Faşizm Nedir?

Kavramsal olarak baktığımızda faşizm, otoriter bir ideoloji olarak kendini götermektedir ve totaliter bir devlet yapısını savunmaktadır. Faşizmin temelinde merkezi otorite, milliyetçilik, güçlü bir liderlik, sert bir sosyal kontrol ve militarizm yatmaktadır.

Faşizm, 20. Yüzyılın başlarında Benito Mussolini ile ortaya çıkmış ve daha sonraki süreçte Almanya’da Adolf Hitler yönetimi aracılığıyla varlığını yeniden hissettirmiştir. Faşizm tarihine ve faşist liderlerin ortak özelliklerine baktığımızda görüyoruz ki; faşist liderler devletin otoritesini ve gücünü ön plana çıkarırken toplumun bireysel özgürlüğünü ve demokratik süreçleri baskılama amacını benimsemişlerdir.

Genel olarak faşizm, aşırı milliyetçilik, ırkçılık, etnik üstünlük, militarizm ile ilişkilendirilerek düşünülür ve faşist rejimlerin toplumsal gruplara yaptığı zulüm, insan haklarını ihlali ve siyasi muhaliflere baskı vb. gibi uyguladığı politikalar yapılan araştırmalarda kendini gösterir.

Tarihin belli dönemlerinde yükselişe geçen faşizm, II. Dünya Savaşı sonrasında eleştirilmiş ve büyük çapta reddedilmiş, ve hatta birçok devlet demokratik, insan haklarına ve siyasi rejimlere saygılı, bireysel özgürlüğü saygı duyan görüşleri savunmuştur. Faşizmin ivme kaybetmesinin temel sebepleri olarak insan hakları ve demokratik değerlerin yaygınlaşması, ekonomik ve sosyal değişmeler, savaş sonrası uluslararası kuruluşlar ve işbirliği, faşizmin ahlaki ve ideolojik reddi olarak gösterebiliriz. Ancak şunu da belirtmeliyiz ki; bazı toplumlarda faşizm hala varlığını koruyor olabilir. İlk ortaya çıktığı yıllarda yaşanan zulümler ve sebep olduğu ölümlerin yanı sıra şu an ‘fikir’ olarak karşımıza çıkması söz konusudur.