Freud - Psikoseksüel Gelişim Evreleri

Freud'a göre çocukluk dönemimiz yetişkinlik hayatımızda büyük rol oynar. Çocukluk döneminde bireylerin yaşadığı deneyimler, yetişkinlikteki kişilik ve davranışlarını etkiler. Çocukluğun da her döneminin ve bu dönemlerdeki ihtiyaçlarının da farklı olduğu düşüncesini savunur. Çocukluk dönemlerini, psikososyal gelişim teorisi çerçevesinde ele alır. Bu teoride çocuğun gelişim basamakları ve buna yönelik bilgiler yer alır. Freud'un teorisine göre, çocukların zevk arama dürtüleri, erojen bölge adı verilen vücudun farklı bir alanına odaklanır. Freud, psikoseksüel gelişimin çocuk tarafından önceden belirlenmiş bir sırayla yönlendirilmesi gereken beş aşama gerçekleştiğini iddia eder. Her psikoseksüel aşamada libido, çocuğun ilgili yaşına göre farklı en hassas olan vücut bölgesinde sabitlenir ve bu noktalar erojen bölge olarak adlandırılır.

Oral Dönem: Bu dönem 0-1 yaş arasını kapsar. Bebeğin haz noktası ağızdır. Emme bebeğin cinsel ilgisini göstermektedir. Dönemin sağlıklı bir şekilde atlatılabilmesi için bebek yeterli oranda ağız bölgesinden uyarılma ihtiyacı duymaktadır. Bebek bu süreçte ağız yoluyla beslenmesini sağlayan bireyle bağ kurar, bu kişi genellikle annesidir. Oral gereksinimlerin düzenli olarak giderilmesi bebekte anneye bağlılık ve dış dünyaya yönelik güven duygusu oluşturur. Yeterince karşılanmayan veya aşırı karşılanan oral gereksinimler ise bebekte; aşırı iyimserlik, bağımlılık, pasiflik, sürekli onaylanma beklentisi, benmerkezcilik gibi normalin dışında kişilik özelliklerinin oluşmasına neden olabilir.

Anal Dönem: Bu dönemde çocuk dışkısını tutup bırakarak anal bölgesinin uyarılmasından haz aldığı için haz bölgesi anüs, rektum ve mesanedir. Çocuklar bezinin değiştirilmesi esnasında dokunulmaktan haz duyar ve bu şekilde vücudunu keşfetmeye başlayarak bir sonraki dönemin temelini atmış olur. Çocuğun tuvalet kontrolüyle bağımsızlığı ve öz bakım becerilerini kazandığı unutulmamalıdır. Katı tuvalet eğitimi sonucunda anal dönemde saplanan çocuk inatçı, titiz, aşırı düzenli ve cimri olabilmektedir.

Fallik Dönem: Cinsiyet farklılıklarının keşfedildiği, genital bölgeden haz duyulduğu dönemdir. Cinsiyet ve cinsellikle ilgili sorularına kızmak, korkutmak suçluluk duygusu geliştirmelerine sebep olmaktadır. Cinsiyet özelliklerinin fark edilmesiyle cinsel organların farklılığının nedenlerini sorgulayabilir, kız çocuklarının da penisleri olduğunu ancak kaybettiklerini düşünebilirler. Bu durum oğlan çocuklarında kastrasyon korkusu adı verilen penislerini kaybetme korkusuna neden olabilmektedir. Çocukların karşı cinsteki ebeveynlerine ilgi duyması da dönemin özelliklerindendir.

Latent Dönem: Ailenin baskılama ve yasaklamalarından dolayı cinsel dürtülerin gizil kaldığı dönemdir. Bu dönem aynı zamanda okul çağına giriş dönemi olarak da adlandırılabileceği için çocuklar libidoya ait enerjilerini daha çok akademik alanda kullanarak doyurmaktadırlar. Kendi cinsiyle sosyalleşmenin ön plana çıktığı bir dönemdir.