz ifadelerini anlamlandırmada güçlük
2. Empati kurmada güçlük
3. Diğerlerine karşı mesafeli olmak
4. Duygularını diğerlerine ifade etme ve iletmede güçlükler

Aleksitiminin Sebepleri Nelerdir?

Aleksitiminin sebepleri net olarak belirlenememiş olsa da çalışmaların sonucunda bazı faktörlerin aleksitimiye sebep olabileceği bulunmuştur. İşte, aşağıda olası sebepleri sıraladık:

1. Nörolojik-Gelişimsel Faktörler: Aleksitimisi olan bireylerde, beynin işlev veya yapısındaki farklılıklar aleksitimiye sebep olabilir. Aynı zamanda, gelişimsel bozukluğu olan bireylerde de aleksitimi gözlemlenebilir.
2. Psikolojik ve Sosyal Faktörler: Bireylerin çocukluk dönemindeki olumsuz yaşantıları -travma, ihmal vb.- aleksitiminin oluşmasında bir etken olabilir. Duyguların ifade edilmesine teşvik edilmeyen ailelerde büyümek de aleksitimide bir etken olabilir. Ayrıca, bireyin içinde bulunduğu kültürün duyguların ifadesine bakışı da önemlidir. Duygu ifadesine olumsuz bakan kültürlerde yetişen bireylerde aleksitimi gelişebilir.
3. Genetik Faktörler: Yapılan bazı çalışmalar, aleksitiminin genetik yollarla geçebileceğini gösteriyor.

Aleksitiminin Etkileri Nelerdir?

Aleksitiminin, bireylerin yaşam kalitesi ve ilişki doyumu üzerinde çeşitli etkileri bulunur. Dilerseniz, etkilerine yakından bakalım:

1. Kişiler Arası İlişkilerde Güçlükler: Bireylerin duygularını ifade etme ve aktarmada yaşadığı güçlükler, iletişimi zorlaştırabilir. Aynı zamanda diğer kişilerin duygularını anlamadaki zorluk da iletişimi zorlaştıran diğer faktörlerden biri olup ilişkilerde güçlüklere yol açabilir. İlişkisel güçlükler sonraki süreçlerde izolasyona yol açabilir.
2. Fiziksel Semptomlar/Sağlık Sorunları: Bireyler duygularını ifade edemediği ve aktaramadığı için duygu ifadesi yerini mide bulantısı gibi fiziksel semptomlara bırakabilir.
3. Öz Farkındalık Eksikliği: Duygularını anlama ve ifade etmedeki güçlükler, bireyin kendini tanımasında zorluklara yol açabilir. Bu durum, bireyin kendine yabancılaşmasına sebebiyet verebilir.

Aleksitimi, bireylerin kendi duygularını tanıma ve ifade etme güçlüğüdür. Bireyler sadece kendi duygularını değil, başkalarının duygularını da anlamada güçlük çekebilirler. Fiziksel semptomlara yol açıp kişiler arası ilişkileri olumsuz etkileyerek yaşam kalitesini düşürebilir. Eğer siz de aleksitiminizin olduğunu düşünüyorsanız bir psikologtan yardım alabilirsiniz.