Emile Durkheim

Emile Durkheim ve İntihar

Fonksiyonalist teorinin fikir babasıdır. Durkheim sosyal olanı anlamada bireye değil topluma yönelir. Yani Durkheim herhangi bir sosyal duyguyu anlamaya çalışırken tek tek bireylerin davranış biçimlerinin analizini yapmaz. Toplumun geneline mal olan davranış biçimlerini analiz eder. Ona göre toplum daima bireylerin toplamından başka farklı bir şeydir. O toplumda davranış biçimini en temelde ikiye ayırır: Mekanik dayanışma ve organik dayanışma.

Mekanik Dayanışma: Modernite öncesi toplumların kolektif olarak yapmaya çalıştıkları bir iş görme biçimi.

Organik Dayanışma: Daha çok uzmanlaşmayı doğuracak bir iş bölümünün ortaya çıktığı iş görme biçimi.

Durkheim toplumu analiz ederken sıklıkla yapı ve simge kavramlarına başvurur. Ona göre toplumda aile başta olmak üzere birçok yapı söz konusudur. Bu yapılar arasında denge vardır. Her bir yapının toplumda rolü vardır. Bu roller kusursuz sahnelendiğinde sosyal hayat herhangi bir şekilde kesintiye uğramaksızın varlığını sürdürür. Bizim anlamamız gereken bu yapıların her birinin sosyal işlevinin bulunduğudur. Toplumdaki her yapının beklentisi vardır. Beklentinin karşılanması gerekir. İşlevini yerine getirmezse sağlıksız toplum olur ve kaos ortaya çıkar. İnsanlar düzenden kaosa savrulduklarında onları kuşatacak olan en temel manevi olgu "ümitsizlik"tir. Bir başka ifadeyle kötümserliktir.

Anomi: Anomi süreci insanın hayatı sorgulama sürecidir. Kurumlar ve yapılar hayatımızı kendileri üzerine inşa ettiğimiz anlam stoklarıdır. Anomi ise bu stokların boşalması ya da işgörmez hale gelmesidir. Toplumlarda anomi vuku bulduğunda kişi intihara sapar. İntihar kişinin sosyal olayların, sosyal hayatın ve manevi durumun etkisi altında kalarak hayatına son vermesidir. İntiharı 4 başlık altında inceler:

1-Bencil (Egoist) İntihar: Kişi içinde bulunduğu grup ve/veya toplumla bütünleşemediğinde ortaya çıkar. Kişi bu aşamada kendi değer yargılarının içinde bulunduğu sosyal yapının ve ilişkide olduğu grup ve/veya toplumun değer yargılarının üstünde görür.

2-Özgeci İntihar: Kendisinden başka başkalarının menfaatine önem gösterir. En temel neden içinde bulunduğu grubun değer ve menfaatlerini kendi menfaatlerinin üzerinde görerek kişinin hayatını sonlandırmasıdır. Bazen mecburi olarabilir. Bazen de gönüllüdür.

3-Anomik İntihar: Birey toplumun sahip olduğu yapılarla ve değerlerle hayatını anlamlandırarak idame ettirir. Bu yapılar üzerine düşen işlevleri yerine getirmezse kişinin sosyal bütünleşmesi kimi zaman sekteye uğrar kimi zaman sonlanır.

4-Fatalist İntihar: Kuralsızlık durumu aslında bizim yazgımız. Dolayısıyla tercihimiz ya bu yazgıyı devam ettirmek ya da sonlandırmaktır. Kişi genelde hayatını sonlandırmayı tercih eder.