Hindistan’dan Gelen Bir Deha: Jiddu Krishnamurti

Görece olarak bize oldukça uzak bir yerden gelen Krishnamurti, Hindistan’ın Madanapalle kentinde doğmuştur. Kendisi bir filozof ve konuşmacı olarak tanınmaktadır. Leadbeter tarafından keşfedilmesinin ardından ünü artmaya ve tüm dünya tarafından yavaş yavaş tanınmaya başlayan biri olmuştur. Kendisi için eğitim kavramı tüm yaşamı boyunca en önemli meselelerden birisi olmuştur. Eğitim konusunda bir çok konuşma yapmış ve bu konunun derinliklerini araştırmıştır. Eğitim üzerine ele aldığı soruların başında şunlar gelmektedir; “eğitim nedir?”, “ebeveynler çocuklarını neden okula gönderir?” ve “niçin eğitimli olmak isteriz?” gibi sorular yer alır. Yaptığı konuşmaları ve yazıları herhangi bir din veya görüşle de örtüşmemektedir. Ayrıca kendisini otorite görenlere karşı da ters görüşler sunmuştur. Kendi adıyla bir çok eser basılmış ve bir çok dile çevirisi yapılmıştır. Bu eserlerin bir çoğu ise yaptığı konuşmaların diğer kişiler tarafından derlenmesi ile tamamlanan yapıtlardır. Yaşamanın büyük bir bölümünü de doğduğu ülkede geçirmiştir. 

Krishnanmurt’nin görüşleri neyi ifade ediyordu?

Tam olarak açıklamak gerekirse, kendisini Mahatma Gandi benzeri bir düşünce bir öğreti adamı olarak tanımlayabiliriz. Bu çağrışımın Krishnamurti'nin dünya üzerinde yer alan yerini size daha kolay açıklayabileceğini dünüyorum. Krishnamurti hayatını dünyaya dolaşarak ve insanlara görüşlerini aktararak geçirdiği için iletişim ve hitabet yönünden oldukça kuvvetli biriydi. Yukarıda kendisinin eğitim alanında çok fazla konuyu ele aldığını belirmiştik, kendisine göre, eğitim kavramının anlamı tam olarak bilinmediği takdirde uygulanan her eğitimin amaç olmak dışında bir çıkar aracı olacağını söylemektedir. Örnek olarak, ev, araba gibi maddi araçları almak için bir insanın sevmediği bir mesleğin eğitimini alması, sanata veya spora yatkın bir çocuğun ebeveynleri tarafından zorla toplum tarafından itibarlı mesleklerin eğitimlerine yöneltilmesi gibi hususlar örnek gösterilebilir. Krishnanmurti’nin bu görüşleri belki de günümüzde hayatın bazı gerçeklerine karşı ve ütopik gözüküyor olabilir fakat kendisinin savunduğu olgular üzerine konuşulması ve düşünelmesi gereken konulardır.

Felsefi Yaklaşımı

Onun felsefesine göre dünyada ne öğretmen ne de öğrenci vardır. Topluma yansıyacak her değişimin ve eğitim olgusunun bireyler arasında yer alan iletişim ile gerçekleşebileceğine inanır. Modern eğitim sistemlerini sürekli eleştirisel bir şekilde yaklaşır. Bu modern eğitim sistemine göre toplumlar sadece belirli otorite olarak kabul edilen zümrelerin ve başkalarının direktfilerini dinlemekte ve bunları gelecek nesillere öğretmektedirler. Krishnanmurti’nin isteği ise öğretmenlerin öğrencilerine sadece beşeri bilimleri öğretmeleri değil, bu bilim dallarını öğretirken öğrencilerin zihinlerin oluşturabilecek farklılıkları hedeflemesini istemektedir. Bu zihin farklılığından kastı ise şudur; öğretmenler öğrencilerin zihinlerinde kapılar açmalı, zekalarını geliştirmelidir. Bu sayede öğrenciler bu kapılardan girerek kendi kişisel eğitimlerini tamamlayabilecekler, öğrencilik hayatlarında direktiflere uyan beyinler değil kendi hayatlarına yön verebilen bireyler olabileceklerdir. Onun için eğitim tam manasıyla insanları hayata hazırlama sanatıdır. Ayrıca, Krishnmurti’nin görüşleri kimi açılardan negatif olarak yaklaşılmakta ve toplum normlarına aykırı olduğu için kimi akademik çevrelerden de değersiz olarak görülebilmektedir.

Eserleri

Kendisinin birçok derlenen eserleri bulunmaktadır. Bunlardan Türkçe’ye çevrilen bazı eserler şunlardır; “Zihinsel Kurtuluş”, “Yaşam Kitabı”, “İçsel Devrim”, “Hiçbir Şeyi Sorun Etme”, “Düşüncenin Sınırları”, “Niçin Eğitiliyoruz?”, “İnsan Olmak”, “Birey ve Toplum”, “Aşk Seks ve Namus”, “ Bunları Düşün” gibi eserlerdir. Eserlerin başlıklarından Krihnmurti’nin toplum normlarına değinen kavramları konuşmalarını ana olgusu haline getirdiğini de görebiliyoruz. Niçin Eğitiliyoruz?" kitabının herkesin okumasını öneririm. Bu ismin kitaplığına girmek isteyenler için oldukça iyi bir başlangıç olacağına eminim.

Sonuç

Kendisi büyük kitleler tarafından tanınan ve baskıcı modern eğitim sistemini kabul etmeyen bir filozof olarak karşımıza çıkmaktadır. Ana gayesi, bireylerin hayata hazırlanmasını sağlayan bir eğitim anlayışını topluma sunmaktadır. Bu gayesi için dünyanın bir çok yerine yolculuk yapmış düşüncelerini aktarmıştır. Sizde bu ismin görüşlerini merak ettiyseniz, derleme kitaplarını okuyarak Krishnanmurt’nin zihin geleneğine ve görüşlerine yolculuk yapabilirsiniz.

Kaynaklar

Durhan, G. (2018) Dünya Öğretmeni Jiddu Krishnnamurti'de Eğitimin İşlevi, BEÜ SBE Derg.

Kumar, K.P. (2015) Jiddu Krishnamurti a Critical Study of Tradition and Revoluiton